Van Khan Younis is weinig meer over: 'Het ruikt naar de dood'
Een groot deel van de stad Khan Younis in het zuiden van de Gazastrook is zelfs voor zijn eigen inwoners onherkenbaar geworden. Nu het Israëlische leger zich heeft teruggetrokken, kan de schade worden opgenomen. De ravage is enorm, blijkt uit de eerste aangrijpende beelden die binnenkomen.
Kort nadat Israëlische troepen waren vertrokken, keerden dit weekend de eerste inwoners van Khan Younis terug naar hun stad. Of wat daarvan over is. Veel huizen zijn onbewoonbaar, er is geen water, geen elektriciteit. Het lokale ziekenhuis is met de grond gelijkgemaakt.
"Ik kon mijn tranen niet bedwingen terwijl ik door de straten liep", zegt de 38-jarige Maha Thaer, een moeder van vier kinderen, tegen nieuwszender Al Jazeera. "Alle straten zijn platgewalst. En de geur, ik zag mensen graven en lichamen naar boven halen. Het ruikt naar de dood."
Het huis van een Palestijnse hulpverlener die in de stad woonde, is 'verdwenen', vertelt hij aan verslaggevers van The Washington Post. Wat rest is een ravage van kapotte stenen, staalresten en gebroken cement. Nabijgelegen huizen zijn afgebrand. "Ik herkende de plek niet meer. Zelfs de straten zijn er niet meer."
Volgens de Israëlische regering is Khan Younis een belangrijk bolwerk van Hamas. Het leger zegt zich bij het offensief eind vorig jaar te hebben gericht op Hamas-tunnels en plekken waar Hamas-militanten bijeenkwamen. De gevechten waren hevig en duurden enkele maanden. Zo'n honderd Israëlische soldaten kwamen daarbij om volgens het Israëlische leger, dat zegt zeker 3000 Hamas-militanten te hebben gedood.
De aanval op de stad zou ook bedoeld zijn om de meest gezochte persoon in Gaza uit te schakelen: Hamas-leider Yahya Sinwar. Op de 61-jarige Sinwar wordt nog altijd gejaagd. Hij is volgens Israël het brein achter de bloedige aanslagen van 7 oktober waarbij bijna 1200 Israëliërs zijn gedood en ruim 240 zijn gegijzeld.
Het Israëlische leger zei vooraf ook dat zijn operaties vanwege de bevolkingsdichtheid in Khan Younis ‘precies’ zouden zijn. Bewoners zouden vooraf zijn gewaarschuwd, maar gezien de vele stroomstoringen is het de vraag hoeveel mensen zijn bereikt met berichten als deze op berichtendienst X.
In en rond Khan Younis woonden voor de oorlog uitbrak zo'n 400.000 mensen. Het was na Gaza-Stad de grootste stad van Gaza en stond onder meer bekend om zijn openluchtmarkt waar allerlei lokale goederen werden verkocht.
De stad kampte met een zeer hoge werkloosheid. De helft van de werkende bevolking zat vorig jaar zonder baan, onder wie veel jongeren. Door een jarenlange economische blokkade van Israël en voortdurende conflicten is de economische ontwikkeling van Gaza ver achtergebleven bij die van de Westelijke Jordaanoever.
Khan Younis is een eeuwenoude stad. Het bescheiden Al Qarara Museum ten noorden van Khan Younis toonde historische voorwerpen van een beschaving die in het gebied leefde gedurende de Bronstijd. Ook dit museum is zwaar beschadigd geraakt door Israëlische bombardementen in oktober.
Vlakbij Khan Younis was ook een gelijknamig vluchtelingenkamp gevestigd. Daar leefden volgens het VN-agentschap voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) afgelopen zomer ruim 88.000 Palestijnen die waren gevlucht of door Israëlische soldaten uit hun huizen waren verdreven. Velen van hen waren toen al afhankelijk van voedsel, water en overige noodhulp van UNRWA.
Zwaarst getroffen gebieden
De schade in de hele Gazastrook bedraagt naar schatting 18,5 miljard euro, blijkt uit een recent rapport van de VN, de EU en de Wereldbank. Bijna 80 procent van die schade is aangericht in Gaza-Stad, noord-Gaza en Khan Younis. De zwaarst getroffen gemeenten zijn Gaza-Stad (inclusief het industrieterrein ten oosten van de stad), Jabalia en Khan Younis.
De VN omschreef het gebied ruim tien jaar geleden al als 'vrijwel onleefbaar' en stelde destijds dat 'buitengewone inspanningen' nodig waren om daar verandering in te brengen. De afgelopen zes maanden, vol bombardementen, beschietingen en verwoestingen, hebben de Gazastrook nu praktisch onbewoonbaar gemaakt.
Bovendien is het einde van de oorlog nog niet in zicht voor de inwoners van Khan Younis. Het is de vraag hoe lang het Israëlische leger wegblijft uit het zuiden van Gaza. Zeker nu premier Netanyahu heeft gezegd dat Israël voor zichzelf een datum heeft vastgesteld voor een grondoffensief van Rafah, de Gazaanse stad aan de grens met Egypte.
Rafah is voor zeker een miljoen inwoners van Gaza hun laatste toevluchtsoord. Zelfs Israëls belangrijkste bondgenoot en financier de VS wil niet dat zo'n offensief er komt uit vrees voor een bloedbad met veel onschuldige burgers. Maar volgens Israël bevat Rafah de laatste 'terroristische bataljons' van Hamas.
In Gaza zijn sinds 7 oktober nu ruim 33.000 Palestijnse doden en bijna 76.000 gewonden gevallen als gevolg van de oorlog tussen Israël en Hamas, blijkt uit cijfers van Palestijnse ministerie van Volksgezondheid, dat onder toezicht staat van een Hamas-regering.