VN overweegt diepzeemijnbouw toe te staan, maar wat zijn de gevolgen?
Moeten we kostbare grondstoffen gaan winnen op de diepzeebodem? Over die vraag buigt de Internationale Zeebodemautoriteit van de VN zich nu. De diepste zeebodems liggen vol met grondstoffen als nikkel, mangaan en koper, essentieel voor bijvoorbeeld batterijen. Maar wetenschappers maken zich zorgen over onherstelbare milieuschade.
Weinig mensen zullen de Internationale Zeebodemautoriteit (International Seabed Authority, ofwel ISA) kennen, maar deze organisatie gaat over de helft van alle oceanen ter wereld. Landen mogen zelf bepalen wat ze op de zeebodem voor hun kust doen, maar alles daarbuiten valt onder de verantwoordelijkheid van de ISA. Dat is 35 procent van het aardoppervlak.
In dat gebied, op dieptes van 3 tot 5 kilometer, liggen veel kostbare grondstoffen. Soms liggen ze letterlijk voor het oprapen, zoals in het geval van mangaanknollen. Dat zijn een soort losliggende stenen ter grootte van een aardappel, die naast mangaan ook kobalt, nikkel en koper bevatten.
Allemaal kostbare grondstoffen, die de komende jaren hard nodig zijn voor het maken van batterijen en andere elektrische apparaten.
We maakten eerder deze explainer over wat diepzeemijnbouw precies is:
Een handjevol bedrijven wereldwijd heeft al techniek ontwikkeld om grondstoffen te winnen op de bodem van de oceaan. Onder hen ook het Nederlandse Royal IHC. Dat bedrijf laat desgevraagd weten de beslissing van de Internationale Zeebodemautoriteit 'rustig af te wachten'. "Uiteindelijk is het aan de politiek. Onze techniek is er in ieder geval klaar voor."
Toch heeft de ISA nog geen toestemming gegeven voor commerciële diepzeemijnbouw. Op dit moment overlegt de VN-organisatie over regelgeving die ervoor moet zorgen dat milieuschade op de oceaanbodem beperkt wordt.
Bovendien kiest de ISA een nieuwe voorzitter. De strijd gaat tussen de huidige voorzitter Michael Lodge, een Britse advocaat die nauwe banden onderhoudt met de mijnbouwsector, en Leticia Carvalho, een Braziliaanse oceanograaf en diplomaat. Wie er met de baan vandoor gaat, zal zijn of haar stempel kunnen drukken op de richting die de ISA de komende jaren opgaat.
"Of er op korte termijn regelgeving voor het daadwerkelijk delven van mineralen komt, is nog maar de vraag", zegt maritiem bioloog Henko de Stigter. "Er zijn landen die zeggen: laten we er zo snel mogelijk mee beginnen. Maar er zijn ook landen die vinden dat er eerst meer onderzoek nodig is."
Want diepzee is het meest onbekende deel van de aarde. Wetenschappers hebben pas een kwart van de zeebodem in kaart gebracht met sonartechnologie. Onze kennis over het leven op kilometers onder water is nog veel beperkter.
Dat maakt de zorgen over schade aan dit onbekende ecosysteem groot. Want als we niet eens weten wat er leeft, hoe gaan we er dan voor zorgen dat we het niet onherstelbaar beschadigen? Het leven op de oceaanbodem ontwikkelt zich traag, dus schade is niet zomaar hersteld.
"Het is een beetje een gekke paradox: door de onderzoeken naar de gevolgen van mijnbouw, waaronder ook onderzoek uitgevoerd door de mijnbouwbedrijven zelf, weten we nu dat er veel meer leven in de diepzee is dan lang werd gedacht", zegt maritiem bioloog De Stigter. "Maar tegelijk zorgt dat ervoor dat mensen zich afvragen of we dat leven dan niet ook zouden moeten beschermen."