Polen weten dat kansen tegen Oranje klein zijn, maar ze blijven optimistisch

"Voetbal leeft enorm in Polen", zegt Piotr Parzyszek. Hij werd geboren in Polen, maar kwam op zijn zesde naar Nederland en werd hier profvoetballer, onder andere bij De Graafschap, PEC Zwolle en FC Emmen. "Mensen kijken het meestal gezellig thuis, met familie, vrienden, bier en een barbecue. Het is echt feest als ze winnen. Maar Polen zijn ook erg kritisch op hun elftal. Bij verlies zijn er direct allerlei theorieën over de selectie, opstelling, de wissels en zo."

Maar juist omdat de verwachtingen niet zo hoog zijn, staan de Polen er ook wel met goede moed in. "Polen zal zonder angst aantreden tegen Nederland, ook met het idee dat ze niet veel te verliezen hebben. Het gevoel van nationalisme is in Polen wel sterker dan in Nederland, niet alleen bij voetbal, ook bij andere sporten. Bij alle wedstrijden op wat voor niveau dan ook, speelt dat idee van saamhorigheid heel erg."

Lewandowski

De aanloop naar dit EK verliep voor het Poolse nationale team niet zo goed. "Voor Polen is het al heel wat dat we het EK haalden", zegt Parzyszek. "We zijn de kwalificatie gestart met de eerste buitenlandse bondscoach ooit en het ging helemaal mis in een best makkelijke poule."

Het team wisselde de afgelopen jaren meerdere keren van bondscoach. Sinds de nieuwe bondscoach Michal Probierz heeft Polen acht wedstrijden gespeeld, die ze allemaal wonnen. "De resultaten zijn beter, de sfeer is beter. Niet alleen binnen het team, maar ook onder de fans", zegt Ryan Hubbard, een Britse schrijver die gespecialiseerd is in het Poolse voetbal. "Fans weten dat het moeilijke wedstrijden worden, dus het zal geen teleurstelling zijn als ze verliezen. Ik denk dat als ze gelijk spelen, mensen al heel blij zijn."

Grote teleurstelling is wel de blessure van Robert Lewandowski. De topspits die bij FC Barcelona speelt heeft een spierscheuring. Bondscoach Probierz denkt dat Lewandowski de tweede wedstrijd wel weer kan spelen, maar tegen Oranje is hij niet inzetbaar. "Het is wel echt een groot gemis dat Lewandowski niet meespeelt", zegt Hubbard. Maar door de nieuwe coach én nieuwe jonge spelers, is hij minder bezorgd dan dat hij een jaar geleden zou zijn.

Poolse bizon

Nederland heeft dus overduidelijk betere winkansen voor deze wedstrijd. Poolse media hebben zelf even teruggezocht wanneer ze voor het laatst gewonnen hebben van Nederland. Dat was in mei 1979. 

Maar daar laat niet iedereen zich door leiden. Want hoe kun je nu beter de uitslag van een wedstrijd voorspellen dan met behulp van een dier? In deze video zie je hoe bizon Żubr Polon uit de dierentuin van Warschau mag kiezen tussen drie hoopjes gras: één voor Polen, één voor Nederland en één voor gelijkspel. Na een twijfelachtige aanloop begint Żubr Polon van het gras met de Poolse vlag te eten, wat volgens deze (bijna) sluitende theorie betekent dat Polen zondag gaat winnen.

Ook Poolse politici hebben hun voorspellingen gedaan en sommigen zijn opvallend optimistisch. Zo gokt president Andrzej Duda op 1-0 voor zijn land. Bondscoach Probierz zegt tegen het AD: "Wij hebben respect, maar zijn niet bang voor Nederland."

Team in transitie

Dit EK, en misschien zeker ook wel deze wedstrijd zonder Lewandowski, wordt ook wel een beetje gezien als een test. "Het nationale team van Polen bevindt zich momenteel in een transitie", legt Hubbard uit. "In de jaren 70 en 80 hadden ze veel succes en sindsdien is de sport en de fancultuur ook gegroeid." Hubbard schreef een boek over 100 jaar voetbalgeschiedenis in Polen en ziet hoe de sport zich in al die jaren ontwikkelde.

"Na de val van het communisme in de jaren 90, veranderde het voetbal in Polen compleet. Veel Poolse clubs werden gesteund door de overheid of door staatsbedrijven. Toen die clubs hun financiering kwijtraakten, vertrokken veel spelers naar andere landen om geld te verdienen. Dat heeft geleid tot een verzwakking van de nationale competitie. Ook als je nu naar de selectie kijkt: maar vier van de 26 spelen in Polen zelf."

Maar de laatste jaren zijn de Poolse clubs weer professioneler geworden, zegt Hubbard. Daar heeft het EK van 2012 ook bij geholpen, toen heeft het land ook geïnvesteerd in de bouw van betere stadions. Maar het nationale team maakt ook nog een andere transitie mee: "De beste spelers, onder wie Lewandowski, zitten aan het einde van hun carrière. Het wordt een uitdaging hen te vervangen. Er zijn wel goede, jonge spelers, maar niemand op het niveau van Lewandowski."

Hubbard denkt dat Polen de afgelopen jaren té afhankelijk was van deze sterspeler. "Als hij niet goed speelde, maakte Polen een slechte beurt. Doordat Lewandowski nu niet meespeelt, en er meer jongere spelers zijn opgesteld, gaan we misschien zien hoe Polen het in de toekomst gaat doen." En wat dat betreft is er ook optimisme, want tijdens de laatste wedstrijden onder de nieuwe coach scoorde niet Lewandowski de goals, maar juist de andere spelers. 

Jonger talent

Parzyszek is het hiermee eens. "Iedereen denkt altijd dat het alleen om Lewandowski draait. Maar deze trainer heeft echt een team gesmeed en geïnvesteerd in de kwaliteit van de mensen die ze hebben. Eerst werd er vaak teruggevallen op de oudere generatie, nu is er ook wat jonger talent, wat verfrissing. Ik ben benieuwd hoe dat zondag uitpakt." 

En voor wie gaat Parzyszek zondag juichen? "Ik ben voor niemand, denk ik", zegt hij lachend. "Ik kijk naar hoe ze spelen en juich op basis daarvan voor degene die het verdient."