Hoe Geert Wilders zich snoeihard opstelt tegen zijn eigen PVV-ministers én de coalitie
Misschien wel een van de opvallendste zaken van dit kabinet is hoe stevig PVV-leider Geert Wilders zijn eigen ministers én de coalitie inclusief premier Schoof in het openbaar aanpakt. Want Wilders – en ook andere PVV'ers - deinzen er niet voor terug om hun eigen bewindslieden publiekelijk terug te fluiten. Waarom doet Wilders dit?
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Tolheffing
Klever en UNRWA
Het overkomt ook PVV-minister Reinette Klever (Ontwikkelingshulp). Als bekend wordt dat een inmiddels gedode Hamas-leider bij de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) werkte, tweet Wilders: "Meteen geldkraan dichtdraaien naar UNRWA!"
Klever reageert snel na de tweet van Wilders, maar de geldkraan dichtdraaien, zoals haar partijleider eist, dat kan ze niet.
Ook fractie voelt zich vrij
Irritatie
Hoe dat is, weet ook eerder genoemde minister Madlener. In een debat over fatbikes voelt hij niet voor een voorstel van een Kamermeerderheid, terwijl hij eerder heeft gezegd dat hij zal doen wat de Kamer wil. "Nu vraagt de Kamer wat en dan zegt de minister: dat doe ik niet, dat wil ik niet", zegt PVV-Kamerlid Hidde Heutink tegen Madlener. "Ik begrijp er helemaal niets meer van."
Frits Bolkestein
Dat ligt ook aan het feit dat de PVV nog nooit heeft geregeerd, zegt een lid van het kabinet. "In een kabinet probeer je met elkaar het midden te zoeken. Een beetje van waar wil ik heen en hoe krijg ik dat voor elkaar, zonder dat je elkaar bestrijdt. Daar hebben ze helemaal geen ervaring mee."
"Zowel in het kabinet als in de coalitie zorgt de opstelling van Wilders voor zenuwen", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Meestal verdedigen coalitiepartijen hun eigen bewindslieden volop. Kritiek uit eigen kring kan een bewindspersoon verzwakken. Wilders heeft daar geen boodschap aan. In de jaren negentig was VVD-leider Bolkestein ook onafhankelijk en scherp op het Paarse kabinet waar zijn partij, de VVD, aan deelnam. Wilders heeft die stijl van dichtbij meegemaakt als VVD-fractiemedewerker, maar de politieke situatie van 1998 is natuurlijk totaal anders dan in 2024."
Geen kritiek op Faber
Noodwetgeving asiel
Een dezer weken moet het kabinet besluiten of het die greep naar het noodrecht doet om de asielregels aan te scherpen. In de coalitie leidt dit vraagstuk tot grote spanningen. NSC denkt niet dat het kabinet een deugdelijke onderbouwing weet te vinden voor het gebruik van de noodwet. Dat is voor die partij een absolute voorwaarde. Wat de grootste partij PVV betreft, komt er juist hoe dan ook een noodwet.
Minutieus gelezen
Houdt zich wél aan afspraken
"Ook al is Wilders snoeihard qua toon over ministers en coalitie, maar tot nu toe houdt hij zich wél aan de afspraken. Terwijl NSC grote moeite heeft met het afgesproken asielpakket en mogelijk de noodwet niet wil steunen", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Wilders speculeert op X over het einde van de coalitie, binnenkamers heeft hij op cruciale momenten - bijvoorbeeld in de formatie en begrotingsonderhandelingen - ook een verbindende rol gespeeld."
Dat Wilders er af en toe hard ingaat, is ook niet helemaal verwonderlijk, aldus Lambie. "Hij moet het PVV-profiel bewaken, in een wankele coalitie vol wantrouwen. Zeker nu NSC pulkt aan de kroonjuwelen van Wilders in het hoofdlijnenakkoord, namelijk het strenge migratiebeleid. Waar coalitie en kabinet zijn omgeven door onzekerheid, is het politiek slim om voor je achterban enige afstand te creëren. Het rechtse experiment kan zomaar mislukken."
Kopje kleiner
De openbare steun van Wilders voor minister Faber is in elk geval iets waar andere PVV-bewindslieden alleen maar van kunnen dromen. Maar, de vraag is hoe lang dat duurt.
Zoals een ingewijde zegt: "Wilders maakt iedereen die net zo populair dreigt te worden als hij, een kopje kleiner."
