Combineren van medicijnen en kruidenmiddelen onderschat gevaar
Mensen die medicijnen gebruiken, moeten goed oppassen als ze gelijktijdig kruidenmiddelen slikken. Gecombineerd gebruik kan ernstige gevolgen hebben. Daarvoor waarschuwen medicijnautoriteit CBG en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit in een nieuwe campagne die vandaag van start gaat.
Met de campagne 'Weet wat je slikt' waarschuwen de instanties voor het mixen van voorgeschreven medicijnen en kruidengeneesmiddelen en -supplementen.
Ernstige gevolgen
"We weten dat kruidenmiddelen een wisselwerking kunnen hebben met medicijnen", zegt Ton de Boer, voorzitter van het CBG. "Dat kan soms ernstige gevolgen hebben." Het gaat om kruidenmiddelen die te koop zijn bij drogist, apotheek of in de algemene verkoop, zoals valeriaan en middelen met knoflook, geelwortel (kurkuma), cannabis (CBD-olie), groenetheesupplementen en sint-janskruid. Het gaat hierbij nadrukkelijk om poeders, drankjes of pillen, en dus niet om losse kruiden en specerijen uit je keukenkastje.
"Deze kruidenmiddelen kunnen de werking van bepaalde medicijnen die je op recept gebruikt, beïnvloeden", zegt De Boer. "Het gaat om heel verschillende medicijnen: de anticonceptiepil, hart- en vaatmedicijnen, kankermedicijnen, hiv-medicatie, antibiotica en medicijnen die het afweersysteem onderdrukken om orgaanafstoting na een transplantatie tegen te gaan."
Weinig kennis
Volgens cijfers van Kantar Public gebruikte vorig jaar 29 procent van de Nederlanders kruidenmiddelen. 81 procent gebruikte deze middelen in combinatie met medicijnen. Veelal hebben mensen weinig kennis over dit soort combinaties.
50 procent van de gebruikers heeft weinig tot geen kennis over de gezondheidsrisico's van het gebruik en mogelijke bijwerkingen. 86 procent denkt dat het combineren van kruiden en medicijnen maar een klein risico met zich meebrengt. Bovendien zijn huisartsen vaak niet op de hoogte van dit gecombineerde gebruik van hun patiënten.
Veel kruidenmiddelen worden verkocht bij drogisterijen of andere winkels. Kruidensupplementen hebben meestal geen bijsluiter, waarin voor eventueel gevaarlijk combinatiegebruik wordt gewaarschuwd.
Werking medicijnen veranderd
En dat terwijl die gevolgen groot kunnen zijn. "Kruidenmiddelen kunnen de werking van medicijnen veranderen", legt Ton de Boer uit. "Sint-janskruid kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat antidepressiva sterker werkt dan nodig. Serotonine - het gelukshormoon - kan zich dan in het zenuwstelsel gaan ophopen en dit leidt tot gevaarlijke bijwerkingen, zoals hartkloppingen, verwardheid en koorts."
Ook kan het gebeuren dat een medicijn juist minder goed werkt. "Kruidenmiddelen met kurkuma kunnen ertoe leiden dat tamoxifen, een middel tegen borstkanker, minder goed werkt, of dat ontstekingsremmers minder goed werken. En kruidenmiddelen met knoflook kunnen bij gebruik van bloedverdunners ervoor zorgen dat bloed nog minder goed stolt. Kruidenmiddelen met groene thee kunnen invloed hebben op hart- en vaatmedicijnen en middelen tegen angst."
Mensen die bijwerkingen ervaren als ze een combinatie van medicijnen en kruidenmiddelen gebruiken, kunnen die melden bij bijwerkingencentrum Lareb.
Artsen en apothekers
Volgens De Boer is het belangrijk dat huisartsen op de hoogte zijn van het gecombineerd gebruik van medicijnen en kruidenmiddelen door hun patiënten. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt volgens hem niet alleen bij patiënten, maar ook bij artsen. "Alertheid moet van beide kanten komen", zegt hij. "Een patiënt moet de huisarts dus op de hoogte stellen, maar een arts kan er ook naar vragen."
Volgens de voorzitter van het CBG spelen naast artsen ook apothekers een belangrijke rol. "We moeten ons wel realiseren dat een arts niet altijd weet welke verschillende medicijnen een patiënt gebruikt. De apotheker heeft dat overzicht wel. Het is belangrijk dat de apotheker die bepaalde medicijnen en kruidenmiddelen verstrekt alert is op gecombineerd gebruik. En daar ook naar vraagt."