'Ontvoerde baby uit Oekraïne geadopteerd door bondgenoot Poetin'

Volgens Oekraïne hebben de Russen bijna 20.000 kinderen meegenomen sinds de oorlog in februari 2022 begon. Een kleine groep is teruggekeerd. Mensenrechtenorganisaties trokken hierover al eerder aan de bel.

Oorlogsmisdaden

Volgens de Geneefse Conventie, waarin de oorlogsregels zijn vastgelegd, is het verboden onnodig burgers te deporteren, of de leefomgeving van een kind te veranderen. Het meenemen van de kinderen uit bezet Oekraïne en de adoptie zijn te kwalificeren als mogelijke oorlogsmisdaden. 

Rusland zegt dat het geen kinderen deporteert, maar ze juist vanwege het oorlogsgeweld in veiligheid brengt. Bij die lezing worden in ieder geval vraagtekens gezet door het Internationaal Strafhof. Dat heeft arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen president Poetin en een hoge Russische functionaris, wegens illegale deportatie van kinderen, met als bedoeling ze nooit meer terug te laten keren. 

Margarita

Terug naar Margarita, of Marina zoals ze nu dus heet. Het meisje zat in een kindertehuis in Cherson toen de stad in maart 2022 werd veroverd door de Russen. Haar moeder had kort na de geboorte de voogdij afgestaan, de vader is onbekend gebleven. Ze was tien maanden toen ze werd meegenomen. Later namen de Russen nog eens 47 kinderen mee uit hetzelfde tehuis. 

Het tv-programma Panorama van de BBC dook samen met Oekraïense mensenrechtenactiviste Viktoria Novikova in de zaak. Wat blijkt na maanden onderzoek: Margarita woont nu bij de 70-jarige Sergei Mironov en zijn vrouw Inna Varlamova.

Mironov was in het verleden voorzitter van het hogerhuis (vergelijkbaar met onze Eerste Kamer) in het Russische parlement en is nu leider van de politieke partij Rechtvaardig Rusland. Die geldt officieel als oppositiepartij, maar Rusland kent alleen maar oppositie die is toegestaan door Poetin. Mironov staat bekend als bondgenoot van Poetin en staat op de EU-sanctielijst.

Zijn vrouw is, zo blijkt het uit onderzoek, de mysterieuze dame in de lila jurk die Cherson na de Russische inname bezocht. Varlamova noemde zichzelf tijdens dat bezoek 'hoofd kinderzaken uit Moskou'. Ze zag het meisje destijds in een kinderziekenhuis in Cherson, waar het kind werd behandeld wegens bronchitis.

Artsen kregen de opdracht het meisje snel weer terug te sturen naar het kindertehuis. Daar werd ze, in augustus 2022, opgehaald door een groep Russen. Sommigen waren in uniform, een ander droeg een zonnebril, vertelt een verpleegster aan de BBC. "We waren allemaal bang. Iedereen was bang. Het leek wel een film."

Enige tijd later kwamen de Russen terug om de overige 47 kinderen op te halen. Die missie stond onder leiding van een Russisch parlementslid, Igor Kastjoekevitsj, die in militair uniform naar het kindertehuis kwam. Hij noemde het een humanitaire missie en plaatste de beelden van het meenemen van de kinderen op Telegram. Hier zijn die te zien via X, het voormalige Twitter.

Uit het onderzoek van de BBC blijkt dat baby Margarita naar Moskou is gestuurd, voor medisch onderzoek. Op dat document staat de naam van de vrouw met de lila jurk, Inna Varlamova. Ook blijkt dat de geboortepapieren zijn vervalst. Het meisje heet nu Marina Mironova, de achternaam is die van haar adoptievader, de politicus Sergei Mironov. De geboortedatum van 31 oktober 2021 klopt nog wel, maar de geboorteplaats niet. Dat is Podolsk geworden, bij Moskou, zo staat er. 

'Nepnieuws'

Sergei Mironov ontkent dat hij een Oekraïens kind heeft geadopteerd. Hij noemt het 'nepnieuws van de Oekraïense speciale diensten en hun westerse curatoren’, zo zegt hij in onderstaand bericht op X. 

Bijna alle kinderen die uit het kinderdagverblijf in Cherson zijn meegenomen, zijn nog in Rusland, zegt mensenrechtenactiviste Viktoria Novikova, die met de BBC samenwerkte. Ze wil proberen ze allemaal te traceren. Zeventien zouden er nu op de Krim wonen, het schiereiland dat Rusland in 2014 inlijfde.

Maar het zoeken wordt steeds moeilijker. "De tijd werkt niet in ons voordeel. Het probleem is dat ze de identiteit van de kinderen proberen uit te wissen, met valse geboortecertificaten of paspoorten", zegt Novikova.

'Margarita terugbrengen'

Ze is nu persoonlijk betrokken geraakt. Omdat van de ontvoerde Margarita geen familieleden zijn gevonden, is Novikova door de Oekraïense autoriteiten aangewezen als voogd. Ze gaat bij de Russische autoriteiten een verzoek indienen om het meisje terug te sturen. Want: "De wereld moet weten van Margarita's bestaan. Ze wilden haar uitwissen. We moeten haar terugbrengen."