Gezamenlijk statement universiteiten: 'Geen reden banden met Israël te verbreken'

Op veel universiteiten vonden de afgelopen tijd protesten plaats, waarin studenten eisten dat de onderwijsinstellingen de banden met Israël verbreken. 

'Belangrijk wetenschappers niet te isoleren'

Dat ontaardde in een aantal gevallen in vernielingen. "Dit betreuren wij ten zeerste", schrijven de universiteiten. "Niettemin: de vraag achter al deze protesten is legitiem: hoe verhouden wij ons tot onze zusterinstellingen in gebieden waar zich een grootschalig conflict afspeelt?"

De rectoren schrijven: "Wij vinden het belangrijk kritische Israëlische wetenschappers niet te isoleren, net zo goed als wij er sterk aan hechten onze Palestijnse collega's te steunen."

Vele demonstraties bij universiteiten

De universiteiten laten verder weten dat zij 'sowieso' nooit banden met een heel land zullen verbreken, tenzij de overheid dat oplegt, zoals bij Rusland het geval was. In de brief schrijven ze zich te houden aan een protocol waarbij ze zusterinstellingen die kernwaarden schenden daarop aanspreken, en zich van deze organisaties distantiëren 'als zo'n gesprek niet mogelijk blijkt'.

Afgelopen maand werd er in verschillende steden gedemonstreerd. In Amsterdam werd de Roeterseiland-campus van de Universiteit van Amsterdam bezet. De studenten wilden, in navolging van soortgelijke acties in meerdere landen, overnachten en de actie net zo lang voortzetten totdat hun doelen waren bereikt.

Toen de universiteit aangifte deed tegen de demonstranten, greep midden in de nacht de Mobiele Eenheid in en ontruimde die het kampement, onder meer met een shovel. 

RTL Nieuws sprak met demonstranten in Amsterdam, de video zie je hieronder:

Voor de Haagse campus van de Universiteit Leiden aan de Turfmarkt deden enkele honderden mensen mee aan een 'walk-out', om steun te betuigen aan pro-Palestijnse protesten. Er was een handjevol agenten op de been. De menigte riep leuzen om 'de steun aan genocide te veroordelen' en 'Palestina te bevrijden'.

'Cut the ties'

In Utrecht liepen ook honderden mensen naar buiten bij de universiteit, voornamelijk studenten maar ook medewerkers. Sommige demonstranten dragen een Palestijnse vlag en scanderen onder andere 'Cut the ties' (verbreek de banden). Daarmee doelen zij op de banden die universiteiten in Nederland hebben met Israëlische instituten.

Het doel van al deze demonstraties was dus duidelijk, maar de rectoren van de universiteiten zien er niets in om de banden met Israëlische universiteiten echt te verbreken. Daarover zeggen ze: "Als de in het academische ethos verankerde waarden, met de mogelijkheid tot een open en academisch debat als minimale vereiste, samenwerking met Israëlische en Palestijnse universiteiten niet in de weg staan, zien wij geen reden om die banden te heroverwegen of te verbreken."

Minister blij met uitspraken

Demissionair onderwijsminister Robbert Dijkgraaf laat in een reactie weten blij te zijn dat universiteiten zich uitspreken voor 'een zorgvuldige weging van samenwerkingsverbanden'. "Dat moet vrij zijn van intimidatie, druk of dreiging met geweld."

Het is volgens de minister van belang dat de academische vrijheid bewaakt wordt. "Het is een academische kernwaarde dat wetenschappers in vrijheid mogen bepalen met wie en naar welke vragen zij onderzoek doen. In tijden van conflict kunnen internationale academische samenwerkingsverbanden een kans bieden om een open lijn te behouden en kritische tegenstemmen te laten klinken."