Kou tussen Xi en Biden enigszins uit de lucht: 'Willen oorlog voorkomen'

De relatie tussen China en Amerika is toch heel slecht?

Ja, zegt Jonathan Holslag, professor Internationale Politiek aan de Vrije Universiteit Brussel. "De verstandhouding is de laatste jaren enorm verslechterd door de handelsoorlog, de Chinese militaire oefeningen rondom Taiwan en het feit dat China steeds meer is gaan samenwerken met landen als Iran en Rusland tegen het Westen." Volgens Holslag zien China en Amerika elkaar als vijand, maar willen ze een oorlog voorkomen. "Daarom zal er nu gepraat worden."

De laatste maanden wordt al veel gepraat: Amerikaanse politici van hoog tot laag bezochten recentelijk China. Gavin Newsom, de gouverneur van Californië, sprak met Xi in Peking en zei naderhand dat het tijd was voor het 'managen van onze strategische verschillen'.

Is dat een goed teken?

De relatie is in ieder geval beter dan vorig jaar, toen beide leiders elkaar voor het laatst spraken, op Bali. Die ontmoeting kwam vlak na een bezoek van de toenmalige Amerikaans parlementsvoorzitter Nancy Pelosi aan Taiwan. Dit werd door Peking als provocatie gezien, omdat China Taiwan als eigen grondgebied beschouwt. Hoewel Taiwan nooit bestuurd is door de Volksrepubliek China, is er een afspraak met Amerika dat hooggeplaatste politici het eiland niet bezoeken. Volgens Peking schond Pelosi die afspraak.

Jude Blanchette, een China-deskundige bij het Center for Strategic and International Studies, zegt tegen persbureau AP dat het bezoek van vandaag op een beter fundament rust dan de ontmoeting in Bali. "Substantief en contextueel vindt deze ontmoeting plaats in een wat betere sfeer."

En die betere sfeer lijkt al tot resultaat te leiden: bronnen melden aan persbureau Bloomberg dat vandaag een deal aangekondigd zal worden over ingrediënten voor de drug Fentanyl. Amerika heeft een groot probleem met verslaving aan Fentanyl, en de ingrediënten komen uit China. Volgens Bloomberg zal China beloven hiertegen op te treden.

Hoe groot zijn de meningsverschillen?

Groot, zo wijst Holslag bijvoorbeeld op 'ontkoppeling' van investeringen en technologie. Amerika wil de eigen afhankelijkheid van China verminderen en bovendien voorkomen dat Amerikaanse technologie het Chinese leger vooruithelpt. Daarom zijn er handelsbeperkingen die bijvoorbeeld de export van hoogwaardige technologie naar China verbieden.

Recente cijfers laten daarnaast zien dat westerse investeringen in China in de put zitten. Maar desondanks: "De Amerikaanse consument blijft heel erg afhankelijk van Chinese invoer," zegt Holslag.

Wat willen beide landen bereiken met deze ontmoeting?

Holslag beschrijft de ideale situatie als 'een soort conflict waarbij rechtstreeks oorlog wordt vermeden'. Hij ziet tegenovergestelde belangen: "De Amerikanen zien natuurlijk het liefst dat zij dominant blijven, terwijl de Chinezen die dominantie willen doorbreken."

Volgens deskundigen is het desalniettemin goed dat beide landen op topniveau om tafel zitten. "In plaats van grote doorbraken is de hoop dat de leiders de toon zetten voor betekenisvolle dialoog op meerdere onderwerpen", zegt Blanchette. Maar hij waarschuwt ook dat er een hoop hobbels op de weg liggen, zoals Taiwan, waardoor de relatie zomaar weer uit de bocht kan vliegen.

Wordt de oorlog tussen Israël en Hamas nog besproken?

Dat is wel waarschijnlijk. China heeft de laatste tijd, net als veel landen, opgeroepen tot een staakt-het-vuren. Volgens Holslag zit daar een strategie achter: "China heeft duidelijk partij gekozen voor de Palestijnen. Het probeert daarmee de Amerikanen in verlegenheid te brengen en invloed bij Arabische landen te winnen."

Amerika weigert nog altijd op te roepen tot een wapenstilstand, omdat dit Hamas, die aan de macht is in de Gazastrook, de tijd zou geven om nieuwe aanvallen op Israël uit te voeren. In China ziet men dit, net als de wapenleveranties aan Israël, als 'bewijs' dat Amerika uit is op oorlog, en niet op vrede.