Bewijs van seksueel geweld door taliban tegen Afghaanse vrouwen
Meerdere getuigenissen over seksueel geweld door de taliban onthullen een nog grimmiger beeld van de situatie voor vrouwen in Afghanistan dan al bekend was. Mensenrechtenactivisten binnen en buiten Afghanistan vinden het steeds moeilijker om hoopvol te zijn dat de rechten van vrouwen zullen verbeteren.
De Britse krant The Guardian heeft een video gezien waarin een vrouwelijke Afghaanse mensenrechtenactivist in de gevangenis door meerdere gewapende mannen van de taliban verkracht en gemarteld wordt. Er waren al meerdere rapporten over dit soort seksueel geweld in Afghanistan, ook de speciale VN-rapporteur meldde dit. Maar deze video wordt gezien als het eerste bewijs dat dit daadwerkelijk gebeurt.
De vrouw om wie het gaat is inmiddels uit Afghanistan gevlucht. Ze zou de video toegestuurd hebben gekregen als bedreiging. Op de video zou te zien zijn hoe ze probeert haar gezicht te verbergen, maar toch is ze naakt en herkenbaar in beeld.
De taliban dreigde de video naar haar vrienden te sturen en op sociale media te verspreiden als ze zou doorgaan met haar kritiek op het regime. In andere getuigenissen vertellen jonge vrouwen hoe bewakers hen betasten. Sommigen zijn daarna vermoord, in een enkel geval is bekend dat een vrouw zelfmoord heeft gepleegd.
Nóg strengere regels
"Ik weet niet wat ik moet zeggen, ik heb er geen woorden voor", zegt Husna Jalal. Ze is vrouwenrechtenactivist en tijdens de val van Kabul naar Nederland gevlucht. "Het is een vreselijke situatie. Veel vrouwen die demonstreerden zijn gearresteerd en we hoorden al eerder over de slechte situatie in de gevangenissen. Daar bovenop nu die verkrachtingen. En niemand wordt hiervoor verantwoordelijk gehouden. Ik hoop dat de VN en andere internationale organisaties dit heel serieus nemen."
Sinds de taliban in augustus 2021 aan de macht kwamen, zijn de 14 miljoen vrouwen en meisjes in Afghanistan van bijna elk aspect van het openbare leven uitgesloten. Ze mogen niet naar de middelbare school en universiteit, mogen geen enkele vorm van betaald werk uitoefenen, mogen niet in openbare parken lopen, naar sportscholen of schoonheidssalons gaan en krijgen te horen dat ze zich aan strikte kledingregels moeten houden. De taliban hebben ook de herinvoering aangekondigd van het publiekelijk geselen en stenigen van vrouwen wegens overspel.
"Ik blijf me inzetten voor vrouwenrechten in Afghanistan, maar ik ben ook moe, omdat ik geen verbetering zie", zegt Jalal. Vorige week vond er nog een VN-vergadering plaats met de taliban. Die willen dat de sancties tegen Afghanistan worden opgeheven, maar vrouwenrechten stonden niet op de agenda.
De speciale VN-rapporteur voor de mensenrechtensituatie in Afghanistan, Richard Bennett, zei: "Ik ben gealarmeerd door berichten over marteling en mishandeling in Afghanistan, waaronder beschuldigingen van seksueel geweld in detentie, vooral tegen vrouwen. We blijven dit onderzoeken en de feiten vaststellen."
Depressies en zelfmoord
Via WhatsApp en andere sociale media houdt Jalal contact met jonge vrouwen in Afghanistan. Binnenkort begint ze met een nieuw project rondom mentale gezondheid. "Omdat ze niet meer naar school mogen hebben we online opleidingen opgezet, bijvoorbeeld om Engels te leren. Maar ik merkte dat dit bij veel van hen niet lukt, omdat ze worstelen met depressies en trauma's."
Jalal werkt samen met een Afghaanse psycholoog en hoopt digitaal een veilige omgeving voor de vrouwen te creëren waar ze ervaringen kunnen delen. "Ik kan niet de hele internationale gemeenschap mobiliseren, maar als jonge vrouw kan ik vanuit hier mijn vrienden en anderen in mijn netwerk helpen."