Overal studentenprotesten, maar wat zijn nu precies die banden met Israël?
Al wekenlang protesteren studenten op universiteiten in heel Nederland en over de rest van de wereld tegen het Israëlische geweld in de Gazastrook. Een veelgehoorde eis is het beëindigen van samenwerkingen die de onderwijsinstellingen hebben in Israël. Maar welke banden hebben Nederlandse universiteiten eigenlijk met Israël, en waarom vinden demonstranten dat nou zo'n probleem?
'Etnische zuivering en genocide'
Evalien is student aan de Universiteit Leiden en zet zich als activist in voor het verbreken van alle samenwerkingen van haar universiteit met Israël. Volgens haar zijn de onderwijsinstellingen betrokken bij misstanden in Gaza. "Ze dragen bij aan de etnische zuivering, apartheid en nu ook genocide", zegt Evalien. "Onze universiteit heeft daar samenwerkingsverbanden mee, wat betekent dat onze universiteit bijdraagt aan al deze mensenrechtenschendingen."
Of het inderdaad om genocide gaat, is niet juridisch vastgesteld. Volgens het Internationaal Gerechtshof is er op dit moment nog te weinig bewijs om te oordelen of er daadwerkelijk genocide plaatsvindt in de Gazastrook. Maar ze waarschuwen Israël wel om daarvoor te waken.
Volgens de student is het Israëlische leger sterk verbonden met de universiteiten in het land, en wordt informatie van de universiteiten gebruikt voor militaire doeleinden. "Ze hebben daar mensen zitten waarmee ze informatie verzamelen, en projecten hebben om militaire aspecten te verbeteren, strategieën te verzinnen. Deze universiteiten worden actief gebruikt om de bezetting voort te zetten. Palestijnen worden door de universiteiten onderdrukt en in de gaten gehouden."
'Illegaal bewind'
'Veel Palestijnse studenten'
Toch willen deze groepen studenten dus dat hun universiteiten de samenwerkingen stoppen. Boycots dus. Die zijn van alle tijden, en veel studenten die meededen aan de protesten refereren dan ook naar de anti-apartheidboycots voor Zuid-Afrika eind vorige eeuw. Mede-oprichter van de internationale Palestijnse boycotbeweging BDS Omar Barghouti benoemt dat ook.
'Niks joods aan bezetting'
"Zoals de apartheid in Zuid-Afrika werd geboycot, zo willen we dat ook met de apartheid in Israël." De beweging wordt internationaal door critici nog weleens antisemitisch genoemd. Ook Roitman is kritisch op de beweging. "De propaganda van de BDS-beweging is dat het niet gericht is op individuele onderzoekers, maar dat is het wel."
Barghouti zegt juist: "Niemand zou de staat Israël gelijk moeten stellen aan het jodendom of aan joden. Er is niks joods aan de illegale bezetting of aan de apartheid. En dus is er ook niks antisemitisch aan het demonstreren tegen een land en instellingen dat aan illegale bezetting, apartheid en nu aan genocide doet."
Voor student Evalien is het voor nu in ieder geval al positief dat erover gesproken wordt. "Drie, vier jaar geleden had niemand het hierover. Ik denk wel dat het een verschil maakt."
"Deze beweging wil mensenrechtenschendingen stoppen", zegt ze. "Mijn universiteit heeft banden met Israëlische universiteiten. Ik ben onderdeel van mijn universiteit. Ik wil niet medeplichtig zijn. Ik wil een vrij Palestina. Daarom is het voor mij belangrijk dat die mensenrechtenschendingen worden gestopt en hiermee heb ik impact", besluit Evalien.