Schiphol moet toch krimpen: volgend jaar 40.000 vluchten minder
Een grote overwinning voor omwonenden van Schiphol: het gerechtshof Amsterdam oordeelt dat het aantal vluchten volgend jaar al fors beperkt mag worden. Dat betekent dat er in het jaar vanaf 1 november niet 500.000 vluchten mogen worden uitgevoerd, maar 460.000.
Omdat een groot deel van het vluchtschema voor de winter al vaststaat, zullen de vluchtbeperkingen waarschijnlijk vooral vanaf de zomer van 2024 zichtbaar worden.
Nadat minister Harbers van Infrastructuur had besloten om volgend jaar al het aantal vluchten flink naar beneden te brengen, stapte de luchtvaartsector naar de rechter. Die stelde de minister in april in het ongelijk en oordeelde dat een uitgebreide Europese procedure doorlopen had moeten worden om het aantal vluchten te beperken.
Gehakt
In deze zogenaamde balanced approach-procedure hebben alle betrokken partijen de mogelijkheid om hun zienswijze te geven. Die procedure loopt trouwens ook al, maar neemt veel meer tijd in beslag. Uiteindelijk wil het kabinet via die weg dat het aantal vluchten per jaar naar beneden gaat tot 440.000. Om de vaart erin te houden, wilde het kabinet dus op eigen houtje al een eerste stap zetten naar 460.000, maar werd teruggefloten door de rechter.
Het hof maakt nu gehakt van die uitspraak en stelt de luchtvaartmaatschappijen op alle fronten in het ongelijk.
Volgens het hof is de 'experimenteerregeling', op basis waarvan de minister volgend jaar het vluchtplafond wil verlagen, helemaal niet in strijd met nationale of Europese wetgeving.
"Het hof oordeelt dat deze Europese regels niet van toepassing zijn op de voorgenomen maatregelen. De Experimenteerregeling is een tijdelijk en kortdurend experiment ter voorbereiding van eventuele toekomstige aanpassingen van de geldende geluidsregels waarvoor de Staat de 'balanced approach'-procedure volgt."
Geen exploitatiebeperking
Met andere woorden: de tijdelijke verlaging van het vluchtplafond is geen 'exploitatiebeperking' zoals in de Europese wetgeving bedoeld is, en hoeft dus ook niet via zo'n ingewikkelde en tijdrovende procedure ingevoerd te worden.
Volgens de luchtvaartmaatschappijen is de 'tijdelijke' beperking naar 460.000 vluchten echter een opstapje naar een verdere verlaging naar 440.000. Officieel is het echter een experiment om te bepalen hoe in de toekomst het luchtvaartbesluit moet worden aangepast.
Het hof gaat daarin mee, ondanks dat het opmerkt dat de woorden van de minister in de Tweede Kamer 'grond geven voor zorg aangaande de zuiverheid van de motieven'. Met andere woorden: zou best kunnen dat de minister hoopt dat dit een opstapje is naar verdere krimp, maar dat maakt het besluit op zichzelf nog niet onwettig.
Sterker nog: het hof oordeelt ook dat de bestaande situatie van 500.000 vluchten per jaar in feite een illegale situatie is die lang is gedoogd. Voor die 500.000 vluchten is namelijk nooit een milieuvergunning afgegeven, terwijl dat wel had gemoeten. De vermindering van het aantal vluchten ten opzichte van een illegale situatie, is dan ook geen exploitatiebeperking te noemen.
Teleurstelling
Luchtvaartmaatschappij KLM reageert teleurgesteld op de uitspraak en zegt het vonnis nog te bestuderen.
"De rechter geeft niet concreet aan op welke wijze een experimenteerregeling toegepast kan worden. Het is daardoor op dit moment onduidelijk wanneer, hoe en op welke manier het arrest zal worden uitgevoerd en wat het betekent voor het aantal vliegtuigbewegingen op Schiphol", aldus de maatschappij.
Geluidshinder
Het doel van het verlagen van het aantal vluchten is om de geluidshinder binnen enkele jaren met minstens 20 procent te verlagen. De luchtvaartsector wil dit niet doen door minder te vliegen, maar hoopt dit te kunnen bereiken door stillere vliegtuigen in te zetten en andere vluchtroutes te gebruiken.