Eerste arrestaties om Russische anti-lhbti-wet: 'Het Kremlin zit vol haat'

De Russische politie deed op 12 maart een inval in club Pose in Orenburg, in het zuidwesten van Rusland. Leden van een nationalistische groepering die de politie zouden hebben getipt, filmden de inval en plaatsten de beelden op het internet, meldt mensenrechtenorganisatie Amnesty.

Medewerkers en gasten van de club werden met geweld gedwongen om op de grond te gaan liggen,  met hun gezicht naar beneden. Van optredende dragqueens werden kledingstukken en pruiken in beslag genomen. Twee personen zijn meegenomen en beschuldigd van het plegen van een misdrijf vanwege hun rol in een 'extremistische organisatie'.

Max 10 jaar cel 

Het gaat volgens de onafhankelijke Russische nieuwssite Mediazona om de manager en art director van de club, hieronder op de foto's te zien in een bericht op X. Zij blijven tot zeker 18 mei vastzitten en riskeren een maximale gevangenisstraf van 10 jaar, meldde de rechtbank van Orenburg op berichtendienst Telegram.

"Dit is een hele serieuze zaak", zegt Loksjina. "Zij riskeren als zogenaamde organisatoren van extremistische activiteiten een maximale gevangenisstraf van 10 jaar." De Russische is bij Human Rights Watch (HRW) verantwoordelijk voor Europa en Centraal-Azië en was lange tijd gevestigd in Moskou. Tot de mensenrechtenorganisatie op 8 april 2022 samen met andere buitenlandse ngo's Rusland werd uitgezet. HRW had tot die dag al dertig jaar een kantoor in Rusland.

Wet aangescherpt

Het conservatieve land was al geen fijne plek voor de lhbti-gemeenschap. Daar kwamen twee zeer omstreden besluiten bovenop: in 2013 is eerst een wet ingevoerd die minderjarigen zou 'beschermen tegen lhbti-propaganda'. Deze wet leidde in de praktijk nog niet tot veel veroordelingen. 

Eind november, in aanloop naar de Russische verkiezingen, volgde een uitspraak van het door het Kremlin gecontroleerde Russische Hooggerechtshof. Daarin wordt de 'internationale publieke lhbti-beweging' als extremistisch beschouwd en 'lhbti-propaganda' volledig verboden.

Sindsdien is het verspreiden van informatie over alle niet-traditionele seksuele relaties strafbaar. Mensen kunnen worden vervolgd of krijgen een boete die kan oplopen tot 5 miljoen roebel (omgerekend 50.000 euro). Hiermee is feitelijk elke openbare lhbti-gerelateerde activiteit of -uiting verboden. 

Zo kan je voor het online tonen van een regenboogvlag of het dragen van oorbellen met die kleuren al worden opgepakt. Ook is het aantal politie-invallen in lhbti-vriendelijke plekken, zoals bars, clubs en sauna's, in Rusland toegenomen na de uitspraak van het Hooggerechtshof.

'Het liefste uitwissen'

Loksjina: "Het Kremlin zit vol haat en wilde de lhbti-gemeenschap al langer het liefste uitwissen. Nu worden lhbti'ers ook gecriminaliseerd, net als iedereen die hun rechten wil verdedigen of op een andere manier voor hen opkomt. Dit is onderdeel van het beleid dat de zogenaamde traditionele waarden moet beschermen, als onderdeel van de nieuwe staatsideologie."

Het gevolg is dat homohaat, geweld en discriminatie in Rusland onbestraft blijft. "De enige manier om te kunnen leven als homoseksueel persoon in Rusland, is door jezelf te verschuilen", zegt Loksjina. "Zodra je naar buiten stapt, loop je risico te worden opgepakt of loop je gevaar dat je wordt mishandeld. Het besluit van het Hooggerechtshof heeft homofoben groen licht gegeven."

'Meer repressie'

Het besluit van november kan niet los worden gezien van de niet eerlijk verlopen Russische verkiezingen, waarvan de uitslag op voorhand al vaststond. Vorige week werd duidelijk dat Vladimir Poetin, die al bijna een kwart eeuw aan de macht is, nog minstens zes jaar blijft zitten als president.

Volgens historicus en Ruslanddeskundige Hubert Smeets grijpt Poetin de ongeloofwaardige verkiezingsuitslag (Poetin 'won' met ruim 87 procent van de stemmen) aan voor meer onderdrukking van het Russische volk en mogelijk een tweede mobilisatieronde die burgers naar het front in Oekraine dwingt. Smeets: "Deze verkiezingsuitslag zal worden omgezet in repressie."