Als koning aan populariteit winnen: het kan wel, bewijst Felipe van Spanje
Terwijl koning Willem-Alexander en ook andere Europese vorsten hun populariteit zien dalen, is die van de Spaanse koning Felipe juist stijgende. Vandaag viert Spanje dat Felipe tien jaar koning is. Die jaren worden gekenmerkt door hard werken, soberheid en heel ver weg blijven van affaires.
Er verschenen de afgelopen dagen verschillende onderzoeken naar hoe Spanjaarden hun koning waarderen. Ze wijzen allemaal in dezelfde richting. Koning Felipe VI heeft groeiende steun onder de bevolking. Meer dan 70 procent van de Spanjaarden vindt dat hij het goed doet. Hij scoort een 6,8 als rapportcijfer. Dat is in Spanje een prestatie, want in Catalonië en Baskenland zijn weinig fans van het koningshuis te vinden. In die twee regio's wonen wel ruim 9 miljoen van de 48 miljoen Spanjaarden.
Goedkoopste koningshuis
Felipes koningschap kenmerkt zich door een zeer sterk plichtsbesef. De Spaanse koning is iedere week wel drie of vier dagen zichtbaar, buiten zijn paleis, aan het werk. Hij staat aan het hoofd van het goedkoopste koningshuis van Europa met een begroting van 8,5 miljoen euro per jaar. De jaarbegroting van het Nederlandse koningshuis bedraagt ruim 55 miljoen euro, al zijn niet alle posten vergelijkbaar. De Spaanse koning zelf verdient 250.000 euro. Koning Willem-Alexander heeft een jaarinkomen van iets meer dan een miljoen euro. Koningin Máxima verdient ruim 400.000 euro, de Spaanse koningin Letizia rond 150.000 euro.
Terwijl er in Nederland al jaren discussie is over de vraag of koning Willem-Alexander inkomstenbelasting zou moeten betalen, heeft Felipe daar nooit moeilijk over gedaan. En waar Willem-Alexander in 2020 door het stof moest omdat hij en zijn familie in coronatijd naar Griekenland vlogen om op vakantie te gaan, valt Felipe niet te betrappen op dergelijke missers. Over politiek beladen onderwerpen houdt hij zich op de vlakte. Op één uitzondering na. In 2017 hield hij een voor zijn doen ongekend stevige speech toen in Catalonië een illegaal referendum over onafhankelijkheid werd gehouden.
Moeilijke jaren
Royaltywatchers in Spanje zijn het erover eens, de gestegen waardering voor de koning en het koningshuis is volledig aan Felipe te danken. "Het waren tien moeilijke jaren", zegt royalty-journalist Martín Bianchi, "want Felipe moest de titel van zijn zus afnemen, de toelage van zijn vader intrekken en zijn zwager werd veroordeeld tot een zware celstraf. Felipe heeft het bedrijf dat het koningshuis is, flink geherstructureerd."
Goedkoop, sober, volledig toegewijd, in alles is Felipe het tegenovergestelde van zijn vader. Juan Carlos was tegen het einde van zijn koningschap verstrikt geraakt in een web van schandalen. Hij trad af, kort nadat hij zijn heup had gebroken tijdens een reis in Afrika. Hij was daar met zijn maîtresse, joeg op olifanten en liet de reis betalen door een een Saoedische lobbyist.
Transparantie
"In de laatste jaren van Juan Carlos was de Spaanse monarchie verworden tot een grap", zegt royalty-journalist Carmen Duerto. "Nu is het weer een gerespecteerd instituut in heel Europa." Felipe staat voor transparantie. Zo publiceert het Spaanse hof elk jaar een lijst met alle cadeaus die de koning en zijn gezin ontvingen, tot de allerkleinste presentjes.
Zijn er dan alleen maar positieve dingen te zeggen over Felipe? Toch niet. Uit de onderzoeken van de afgelopen dagen blijkt dat Felipe jongeren onverschillig laat. Het koningshuis lijkt wat dat betreft wel een goede troef voor de toekomst te hebben. De populariteit van kroonprinses Leonor is snel stijgende, ook onder jongeren, sinds zij vorig najaar begon aan een driejarige training in het Spaanse leger. Ze is de enige vrouwelijke troonopvolger die zo´n lange tijd in het leger doorbrengt.
'Geef eens een interview'
De enige echte kritiek op Felipe is hoe hij communiceert. "Geef eens een interview", verzucht royalty-journalist Duerto. In Nederland, Zweden en Noorwegen zijn tv-interviews door regerende vorsten inmiddels heel normaal, maar in Spanje niet. "Onbegrijpelijk", vindt Duerto, "want de koningin was vroeger zelf tv-journalist. Ik geloof niet dat ze het niet zouden kunnen. Felipe, Letizia en kroonprinses Leonor zouden alle drie in staat zijn het te doen. Het is een raadsel waarom het niet gebeurt."