Zorgen over vuurwerk door harde wind bij oud en nieuw: 'Meer afzwaaiers, meer slachtoffers'
Windkracht 5, 6, en aan de kust misschien wel 7. Het belooft een flink winderige jaarwisseling te worden. Oogarts Tjeerd de Faber weet wat dat kan betekenen bij het afsteken van vuurwerk. "Wind geeft afzwaaiers, en dus meer slachtoffers."
De weersverwachting doet denken aan die van vorig jaar. Ook toen stond er flinke wind, en werden uiteindelijk veel professionele vuurwerkshows afgelast. Of dat dit jaar ook gaat gebeuren, is nog niet duidelijk.
'Vorig jaar was heel extreem'
Aan de kust is de wind het hevigst, weet meteoroloog Martijn Dorrestein van Buienradar. "Bij Scheveningen kan een windkracht 6 of 7 staan. In Rotterdam en Amsterdam waarschijnlijk windkracht 5 of 6." Verder in het land wordt het minder hevig.
Wind genoeg om vuurwerk uit de baan te laten raken, stelt De Faber. "Denk aan zo'n doos met 30 of 60 schoten erin. Die kunnen afzwaaien en als je aan de verkeerde kant staat, kan dat gevaarlijk zijn", zegt De Faber. "Vorig jaar was een heel extreme jaarwisseling, we verwachten nu vergelijkbare toestanden."
Controle ILT
Leo Groeneveld van Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland kent de angst, maar stelt ook dat het vuurwerk dat nu nog verkocht wordt, niet heel erg windgevoelig meer is. "Er is veel focus gelegd op stabiliteit. Het is een fout in het product als hij omvalt. Dat is dit jaar bij de testen niet gebeurd."
Dat laatste onderschrijft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT): "De inspectie constateert dat de vuurwerkbranche maatregelen heeft genomen ter verbetering van de veiligheid. Zo zijn op initiatief van de branche bijvoorbeeld de afmetingen van vuurwerkartikelen in Nederland aangepast, waardoor ze niet omvallen."
En toch heeft ILT dit jaar een vijfde van het geteste F2-consumentenvuurwerk afgekeurd. Dat is vuurwerk met weinig gevaar en geschikt voor particulier gebruik, zoals ILT zegt.
Redenen voor afkeuring waren met name 'brandende delen buiten de veiligheidscirkel van 8 meter en lager dan 3 meter hoogte'. Ook was onder meer het geluidsniveau soms te hoog en was er sprake van 'weigeraars' of explosies.
Vuurwerkbril
Vuurwerkshows zullen misschien worden afgelast als de wind echt te hard is, verwacht oogarts De Faber, maar consumentenvuurwerk wordt vaak gewoon afgestoken. "Daar is geld voor betaald. De meeste mensen bewaren dat niet. Maar bij harde wind gaat het vuurwerk toch wat vaker horizontaal dan verticaal."
De Faber heeft dan ook een tip voor omstanders van het vuurwerk. "Doe een vuurwerkbril op, en ga aan de hoge kant staan."
'Regen is een zegen'
Daarmee bedoelt De Faber dus de kant waarvandaan de wind komt. Afzwaaiers zullen op die manier niet bij je in de buurt landen.
Eén aspect van het weer kan de situatie nog positief beïnvloeden, vanuit het perspectief van de oogarts gezien dan. De Faber: "Regen is een zegen, zeggen we altijd." De uitleg van die uitspraak: "Er zijn minder omstanders, en vuurwerk dat niet afgaat en op de grond ligt, wordt nat. Vervolgens is het onschadelijk."
380 ernstig gewonden
Voorzitter David Baden van de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA) maakt zich niet meer zorgen dan normaal, maar zegt dat het voorkomen van letsel zoals elk jaar heel belangrijk is.
Hij noemt de cijfers: rond de 380 ernstig gewonden door vuurwerk bij de SEH, en 1200 mensen naar de huisartsenpost. "Je moet denken aan handen, vingers, dat soort zaken. Maar bij ons komt de grootste bulk patiënten nog altijd binnen binnen door alcohol en drugs."
Spelletjes
Wat die regen betreft: meteoroloog Dorrestein ziet flink wat buien in de weerkaarten. "De avond verloopt nat. Verspreid over het land kunnen er buien vallen, ook rond 12.00 uur 's avonds. In Limburg lijkt het het droogste te blijven."
Bovendien is de vraag hoeveel je gaat zien van het vuurwerk. "Er hangt veel bewolking, en er komen dus buien. Ik denk dat het binnenblijven wordt, spelletjes spelen."
Van oogarts De Faber zou het mogen. Al zijn ze in het oogziekenhuis voorbereid op wat komen gaat. "We zijn dubbel bezet, we zijn er klaar voor."