VN-top over biodiversiteit: 'Dieren en planten sterven versneld uit'
In het Canadese Montreal begint vandaag een top van de Verenigde Naties (VN) over het tegengaan van het uitsterven van plant- en diersoorten in de wereld. Op deze conferentie worden nieuwe plannen gemaakt om de teruglopende biodiversiteit te stoppen. We beantwoorden vier vragen over de top.
1. Wat is de biodiversiteitstop?
De VN-biodiversiteitstop wordt eens in de twee jaar gehouden, en is vergelijkbaar met de jaarlijkse klimaattoppen van de VN. Afgevaardigden van de de 196 aangesloten landen praten over maatregelen die moeten worden genomen om de verschraling van de biodiversiteit tegen te gaan. Steeds meer plant- en diersoorten verdwijnen, of dreigen te verdwijnen.
2. Hoe slecht gaat het met de biodiversiteit?
"Van nature sterven sommige soorten uit, en evolueren nieuwe soorten," zegt Bart Verheggen, klimaatspecialist van RTL Nieuws. "Dat gaat normaal gesproken heel langzaam, maar volgens schattingen is die uitstervingssnelheid nu een factor 100 tot 1000 hoger dan van nature het geval zou zijn."
Die versnelde uitsterving wordt veroorzaakt door de mens. De belangrijkste oorzaken van het verlies van de teruglopende biodiversiteit zijn het verlies van ruimte (bijvoorbeeld door ontbossing), overexploitatie (door onder meer overbevissing) en vervuiling (zoals door stikstof, een probleem dat in Nederland en omringende landen speelt). Daarnaast speelt ook klimaatverandering een rol.
"Als die snelheid van uitsterven zo door gaat zitten we straks in een mass extinction event'', zegt Verheggen. "De laatste keer dat zo'n massa-uitsterven plaatsvond was 66 miljoen jaar geleden, toen de dinosaurussen verdwenen."
3. Waarom is het beschermen van de biodiversiteit belangrijk?
Er zijn meerdere redenen waarom het beschermen van de biodiversiteit belangrijk is, zegt Patrick Jansen, hoofddocent ecologie aan Wageningen University: "Moreel gezien is het niet oké om als mens zomaar allerlei dier- en plantensoorten te laten uitsterven."
"Daarnaast zijn er nog twee redenen. Die beestjes en plantjes leveren samen heel veel ecosysteemdiensten, zoals schone lucht, schoon water en bestuiving van planten", vertelt Jansen.
"En als de biodiversiteit achteruitgaat, is dat een soort waarschuwing. Het betekent dit dat we slecht omgaan met onze eigen leefomgeving."
4. Wat zijn de oplossingen?
"Het belangrijkste doel van de top is het verlies van biodiversiteit te stoppen binnen 10 jaar. Voor 2030 moet die neergang zijn gestopt," zegt Jansen. "In 2050 zouden we moeten komen tot een economie die meer in balans is met de natuur."
De belangrijkste manier om dat te bereiken, is door meer gebieden op de wereld als beschermd gebied aan te wijzen. "Op papier is nu 17 procent van de wereld beschermd, dat moet naar 30 procent", aldus de ecoloog. "10 procent moet strikt beschermd worden. Op zee moet je dan bijvoorbeeld denken aan reservaten waar helemaal niet meer gevist mag worden."
Bart Verheggen noemt ook de 'nature based solutions', oplossingen die zowel de biodiversiteit als het klimaat ten goede komen. Klimaat en biodiversiteit zijn verschillende issues, maar hebben wel met elkaar te maken," zegt hij. "Het beschermen van biodiversiteit kan goed samengaan met klimaatverandering tegengaan. Als er bijvoorbeeld mangrovebossen worden beschermd of aangeplant is dat goed voor het klimaat, tegen kusterosie, en voor de biodiversiteit."
De top in Montreal duurt nog tot 19 december. Het is de bedoeling dat op de top een akkoord wordt gesloten waarin de belangrijkste afspraken zijn vastgelegd, vergelijkbaar met het klimaatakkoord van Parijs uit 2015.