Overstromingen in Europa: waarom Nederland de dans ontspringt
Al dagen komt het met bakken uit de hemel in Midden-Europa. Ook vandaag gelden er nog weeralarmen in Tsjechië, en delen van Duitsland, Polen en Oostenrijk. Rivieren worden steeds voller, en op sommige plekken leidt dat tot overstromingen.
Door de stortregens van storm Boris, die sinds donderdag Midden- en Oost-Europa teisteren, staat het water op veel plekken historisch hoog. Volgens de autoriteiten heeft dat in de getroffen landen tot minstens 15 doden geleid, en er worden ook nog mensen vermist. Vele duizenden moesten hun huizen verlaten.
In dit geval hoeft Nederland zich geen zorgen te maken, want de watermassa komt niet in onze rivieren terecht. "De Rijn die door Nederland loopt, ontspringt in de Zwitserse Alpen", vertelt meteoroloog Maurice Middendorp van Buienradar. "En de Maas in het noordoosten van Frankrijk. Die gebieden liggen veel westelijker dan waar de regen nu valt."
De situatie op de kaart:
In 2021 werd Nederland wel getroffen door overstromingen als gevolg van extreme regenval. In België en Duitsland vielen toen zelfs meer dan 200 doden als gevolg van overstromingen.
Middendorp: "Toen viel op sommige plaatsen in twee dagen meer dan 250 millimeter regen. Wat er nu valt in Midden-Europa, is op sommige plekken 500 millimeter nog eens twee keer zoveel. Dat zijn hoeveelheden waarvan je begint te duizelen."
En dat moet allemaal afgevoerd worden. Via de Donau, de Oder en de Elbe, en via vele zijtakken van deze grote rivieren. "Een kleine meevaller is, dat het in het gebied in augustus heel droog is geweest. De rivierstanden stonden behoorlijk laag, er was capaciteit om het op te vangen."
Het water raast door deze rivieren
- De Donau stroomt door verschillende hoofdsteden van Midden-, Oost- en Zuid-Europa, (Wenen, Bratislava, Boedapest en Belgrado). Hij mondt uit in de Zwarte Zee via het Donau-delta in Roemenië en Oekraïne.
- De Oder stroomt door drie landen: Tsjechië, Polen en Duitsland en eindigt in de Oostzee.
- De Elbe gaat via Tsjechië en Duitsland naar de Noordzee, ten oosten van Nederland.
Toch kunnen de rivieren het op verschillende plekken niet aan, met overstromingen tot gevolg. Correspondent Olaf Koens vertelt vanuit Polen over de situatie in het zuiden van het land. "Dorpen zijn van de buitenwereld afgesloten. In een aantal steden is de ravage enorm, ik heb zelden zoiets gezien. Het water staat meer dan een meter hoog, je ziet vissen rondzwemmen in winkels. En het ergste moet nog komen."
Olaf Koens vertelt in de zwaar getroffen Poolse stad Glucholazy over de chaotische taferelen:
In Tsjechië is de Husinic-stuwdam in het zuiden van het land overstroomd, waardoor steden en dorpen onder water zijn gelopen. n de stad Jesenik moesten honderden mensen gered worden met behulp van boten en helikopters. Het centrale plein van de plaats lijkt een meer waar auto's in drijven. De burgemeester sprak van 'een apocalyps'.
De stad Krnov staat volgens de plaatsvervangend burgemeester 'voor meer dan 70 procent onder water'. Evacuatie kan niet meer, de inwoners zullen moeten wachten op hulp.
In twee hoofdsteden langs de Donau, Bratislava (Slowakije) en Boedapest (Hongarije), worden maatregelen genomen. Naast de overstromingen veroorzaken ook aardverschuivingen veel schade in de regio van Zuid-Polen en Tsjechië tot in het oosten van Roemenië.
Spannende situatie in Dresden
"Wat iets is om in de gaten te houden, is de situatie in de Duitse stad Dresden", zegt Maurice Middendorp. De Elbe stroomt door deze stad, waar een half miljoen mensen wonen. "Het water gaat daar de komende dagen nog stijgen tot wel 6 meter, op woensdag en donderdag komt het boven alarmniveau 3."
Bij alarmniveau 4 kunnen de dijken breken, en het lijkt er nu op dat het daar onder gaat blijven. "Nu zal moeten blijken hoe het in de praktijk gaat lopen."
Er gaat best nog wat tijd overheen voordat al het water weg is, de komende dagen kan het op verschillende plekken tot nieuwe overstromingen leiden.