Klimaattop Dubai gaat moeilijke laatste fase in: 'Het gaat niet snel genoeg'

De klimaattop in Dubai gaat de laatste en meest spannende fase in. Er zijn nog grote verschillen van mening, bijvoorbeeld over de vraag wat er in een slottekst over fossiele brandstoffen moet komen te staan. Formeel is dinsdag de laatste dag van de top, maar in de praktijk lopen klimaattoppen doorgaans uit.
Gisteren organiseerde de voorzitter van de top een soort kringgesprek, om de onderhandelingen een extra zetje te geven. Alle ministers van de aanwezige landen waren ervoor uitgenodigd. "We boeken wel vooruitgang", zei voorzitter Al Jaber, 'maar het gaat niet snel genoeg'. Een aantal olie- en gasproducerende landen ziet het stoppen met fossiele energie vooralsnog niet zitten.
'Moeilijkste top'
EU-klimaatcommissaris Wopke Hoekstra zei ervan overtuigd te zijn dat een meerderheid van de landen wereldwijd voorstander is van het beëindigen van fossiele brandstoffen. "Hun uitspraken zijn in lijn met de wetenschappelijke adviezen en het is onze plicht om ervoor te zorgen dat we die adviezen opvolgen." De EU ziet het stoppen met fossiel als een voorwaarde om de opwarming van de aarde te kunnen beperken tot 1,5 graad.
Volgens Al Jaber gaat het dus niet snel genoeg. In zijn eigen land is er ook nog genoeg te winnen, zo zie je hieronder:
Dat de onderhandelingen spannend zijn blijkt ook uit uitspraken van de hoogste Chinese onderhandelaar, afgelopen weekend. "Ik doe al 16 jaar mee met dit soort klimaatonderhandelingen", zei de Chinese klimaatgezant Xie Zhenghua.
De meest deprimerende klimaattop in die tijd was volgens hem die in Kopenhagen, in 2009, omdat duidelijke afspraken toen uitbleven. "De meest opwindende was de Parijse top (2015). De moeilijkste ontmoeting is die van dit jaar. Er zijn erg veel problemen die opgelost moeten worden."
Interessant blijft de rol van de voorzitter van deze top, Sultan Al Jaber. Deze baas van een oliebedrijf kreeg in aanloop naar en tijdens het begin van de top forse kritiek. Zo zou hij toestaan dat de top gebruikt wordt voor het sluiten van nieuwe oliedeals. Toch krijgt de man nu ook van sommigen het voordeel van de twijfel.
Kritiek van de media
Hij zou zo getergd zijn door alle aanvallen in de media, dat hij nu wil bewijzen dat hij wel degelijk resultaten kan boeken waar de wereld mee verder kan. Ook al weet iedereen op de top eigenlijk wel dat stoppen met fossiel de enige manier is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, toch werd het nooit een doel op zich.
De laatste twee jaar probeerde de EU dit doel wel in een slottekst van een klimaattop te krijgen. In Glasgow twee jaar geleden lukte dit enigszins, maar dan alleen op het gebied van steenkool. Bovendien ging het toen in de tekst over het afbouwen ervan, in plaats van ermee stoppen.
Bas Eickhout, delegatielid van het Europese Parlement op de top, benadrukt dat 'het einde van fossiel' het meest beladen onderwerp is in de eindfase van de onderhandelingen. "Het voelt in een stad als Dubai paradoxaal, maar die uitspraak is dichterbij dan ooit. Want hoewel klimaatverandering door het gebruik van fossiele brandstoffen komt, heeft nog geen enkel van de 27 voorgaande toppen dat geconcludeerd", zegt Eickhout.
OPEC-brief
Vooral olieland Saoedi-Arabië is fel tegenstander van het opnemen van een tekst over het einde van fossiel. Een lobbybrief van de OPEC dit weekend onderstreepte nog maar eens hoezeer de olielanden een dergelijke passage vrezen. De voorzitter van de OPEC riep in zijn brief alle OPEC-landen op om te blokkeren dat er een tekst over het einde van fossiel wordt opgenomen.
Als argument wordt vooral gewezen op het feit dat het oneerlijk zou zijn. Rijke westerse landen hebben al zo’n anderhalve eeuw geprofiteerd van fossiele brandstoffen, en armere landen zouden dit recht ook moeten houden. Toch is duurzame energie inmiddels in veel landen goedkoper dan de traditionele brandstoffen.
Opslaan energie
Daarom ook wordt er in Dubai ingezet op een afspraak dat wereldwijd de hoeveelheid duurzame energie op korte termijn verdrievoudigd moet worden. Een ander discussiepunt gaat over de vraag in hoeverre het afvangen en onder de grond stoppen van CO2 een optie is. China en de landen met olie en gas hopen hiermee nog wat langer door te mogen gaan met fossiele energie.
Ook de EU denkt dat het opslaan van CO2 een mogelijkheid is, maar dan alleen voor sectoren waarbij het moeilijk is om snel een schoner alternatief in te zetten, bijvoorbeeld voor cement. Maar of de EU dit keer wel z’n zin krijgt, is nog maar de vraag.