Kotsmisselijk en zwanger reed Raquel het land door op zoek naar medicijnen
Nederland kampt met een groot medicijntekort en dat zorgt voor problemen voor zwangeren die met hoge bloeddruk kampen of last hebben van ernstige misselijkheid. Zo ook voor Raquel van Huissteden die in maart 2022 zwanger raakte. Na zes weken begonnen bij haar de klachten: ze moest 30 keer per dag overgeven. "We zijn het hele land door geweest om medicijnen bij elkaar te sprokkelen. Ik zat met kotszakjes in de auto."
Ze bleek de meest heftige variant van hyperemesis gravidarum (HG) te hebben en viel door de ziekte 20 kilo af. Raquel is meerdere keren opgenomen geweest om via een infuus vocht aan te vullen. Aan RTL Nieuws vertelt ze dat er tijdens haar zwangerschap een enorm tekort aan Zofran-smelttabletten (werkzame stof: ondansetron) was. Met normale tabletten zoals Emesafene en Primperan bleef ze spugen, maar met een hoge dosering smelttabletten ging het redelijk.
"Ik was heel blij met de verlichting die Zofran gaf, maar omdat er steeds beperkte beschikbaarheid was, leverde dat wel extra stress op. Van het ziekenhuis kreeg ik steeds een pakje mee waar ik drie dagen mee kon doen omdat ze niet meer voorraad hadden. Dat moest ik iedere keer per se zelf ophalen en dat was niet fijn in mijn zieke toestand."
Vanaf ongeveer 18 weken zwangerschap bleek het medicijn helemaal niet meer te krijgen. Raquel kreeg toen infuusvloeistof, maar dat deed niet genoeg. Na twee maanden was er heel af en toe weer ergens Zofran op voorraad. "Ik moest zelf apotheken benaderen om mijn medicijn te vinden. Ik kreeg een recept van het ziekenhuis en ging dan samen met mijn vader en man bellen. Als een apotheek het bleek te hebben, mochten ze het niet voor mij reserveren. Dus dan moest ik er meteen naartoe. Dan zat ik met kotszakjes in de auto. Zo ben ik van Utrecht naar onder andere Harderwijk en Amsterdam gereden. Ik kwam een keer in Amsterdam aan toen het net aan een ander was weggegeven."
Dit alles zorgt ervoor dat ik nu een enorme angst heb voor een medicatietekort. Ik heb altijd een 'noodvoorraad', uit angst zonder te komen.
Raquel had ook te maken met een tekort aan een ander medicijn: magnesiumhydroxide. Dat had ze nodig vanwege obstipatie. "Daar was op een gegeven echt nergens meer aan te komen. Toen heb ik mijn hele familie en vrienden ingeschakeld en iedereen gevraagd om de eigen apotheek te bellen. Uiteindelijk heeft mijn oma de medicijnen bij haar apotheek gevonden en die heeft mijn man in Friesland opgehaald voor mij, dat was twee uur rijden."
In november 2022 beviel Raquel van zoon Sef. Hij werd geboren met een te laag geboortegewicht, waarschijnlijk door HG. "Dit alles zorgt ervoor dat ik nu een enorme angst heb voor een medicatietekort. Ik heb altijd een 'noodvoorraad', uit angst zonder te komen mocht ik ooit weer zwanger worden."
Raquel is niet de enige zwangere die onlangs te lijden heeft gehad onder het medicijntekort. RTL Nieuws sprak via de stichting ZEHG voor patiënten met HG nog vier vrouwen met een soortgelijke ervaring. Eén van de vrouwen overwoog abortus. "Omdat ik twijfelde of ik op deze manier de zwangerschap wel kon doorzetten. Het was een onwijze hel."
Weinig geneesmiddelen
Gynaecologen en ziekenhuisapothekers maken zich zorgen over de toenemende medicijntekorten. Het zou zelfs kunnen leiden tot vroeggeboortes en in het uiterste geval tot het afbreken van een zwangerschap. De NVOG, de vereniging voor gynaecologen, wijst erop dat er maar weinig geneesmiddelen voor zwangeren geschikt zijn vanwege risico’s van bijwerkingen voor de foetus of onvoldoende ervaring met het medicijn in de zwangerschap. Voor de zware misselijkheidsaandoening geldt dat er drie medicijnen geschikt zijn. Valt er een medicijn weg, dan is er vaak geen alternatief, omdat meestal slechts één medicijn werkt bij een zwangere patiënt.
Datzelfde geldt voor vrouwen met een hoge bloeddruk, waar zo'n 10 procent van de zwangeren mee te maken heeft. Er zijn maar drie bloeddrukmedicijnen geschikt voor deze groep. Er zijn 'af en aan' tekorten met deze drie medicijnen, zegt Robert Flint van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers.