We gaan weer naar de maan: eerste kleine stap wordt vandaag gezet

De lancering staat gepland voor ergens tussen 14.33 uur en 16.33 uur Nederlandse tijd. Zonder bemanning, want dat is bij zo'n eerste lancering te riskant. Maar vanaf 2025 moeten onder meer de eerste vrouw en de eerste persoon van kleur voet op de maan zetten.

De lancering is vanmiddag live te volgen via de site en app van RTL Nieuws en ook op tv bij RTLZ met toelichting en duiding van ruimtevaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft. De uitzending begint om 14.25.

Artemis opvolger van Apollo

Achttien astronauten zijn al geselecteerd door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA. Maar wie er echt op de maan gaan landen is nog niet bepaald. De helft is vrouw en ook mensen van kleur zijn vertegenwoordigd. Een groot verschil met het Apollo tijdperk, ruim 50 jaar geleden. Astronauten waren toen witte mannen.

In juli 1969 ging de Apollo 11 naar de maan. Daarna volgde er nog vijf succesvolle maanlandingen. Op 19 december 1972 was de laatste, met de Apollo 17.

Gelijkheid is één van de officiële doelstellingen van de NASA bij deze nieuwe missie. Artemis moet een nieuwe generatie inspireren, net als Apollo destijds heeft gedaan. Artemis is in de Griekse mythologie de tweelingzus van Apollo en de godin van de maan.

Maar waarom wil NASA dan terug naar de maan? Nationalisme en prestige spelen zeker een rol bij de beslissing van de Amerikaanse regering om veel geld in het Artemisprogramma te steken. Het gaat om bijna 100 miljard dollar. Was het in de jaren 60 een ruimterace met Rusland, deze keer is China de grote concurrent. Want ook de Chinezen hebben grote plannen met de maan.

De officiële doelstellingen van de NASA - naast het al genoemde inspireren van een nieuwe generatie - zijn het doen van ontdekkingen en het creëren van economische kansen. Dat laatste is dan vooral op aarde, want door Artemis is een hele industrie ontstaan met de daarbij horende hoogwaardige werkgelegenheid.

Krachtigste raket ooit

Voor het maanprogramma is heel wat nodig. Om te beginnen de raket. Het 98 meter hoge gevaarte is de krachtigste raket die de Amerikanen ooit bouwden. Bovenop zit de Orioncapsule, waar vier astronauten in kunnen. Dan wordt er ook nog een maanlander gebouwd. En in een later stadium een ruimtestation, dat permanent in een baan om de maan zal draaien.

Om dat allemaal voor elkaar te krijgen werkt de NASA samen met andere organisaties en bedrijven. De Europese Ruimtevaartorganisatie ESA bouwt het technische gedeelte voor de Orioncapsule. En de particuliere ruimtevaartbedrijven SpaceX van Elon Musk en Blue Origin van Jeff Bezos maken maanlanders.

Een groot project waar van alles mee mis kan gaan. De eerste vlucht met de raket had al jaren geleden moeten plaatsvinden. Maar bouwer Boeing kreeg te maken met technische problemen. Die lijken nu verholpen. En dus is het bijna zover.

Langer verblijf op de maan

Artemis 1 vliegt naar de maan, maakt een rondje en keert dan terug naar aarde. Zes weken na de lancering, op 10 oktober, moet de Orioncapsule veilig landen in de Stille Oceaan bij Californië.

Artemis 2 moet in 2024 de lucht in gaan. Dan zitten er vier astronauten in. Ze gaan naar de maan, maar landen niet. Net als Artemis 1 maken ze een rondje en keren ze terug voor een landing in de Stille Oceaan.

Artemis 3 staat gepland voor 2025, maar dat kan makkelijk wat later worden. Dan moet het echt gaan gebeuren. Twee astronauten - onder wie in ieder geval een vrouw - zullen landen op de maan, met een maanlander. De twee andere astronauten blijven in de Orioncapsule. De bedoeling is om voet te zetten op de zuidpool van de maan. Het tweetal moet daar een week blijven.

Dit moet dan het begin worden van nog langere verblijven op de maan in de toekomst. Met misschien wel een permanente behuizing. Daarmee kan dan ervaring worden opgedaan voor het volgende doel in de ruimtevaart: mensen op planeet Mars. Maar dat is voorlopig nog hele verre toekomstmuziek.