Einde van de pandadiplomatie? VS moet laatste reuzenpanda's teruggeven aan China
In 2019 konden Amerikanen nog reuzenpanda's bekijken in vier verschillende dierentuinen. Eind van dit jaar zal waarschijnlijk ook de laatste dierentuin in de VS die nu nog panda's houdt, Zoo Atlanta, de dieren terug moeten geven aan China.
In Atlanta verblijven op dit moment de laatste vier panda's in de Verenigde Staten. Het koppel Lun Lun en Yang Yang kwam in 1999 vanuit China naar Atlanta als onderdeel van een 'leenovereenkomst'. Die overeenkomst werd getekend voor 25 jaar, en dus moeten de twee dit jaar terugkeren, samen met hun twee jongen die in 2016 in de VS werd geboren: Ya Lun en Xi Lun.
In totaal kregen Lun Lun en Yang Yang zeven jongen, maar de rest is al in China, in het Chengdu Onderzoekscentrum voor het Fokken van Reuzenpanda's. Daarover zegt de dierentuin in Atlanta: "In de voorwaarden van de reuzenpandalening van Zoo Atlanta met China was altijd de clausule opgenomen dat alle nakomelingen van Lun Lun en Yang Yang naar China reizen zodra ze volwassen zijn."
Dat gebeurde vorig jaar ook in Nederland. Toen ging Fan Xing, de eerste en enige panda die ooit in Nederland werd geboren, terug naar China om daar (hopelijk) jongen te krijgen, al was ze eigenlijk nog net wat te jong. Haar ouders verblijven nog in Ouwehands Dierenpark.
100 kilo bamboe
In november bracht de National Zoo in Washington ook al een pandakoppel en hun jong terug naar China. De ouders waren 'uitgeleend' voor een onderzoeks- en fokprogramma. De dieren moesten in een grote box worden opgetild met een vorkheftruck. Aan boord van hun speciale vlucht was ook 100 kilo bamboe aanwezig.
Ook de Memphis Zoo en de San Diego Zoo hebben panda's teruggegeven aan China omdat leenovereenkomsten verliepen. Vanaf 1941 zette de Chinese overheid panda's in als diplomatiek instrument door ze aan andere landen te schenken. Vanaf 1984 werden ze uitgeleend in plaats van weggegeven.
Dit wordt ook wel pandadiplomatie genoemd. China erkent dat de dieren worden gebruikt voor ‘grote politieke en diplomatieke behoeften’, vooral op plaatsen waar het land op meer invloed hoopt, aldus CNN.
Diplomatieke spanningen
Het is onduidelijk of het verlies van de panda's een gevolg is van de steeds slechtere relatie tussen China en de VS. Die twee landen zijn in een machtsstrijd verwikkeld.
Net als sommige analisten denkt hoogleraar VS-Chinarelaties Dennis Wilder van wel, en spreekt hij tegenover CBS News van 'bestraffende pandadiplomatie'. Volgens hem is het veelzeggend dat Rusland en Noord-Korea wel nog panda's hebben.
Volgens andere deskundigen is dat niet zo, en hoort de teruggave van de panda's nu eenmaal bij de overeenkomst. Als alles gaat zoals gepland, komt er bovendien nog geen einde aan de pandadiplomatie. Zowel San Diego Zoo als San Francisco Zoo heeft plannen om nieuwe panda's naar de VS te halen.
Of Atlanta Zoo gaat proberen om de panda's toch te behouden of nieuwe te krijgen, is niet duidelijk: "Er hebben nog geen gesprekken plaatsgevonden met onze partners in China over de status van het reuzenpandaprogramma na het einde van de lening in 2024", laat de dierentuin weten op zijn site.
De reuzenpanda was jarenlang een bedreigde diersoort. De laatste jaren is de populatie in het wild toegenomen, al zijn ze nog steeds kwetsbaar. Op dit moment zijn er nog zo'n 1800 panda's over in het wild. Ze komen oorspronkelijk alleen voor in China.