Extreem veel neerslag: waarom Midden-Europa de volle laag krijgt
Midden-Europa heeft te maken met noodweer. In Polen, Tsjechië, Roemenië, Oostenrijk en Slowakije zijn er zware overstromingen. Duizenden mensen zijn geëvacueerd, en zeker vijf mensen zijn om het leven gekomen. Hoe kan er ineens zoveel neerslag zijn?
"Door de botsing van twee luchtsoorten met hele verschillende temperaturen valt er veel neerslag", vertelt meteoroloog Thijs Smink van Buienradar. "Vanuit West-Europa gaat er koude lucht richting het zuidoosten. Aan de andere kant, vooral vanuit Rusland en Oost-Europa, komt er juist warme lucht."
Op de kaart hieronder zie je hoe de twee verschillende luchtsoorten bewegen.
Het komt vaker voor dat twee luchtsoorten met elkaar botsen, maar dat leidt lang niet altijd tot zulke zware overstromingen. "Er komen nu nog twee problemen bij", legt Smink uit. "Ten eerste valt de regen al dagenlang in precies hetzelfde gebied. De grens tussen de twee luchtsoorten blijft stil liggen." Doordat er veel regen op één plek valt, neemt de kans op overstromingen toe.
"De tweede reden waarom deze situatie nu tot problemen leidt, is dat de Middellandse Zee en de Zwarte Zee één tot wel vijf graden warmer zijn dan normaal, als gevolg van klimaatverandering", zegt Smink. "De lucht die richting de getroffen gebieden trekt is extra vochtig. Dat leidt weer tot veel regen, vooral in berggebieden."
Door de zware regenval staat het water op veel plekken historisch hoog. In de Slowaakse hoofdstad Bratislava staat het waterpeil bijvoorbeeld op het hoogste punt in zo'n vijftig jaar.
Het blijft vandaag nog regenen, vooral in Oostenrijk. Buienradar verwacht dat er op sommige plekken nog wel honderd millimeter kan vallen. "Maar richting het einde van vanavond gaat de focus langzaam op die hoogwatergolf en minder op de regen die dan nog uit de lucht komt vallen", zegt Smink.
Sneeuw
"In de Alpen is een groot deel van de neerslag als sneeuw gevallen", vertelt Smink. "Er is bijvoorbeeld een dorpje op 1750 meter waar de sneeuwduinen wel metershoog liggen. Daar is minstens een meter sneeuw gevallen. Die sneeuw gaat langzaam smelten, wat weer tot smeltwater leidt. Daardoor kunnen de problemen nog dagenlang aanhouden."
Naar verwachting heeft het gebied nog twee tot drie dagen last van acute overstromingen. Vooral lager gelegen gebieden kampen met problemen, omdat het water daar naartoe stroomt.
"Op de plekken waar overstromingen hebben plaatsgevonden, daar zullen de gevolgen nog heel lang duren", verwacht Smink. "Dat hebben we ook gezien bij de overstromingen in de Eifel in Duitsland, in 2021. Op sommige plekken zijn de wegen daar nog altijd niet gerepareerd. Dus als het echt helemaal misgaat, dan is de impact van lange duur. Maar dat is maar plaatselijk, vooral langs de rivieren."
In de video hieronder zie je de schaal van de wateroverlast in Midden-Europa.