Kabinet-Schoof bleef na crisisberaad overeind, maar 'schade is behoorlijk groot'
Gisteren diende staatssecretaris Nora Achahbar (Toeslagen en Douane) haar ontslag in uit onvrede over reacties binnen het kabinet na het geweld in Amsterdam vorige week. De aanleiding: tijdens de ministerraad van afgelopen maandag zouden uitspraken zijn gedaan die volgens Achahbar racistisch zijn. Een terugblik.
Rond de voetbalwedstrijd van Ajax tegen Maccabi Tel Aviv vorige week vond een explosie van geweld plaats. Het was dagenlang onrustig in Amsterdam en een discussie over antisemitisme barstte los. Uitspraken in de daaropvolgende ministerraad, die volgens Achahbar racistisch waren, leidden ertoe dat zij besloot op te stappen.
Verklaring Achahbar
Achahbar schreef in een verklaring dat 'de polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken een zodanige impact' op haar hebben gehad dat ze haar positie 'als staatssecretaris van dit kabinet niet langer effectief kan en wil vervullen'.
Hierna was het onduidelijk of meerdere NSC-bewindslieden haar voorbeeld zouden volgen. Betrokkenen hielden rekening met het einde van het kabinet, maar zover kwam het uiteindelijk niet.
De partijleiders van de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB kwamen gisteren aan het begin van de avond bijeen in het Catshuis voor crisisoverleg. Een aantal uren later kwam het nieuws naar buiten dat een vroegtijdig einde van het kabinet was afgewend. Achahbar stapte op, maar de andere NSC-bewindslieden volgden haar niet.
'Geen sprake van racisme'
Premier Dick Schoof hield hierna later op de avond nog een persconferentie, waarin hij keer op keer benadrukte dat er geen sprake 'is en was van racisme'. Maar waar de anonieme berichten over discriminerende opmerkingen in de ministerraad op gebaseerd zijn, wilde hij niet kwijt. Volgens hem gaan de zorgen van Achahbar ook vooral over polarisatie in de samenleving. "Maar uiteindelijk zult u dat ook haar zelf moeten vragen."
De notulen van de veelbesproken ministerraad waarin de uitspraken gedaan zouden zijn, worden niet openbaar gemaakt zei Schoof. Het gespreksverslag is staatsgeheim en blijft voorlopig ook geheim, aldus de premier.
"Na urenlang crisisberaad en hoogspanning is de val van het kabinet voor nu afgewend. Maar hoe groot is de schade? Nou, behoorlijk groot", zegt politiek verslaggever Fons Lambie in deze video:
Wilders zei na afloop van het crisisoverleg verheugd te zijn dat de vier regeringspartijen opnieuw het vertrouwen in elkaar hebben uitgesproken. "We gaan door, dus ik ben daar heel blij mee", zei hij.
VVD-leider Dilan Yeşilgöz vindt dat de lucht is geklaard na het urenlange crisisoverleg van het kabinet en de coalitiepartijen. Er is volgens haar goed gesproken en het was ook 'een spannende dag'.
Oppositie
Maar de oppositiepartijen lieten weten snel een debat te willen over de 'racistische uitlatingen' die in het kabinet gedaan zijn. Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) noemde het 'volkomen terecht als Achahbar een grens trekt en opstapt' en noemde de verhalen die naar buiten komen 'beschamend'.
Ook D66-voorman Rob Jetten viel Achahbar bij en noemde het 'te prijzen' dat zij in deze discussie 'haar rug recht houdt'. "We hebben vier maanden onderling wantrouwen, stoere taal en amateurisme gezien. Dit kabinet is vooral met zichzelf bezig en komt niet aan regeren toe, terwijl het bezig moet zijn meer woningen te bouwen, meer grip te krijgen op migratie en te werken aan een duurzame economie", reageerde CDA-leider Henri Bontenbal op X.
Frustrerend en beschamend, noemen oppositiepartijen de crisis binnen het kabinet in deze video:
Uitspraken
Maar wat is er nu precies gezegd in de ministerraad van maandag? Vanuit de top van het kabinet en de coalitie worden vragen hierover doorverwezen naar Achahbar zelf.
Wel bekend is dat minister Eelco Heinen (Financiën, VVD) zou hebben gewaarschuwd dat antisemitisme niet makkelijk te verdrijven is 'en niet als een puist met pus kan worden uitgeknepen'. Hij zou daaraan hebben toegevoegd dat Jodenhaat zowel bij links als rechts de kop opsteekt en hij zou hebben gezegd dat het kabinet moet waken voor het voeren van een antimoslimagenda.
Waarom deze uitspraken bij Achahbar verkeerd vielen, is onduidelijk. Andere bewindspersonen zouden hebben verzekerd dat er geen discriminerende lading aan de woorden van Heinen zat.
Daarnaast zou niet alleen over 'pus' en 'kut-Marokkanen' zijn gesproken, maar er zou ook zijn gesuggereerd dat antisemitisme in de genen van moslims zou zitten. Dat laatste schrijven bronnen toe aan PVV-asielminister Marjolein Faber.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Nora Achahbar
Nora Achahbar werd op 21 juni 1982 geboren in Marokko. Na de middelbare school studeerde ze rechten. Hierna was ze onder meer officier van justitie, politierechercheur en advocaat.
Ze werd namens NSC aangesteld als staatssecretaris verantwoordelijk voor de hersteloperatie bij de Toeslagenaffaire. “Rechtvaardigheid, integriteit en sociaal-maatschappelijke betrokkenheid zijn mijn diepste drijfveren. Ik groeide als kind op in een ‘kansarm’ milieu en zag veel onrecht, armoede, misstanden en ongelijkheid om mij heen. Ik weet uit ervaring hoe moeilijk het is om je te ontworstelen uit een achterstandspositie”, zei ze bij haar introductie op de website van NSC.