Teleurgestelde reacties in EU op concept-slotverklaring klimaattop Dubai
"Een paar goede dingen, maar in het algemeen duidelijk ontoereikend." Daarmee reageert EU-commissaris Wopke Hoekstra op de laatste voorlopige slottekst van de klimaattop in Dubai. Deze tekst werd vanmiddag door de voorzitter van de top, Sultan Al Jaber, gepresenteerd. Landen uit de hele wereld zullen nog moeten instemmen met de tekst.
Morgen is de formele laatste dag van de klimaattop. Maar in de praktijk lopen klimaatconferenties vaak uit. We zullen blijven praten zolang als nodig is, zei Hoekstra. Volgens Al Jaber is er de afgelopen tien dagen veel vooruitgang geboekt. Tegelijk, zei hij, moet er nog veel gebeuren. Ook gaf hij een waarschuwing af: "De tijd voor discussies loopt ten einde."
De onderhandelingen spitsen zich de laatste dagen vooral toe op de vraag wat er in de eindtekst komt te staan over het stoppen met fossiele brandstoffen. Dat ligt heel gevoelig, want landen met olie, steenkool en gas in de bodem verdienen daar veel geld aan. Daarom wil met name een land als Saoedi-Arabië koste wat het kost voorkomen dat in Dubai het einde van fossiel wordt aangekondigd.
Zwart op wit
Maar voor de Europese Unie is dit juist een cruciaal punt. Zonder een afscheid van fossiele brandstoffen is het halen van de Parijse klimaatdoelen onmogelijk, stelt de EU. En dus is het belangrijk om dit ook zwart op wit in de slotverklaring te krijgen. Vorige week zei Hoekstra nog dat wat hem betreft de top mislukt is, als er niks wordt gezegd over het 'uitfaseren' van fossiele brandstoffen.
In de laatste tekst staat dat niet. Er staat wel in dat zowel de productie als de consumptie van fossiel verminderd moet worden, zodat nog voor of rond 2050 netto nul uitstoot bereikt kan worden. Daarnaast worden nog zeven andere stappen genoemd die landen kunnen nemen om hun uitstoot snel te laten dalen.
Naast het verminderen van fossiel, gaat het daarbij onder meer om een verdrievoudiging van de hoeveelheid hernieuwbare energie en het verdubbelen van het tempo van energiebesparing, beide te bereiken in 2030. Ook de uitstoot van het sterke broeikasgas methaan zouden landen snel moeten laten dalen.
In de tekst wordt daarnaast ernstige bezorgdheid geuit over het feit dat 2023 het warmste jaar ooit wordt. "De gevolgen van klimaatverandering nemen snel toe en benadrukken de noodzaak van urgente actie en steun om de 1,5 graad opwarming binnen bereik te houden, en zo de klimaatcrisis het hoofd te bieden in dit cruciale decennium."
Kritiek op tekst
Ook wordt erkend dat elk beetje extra opwarming van invloed zal zijn op weers- en klimaatextremen over de hele wereld. Om de klimaatdoelen te kunnen bereiken is er nog een veelvoud nodig van de hoeveelheid geld die nu naar uitstootreductie en aanpassing aan klimaatverandering gaat.
Milieu- en hulporganisaties uiten forse kritiek op de voorlopige tekst. Deze is volgens bijvoorbeeld Oxfam Novib 'schandalig slecht' en 'op geen enkele manier een weergave van de ambitie die hier in Dubai de afgelopen twee weken door vele delegaties is getoond'.
Bas Eickhout, lid van de delegatie van het Europese Parlement, zegt: "Om het positieve momentum vast te houden dat er hangt rond het einde van fossiele brandstoffen, moet Europa nu met de vuist op tafel slaan en zorgen dat ook andere landen zich nu duidelijk hiervoor uitspreken."
Dat de organisatie in Dubai zelf ook wel wat klimaatvriendelijker had gekund, zie je in deze video: