Gevechtspauzes in zuiden Gaza zijn 'druppel op een gloeiende plaat'

"Tot nader order zal er elke dag van 08:00 tot 19:00 uur een lokale, tactische pauze van militaire activiteiten voor humanitaire doeleinden plaatsvinden", schrijft het Israëlische leger vandaag op sociale media.

De gevechtspauzes zijn het gevolg van overleg tussen het leger van Israël met de Verenigde Naties en internationale hulporganisaties. Het doel is volgens het Israëlische leger 'om de hoeveelheid humanitaire hulp die Gaza binnenkomt te vergroten.' 

'Steeds schrijnender'

"De afgelopen weken hebben we gezien dat met name in het noorden van Gaza de situatie steeds schrijnender wordt", vertelt Peter Malcontent, specialist in het Israël-Palestinaconflict en werkzaam aan de Universiteit Utrecht.

"Het Israëlische leger en het COGAT, de coördinator van Israëlische overheidsactiviteiten in bezet gebied, hebben samen met de VN en andere hulpinstanties besloten dat er meer meer hulpverlening moet kunnen plaatsvinden", zegt Malcontent. 

"Ze willen dat er via die zuidelijke grensovergang meer hulp kan binnenkomen, en dat het veiliger door Zuid-Gaza richting noorden kan komen." Het leger van Israël zegt dat vrachtwagens met hulpgoederen vanuit de grensovergang bij Kerem Shalom de Gazastrook in kunnen rijden.

Hulp komt moeilijk binnen

De VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, UNRWA, is blij met de stap. "We hopen van harte dat deze lange pauze elke dag ons in staat zal stellen om vrij heen en weer te bewegen", zegt UNRWA-directeur Scott Anderson vanuit Gaza tegen CNN. 

"Sinds het begin van de operatie in Rafah in mei heeft de internationale humanitaire gemeenschap moeite gehad om genoeg hulp Gaza in te krijgen om voor alle onschuldige burgers en kinderen te zorgen."

Strijd komt niet stil te liggen

Volgens persbureau AFP waren er vanochtend geen berichten van beschietingen, maar het leger van Israël schrijft dat de strijd tegen Hamas niet stil komt te liggen: "De vijandelijkheden in de zuidelijke Gazastrook zijn niet gestaakt, de vijandelijkheden in Rafah gaan door." Op zaterdag kwamen er nog acht Israëlische soldaten om het leven tijdens gevechten in de stad Rafah.

"Er verandert niks aan de militaire operaties", zegt Peter Malcontent. "Er verandert niks aan de oorlogsdoelen van Israël, deze pauze moet alleen zorgen dat de hulpverlening vanuit Zuid-Gaza ook gemakkelijker Noord-Gaza binnen kan komen."

Opvallend is dat het leger van Israël de afspraken over 'tactische pauzes' zelf gemaakt lijkt te hebben, zonder duidelijke toestemming met premier Netanyahu en de rest van het Israëlische kabinet.

"Het is duidelijk dat de regering van Netanyahu onaangenaam verrast was, en dat de ultrarechtse partijen in de regering hiertegen zijn, want zij willen helemaal geen hulpverlening in Gaza zien", legt Peter Malcontent uit. Ook twee Israëlische ministers hebben zich kritisch uitgelaten.

"Helaas is deze stap niet aan het kabinet voorgelegd en druist hij in tegen de besluiten van het kabinet", zei Itamar Ben-Gvir, de minister van Veiligheid van Israël vandaag. "De 'humanitaire hulp' die Hamas blijft bereiken, houdt Hamas aan de macht en kan de resultaten van de oorlog tenietdoen", zei minister van Financiën Bezalel Smotrich.

Druppel op een gloeiende plaat

Inwoners van Gaza kampen al maanden met tekorten aan voedsel, medicijnen en schoon drinkwater. De Verenigde Naties melden dat vijftigduizend kinderen in Gaza ondervoed zijn en dringend behandeling nodig hebben.

"De nood was al heel hoog, en sinds het Israëlische leger in mei de grensovergang bij Rafah heeft ingenomen en er via die route geen hulp meer binnenkomt, is de nood alleen maar hoger geworden", zegt Peter Malcontent. "Vanuit humanitair oogpunt is het dus een welkome stap, al is het niet genoeg. Het is een druppel op een gloeiende plaat, maar het is beter dan helemaal niets."

"De situatie in het zuiden van Gaza verslechtert snel. Een miljoen mensen zijn uit Rafah verdreven en zitten vast in een overvol gebied langs het strand, in de brandende zomerhitte. We reden door rivieren van rioolwater", zei Carl Skau, een van de leiders van het Wereldvoedselprogramma van de VN deze week. 

"Tijdens mijn vorige bezoek in november waren de mensen die ik ontmoette boos. Nu zijn ze uitgeput en willen ze gewoon dat deze oorlog stopt."

Onderhandelingen

Ondertussen gaan de onderhandelingen over een mogelijk staakt-het-vuren door. De Verenigde Staten hebben een voorstel ingediend voor een gevechtsstop die moet leiden tot blijvende vrede, maar het voorstel lijkt nog niet goed te worden ontvangen.

In het Amerikaanse voorstel staat dat Hamas steeds een deel van de Israëlische gijzelaars moet vrijlaten die het op 7 oktober vorig jaar gevangennam. In ruil daarvoor zou het leger van Israël zich steeds verder terugtrekken uit delen van Gaza, zodat bewoners terug kunnen naar hun woonplaatsen en kunnen beginnen met de wederopbouw van het gebied.

Hamas heeft gevraagd om meerdere aanpassingen aan het vredesplan, en de regering van Israël zou ook grote vraagtekens hebben. 

"Hamas heeft altijd het uitgangspunt gehad: we gaan pas over tot vrijlating van alle gijzelaars als er een volstrekte zekerheid bestaat over een definitief staakt-het-vuren", legt Malcontent uit. "Israël heeft altijd gezegd: voorlopig is een blijvende vrede geen optie, want ons oorlogsdoel blijft de vernietiging van Hamas."

De doelen van Israël en Hamas lijken onverenigbaar, en de kans dat er snel vrede komt lijkt dan ook klein. Als er de komende weken tijdens de 'tactische pauzes' meer humanitaire hulp richting de Gazastrook stroomt, kan dat zorgen voor enige verlichting voor de lokale bevolking.