Hier zit Taghi nu: extreem regime en nauwelijks contact met anderen

Taghi werd maandag aangehouden in een villa in een nieuwbouwwijk in Dubai. Nu zit hij dus in een cel in Brabant.

Vanmiddag arriveerde Taghi's advocaat, Inez Weski, bij de Extra Beveiligde Inrichting in Vught. Voor ze de gevangenis inliep, wilde ze niets zeggen.

Zwaarbewapend

Taghi wordt beschouwd als de gevaarlijkste crimineel van Nederland; het OM verdenkt hem  onder meer van betrokkenheid – als opdrachtgever – bij verschillende moorden.

In de hele omgeving van de PI in Vught zijn zwaarbewapende agenten met bivakmutsen te zien. Er staan gepantserde wagens, mannen met automatische wapens. "Dit heb ik nog nooit gezien. Ook niet voor Willem Holleeder, niet voor welke terreurverdachte dan ook", zegt advocaat Gerald Roethof, vanochtend aanwezig bij de inrichting.

De extra beveiliging voor Taghi komt bovenop de toch al extreme veiligheidsmaatregelen in de inrichting. Sinds de oprichting in 1993 is nog nooit iemand uit de inrichting ontsnapt. 

Vijf vragen over de EBI in Vught aan advocate Hettie Cremers. Zij kwam vaker in de gevangenis.

1. Hoe ziet een dag in Vught eruit?

"Men wordt redelijk vroeg gewekt, rond half 8. Er wordt ontbeten en er is tijd voor persoonlijke verzorging. Het ligt eraan hoe strikt het regime is hoe dat precies wordt uitgevoerd. In het geval van Taghi zal het gaan om het meest strakke regime."

"Er is tijd voor een paar uur recreatief sporten, want je hebt een activiteitenprogramma van ongeveer 18 uur per week. Het gaat dan vooral om sport, er is geen arbeidszaal of bibliotheek."

"In de middag is er lunch, tussen 12 en 1 is dat meestal. Dat gebeurt in de cel. Er is geen eetzaal. Ook tussen de activiteiten door ben je op cel. Er is vrijwel geen contact met medegedetineerden, en de gedetineerden staan allemaal onder begeleiding." 

Er zal bij Taghi op geen enkele manier contact zijn met andere mensen, want hij zal in beperking zitten. Dat betekent dat hij alleen met zijn advocaat contact kan hebben. Uiteindelijk kan er één keer per week bezoek komen. Bezoekers worden ook strak gescreend." 

2. Wat maakt de EBI anders dan andere gevangenissen?

"Ook in gewone gevangenissen zitten mensen achter de deur, maar tijdens de activiteiten buiten de cel doe je dat daar met andere gedetineerden. Er wordt gezamenlijk gekookt, en er wordt gezamenlijk gesport. Ook eventuele creatieve bezigheden worden gezamenlijk uitgevoerd." 

"Gezamenlijk dingen doen is in Vught amper aan de orde. Op het allerlaatst zul je misschien met twee of drie andere gedetineerden contact kunnen hebben. Alles onder toezicht."

Kritiek op de EBI

In het verleden hebben verschillende Nederlandse en Europese instanties kritiek geuit op het strenge regime in de EBI. Bezoekers zijn over het algemeen gescheiden van de gedetineerden door een glazen wand. Alle post wordt gelezen en alle telefoongesprekken afgeluisterd. Gedetineerden mogen kranten lezen en tv kijken, maar niet internetten.

Ook de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft zich meermalen uitgelaten over de EBI, maar dan in individuele gevallen die door betrokken gedetineerden werden aangekaart. Crimineel Dino Soerel is daar een bekend voorbeeld van. Hij maakte bezwaar tegen zijn detentie in de EBI en werd door de RSJ in het gelijk gesteld.

Gedetineerden die voor langere tijd in de EBI hebben gezeten, lopen soms psychische schade op. Zij 'breken', zoals het wel wordt genoemd, of worden 'bajesmaf'. Justitie heeft nog wel eens het verwijt gekregen dat zij verdachten in EBI plaatst om de druk extra op te voeren.

3. Hoe gaan ze in de EBI Vught om met bezoek?

"Zoals gezegd is er een heel strikt regime. Persoonlijk en lijfelijk contact met anderen is er niet. Als er bezoek komt, is er constant beveiliging bij en ook fysiek contact is onmogelijk. De gedetineerden zijn erg creatief, er is bijvoorbeeld een keer semtex in luiers gevonden. Bezoekende kinderen mag je daarom alleen een hand geven."

4. Hebben we nog iets van hem te duchten nu hij daar zit?

"Door alle veiligheidsvoorschriften wordt erg moeilijk om daar iets te doen, maar niets is onmogelijk."

5. Wie zitten er nog meer gevangen?

Cremers kan geen antwoord geven op de vraag wie er nu in Vught gevangen zitten. Wel is bekend dat in ieder geval Willem Holleeder en Mohammed B., de moordenaar van Theo van Gogh daar verblijven.