Overlast processierups dreigt in noorden: 'Maar overal uitkijken'

In het zuiden waren dat gemiddeld 1,6 vlinders per val, terwijl het gemiddelde in het noorden veertien vlinders per val betrof.

"Die aantallen zijn vergeleken met de echte piek van jaren terug relatief laag", zegt onderzoek Silvia Hellingman van het kenniscentrum. "Maar dat aantal varieert echt per locatie. Zuidelijke gemeenten hebben al jaren geleden maatregelen getroffen omdat ze er al langer last van hebben. Daar zie je dat het aantal flink minder is geworden. En ook noordelijke gemeenten voeren maatregelen uit op plekken waar het risico het grootst is. Maar je kan ook niet alles platspuiten, dat is weer slecht voor de natuur."

Ook het aantal rupsennesten dat in het noorden wordt aangetroffen is tot nu toe duidelijk hoger dan in het zuiden en westen van het land. Ze bevinden zich veelal laag op de stam van de eikenbomen waarop ze huizen.

"Als ze laag op de stam zitten, dan is het uitkijken", vertelt Hellingman. "En dat uitkijken is het eigenlijk overal. Niet alleen in het noorden van het land. De locaties waarop wij die vallen ophangen, geven een goed beeld, maar vertellen niet het hele verhaal. Ook in het zuiden kunnen er lokaal echt veel processierupsen zijn."

'Paradijs voor rupsen'

Toch is er volgens Hellingman wel een verklaring voor dat het noorden van het land dit jaar meer met de jeukrups te maken krijgt dan het zuiden. "In sommige provincies, zoals bijvoorbeeld Overijssel, zijn er gewoon echt veel eiken en is de populatieopbouw nog steeds gaande. Het is daar een paradijs voor de rupsen. De verspreiding gaat dan ook echt makkelijker daar."

"Daarnaast", vervolgt ze, "is het ook zo dat de processierups in het zuiden al veel langer voorkomt dan in het noorden. Om je als soort echt ergens te vestigen, moet je met een flink aantal zijn om natuurlijke vijanden te verslaan. Maar toch verwacht ik dat ook het zuiden nog wel een keer een jaar tegemoet gaat waarin het er daar weer veel meer zijn."

Hellingman verwacht daarnaast dat vanaf volgende week de overlast sowieso zal toenemen. "Het lijkt erop dat het dan echt beter weer gaat worden. Waardoor men meer buiten zal zijn en dus meer in aanraking kan komen met de rups. Tot nu toe is dat door de vele regen minder het geval geweest."

Brandharen

De rupsen kunnen voor overlast zorgen, omdat ze zijn bedekt met zogeheten brandharen die ontstekingsreacties aan huid en slijmvliezen kunnen veroorzaken. De eikenprocessierups kwam eerst vooral in het zuiden van het land voor, maar de soort verspreidt zich dus steeds noordelijker.

Het kenniscentrum vraagt gemeenten en het publiek bij te dragen aan het in kaart brengen van de 'nestdichtheid' in het land door in minstens dertig eikenbomen te tellen of er nesten zitten. Die worden vervolgens opgenomen in een zogeheten 'plaagdrukkaart'.