Vliegruzie tussen VS en Nederland: Amerikaanse maatschappij woedend op Schiphol
De Nederlandse en Amerikaanse overheid zijn verwikkeld in een ruzie over start- en landingsrechten op Schiphol. De VS zegt dat Nederland internationale verdragen overtreedt door komende zomer geen vluchten op Amsterdam toe te staan aan de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij JetBlue.
De Amerikaanse regering overweegt tegenmaatregelen en heeft bij KLM vluchtschema’s opgeëist van vluchten naar en van de VS. JetBlue wil dat de regering Biden KLM-vluchten naar de VS kan schrappen, wat KLM omschrijft als ‘heel schadelijk’.
Budgetmaatschappij JetBlue zegt het recht te hebben om te mogen landen op Schiphol op basis van een verdrag, maar het ministerie van Infrastructuur ontkent dat. De twee landen gaan maandag in overleg.
Slots
Het conflict ontstond nadat het kabinet besloot het aantal vluchten op Schiphol terug te dringen van 500.000 naar 452.500 per jaar om voor minder overlast te zorgen bij de omwonenden. Omdat veel vliegmaatschappijen toch op Amsterdam willen vliegen, moeten er keuzes gemaakt worden in het verdelen van zogeheten 'slots'. Dat zijn tijdvakken waarin vliegtuigen mogen landen en opstijgen.
Luchtvaartmaatschappijen die al lange tijd gebruik maken van Schiphol, krijgen prioriteit. Directeur Hugo Thomassen van de 'slotcoördinator' ACLN zegt: "Er is gewoon geen plek meer voor JetBlue en 23 andere partijen. Historische rechten worden als eerste vergeven en daarbuiten is er gewoon weinig ruimte."
Verplichting
JetBlue, dat afgelopen zomer begon met vluchten van en naar Nederland vanuit Boston en New York, is kwaad dat het komende zomer buitengesloten wordt. De maatschappij zegt in een reactie aan RTL Nieuws: "We vinden dat de VS en Nederland de verplichting hebben, op basis van het Open Skies verdrag, om te zorgen dat JetBlue blijvende toegang krijgt tot Schiphol."
Maar een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Infrastructuur spreekt dat tegen: "Deze bewering van JetBlue klopt niet." Volgens het ministerie gaat het verdrag over het gebruikmaken van elkaars luchtruim en luchthavens, maar kunnen er geen slots aan ontleend worden. "Verkeersrechten en slots zijn niet hetzelfde, en het EU-VS Open Skies Verdrag garandeert geen slots."
Heel schadelijk
KLM kreeg een brief op hoge toon van de Amerikaanse overheid om binnen een week informatie te geven over het aantal vluchten dat het bedrijf uitvoert van en naar de VS. Een woordvoerder laat weten daar gehoor aan te geven, maar zegt ook de Nederlandse regering gewaarschuwd te hebben dat de krimp op Schiphol kan leiden tot vergelding van andere landen. "We hebben de overheid meermaals gewezen op mogelijke consequenties. Dit mogelijke 'retaliatie-effect' is heel schadelijk voor KLM."
De VS is een belangrijke markt voor de luchtvaartmaatschappij. Als KLM minder mag vliegen zou dat veel omzet kosten.
Hoogoplopende ruzie
De VS en Nederland gaan nu in overleg om de situatie op te lossen. VS-correspondent Erik Mouthaan meldt dat de partijen er redelijk hard in zitten. "Het begint de vormen aan te nemen van een diplomatieke rel, waarbij de landen elkaar beschuldigen. Ze wijzen de vinger naar elkaar."
Ondertussen leidt het conflict tot onduidelijkheid voor consumenten, die waarschijnlijk niet met JetBlue naar de VS kunnen komende zomer. En mocht de VS inderdaad KLM sanctioneren, dan zouden Nederlanders met reisplannen in de problemen komen.
Dat kan een strop worden voor KLM, denkt luchtvaartexpert Joris Melkert van de TU Delft: "Het ligt er een beetje aan hoe erg het gaat worden. Als je praat over 1000 vluchten per jaar, zijn dat twee of drie vluchten per dag die minder gevlogen kunnen worden. Dan praten we echt over tientallen miljoenen op jaarbasis, zo niet meer, dus dat is wel een stevig verhaal."