Van plant tot pand: kabinet stimuleert bouw met vezelgewassen
Het demissionaire kabinet trekt 200 miljoen euro uit voor het stimuleren van de bouw met natuurlijke materialen. Een Nationale Aanpak Biobased Bouwen moet leiden tot grootschalige teelt van gewassen die in de bouw kunnen worden gebruikt, en tot toepassing van die gewassen in bouwprojecten. Het geld is bedoeld om een markt op te zetten en die vervolgens uit te breiden.
De demissionaire ministers Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken) en Piet Adema (Landbouw) gaven vandaag het startsein voor de aanpak. Hun ambitie is dat in 2030 natuurlijke bouwmaterialen worden gebruikt in minimaal 30 procent van de nieuwbouwwoningen. Het gaat dan vooral om het gebruik van vezelgewassen die onder meer goed kunnen worden gebruikt voor de isolatie van gebouwen.
Ongeveer 30 procent van de gebruikte materialen in die woningen moet dan 'biobased' zijn. Voor de bouw van bedrijfspanden streeft het kabinet naar soortgelijke percentages. In 2030 moeten er minstens 25 producerende ketens van boeren, industriële verwerkers en bouwers zijn. Op dit moment worden er op 2.000 hectare landbouwgrond vezelgewassen verbouwd. Dat moet groeien naar 50.000 hectare en een verwerkingscapaciteit van 400.000 ton vezels per jaar.
Kansrijke methode
Het bouwen met natuurlijke materialen is volgens het kabinet een 'kansrijke methode om de milieu-impact van de landbouw, industrie en bouw te beperken'. De uitstoot van koolstofdioxide (CO2) is lager en er zijn minder grondstoffen nodig die niet opnieuw te gebruiken zijn. Voor boeren biedt de aanpak perspectief op een duurzaam verdienmodel.
''De ervaring leert dat een markt niet vanzelf tot stand komt'', zegt minister Hugo de Jonge. ''Het aandeel biobased is nu nog erg klein en het is voor marktpartijen niet eenvoudig om dit aandeel zelfstandig te vergroten.''
Het kabinet wil met de investering de markt een zetje geven. De eerste 25 miljoen is bestemd om snel een markt op te zetten. De resterende 175 miljoen moet worden gebruikt om de markt in de periode tot en met 2030 uit te breiden. ''We gaan dus van plant naar pand, hier groeien huizen'', zegt De Jonge.
Extra subsidie
Het demissionaire kabinet wil de vraag naar geteelde isolatiematerialen stimuleren, door de milieuprestatie-eisen voor gebouwen op te schroeven. Ook komt er een financiële stimulans voor woningeigenaren. Zij kunnen extra subsidie krijgen als ze de natuurlijke materialen gebruiken voor verduurzaming van hun huizen. Voor de industrie komt er financiële steun om productiefaciliteiten op te zetten.
''Voor boeren ontstaat zo een mogelijkheid om duurzaam te ondernemen en een nieuwe manier om geld te verdienen'', zegt minister Adema. ''Zij kunnen met vertrouwen investeren in de teelt van vezelgewassen''.
Grote opdrachtgevers
Het is de bedoeling dat ook grote opdrachtgevers zoals Rijksvastgoedbedrijf, Rijkswaterstaat, ProRail en woningcorporaties worden betrokken bij het gebruik van zo veel mogelijk natuurlijke bouwmaterialen. Rijkswaterstaat is al ver gevorderd met de ontwikkeling van asfalt waarin biogrondstoffen zitten in plaats van bitumen.
Verduurzamen niet eenvoudig
Klimaatspecialist Heleen Ekker van RTL Nieuws: "De bouw is een van de sectoren die erg veel grondstoffen en materialen gebruikt. Ook wordt er in de bouw veel CO2 uitgestoten. Daarom wordt het belangrijk gevonden om steeds meer in te zetten op materialen die hergebruikt kunnen worden, of te kiezen voor materialen die een biologische oorsprong hebben. Voorbeelden zijn houtbouw of het gebruik van hennep en vlas."
"Er wordt inmiddels al jaren gesproken over het verduurzamen van de bouw. Maar dit blijkt niet zo eenvoudig. Bedrijven vinden het ingewikkeld en zijn bang voor hoge kosten. Het lijkt dus verstandig dat de overheid deze ontwikkeling actief gaat stimuleren. De vraag is wel of het voldoende zal zijn om de uitstoot in de bouw echt flink te laten dalen."