Rusland beschiet Oekraïne met nieuwe raket: 'Riskante ontwikkeling'

Het zou gaan om een raket van het type Roebezj, wat 'grens' betekent in het Russisch, met een maximaal bereik van zo'n 6000 kilometer. De raket is nog nooit eerder in een oorlog gebruikt. Hij werd afgevuurd vanuit de Russische plaats Astrachan, hemelsbreed op 1000 kilometer van Dnipro.

Hoeveel slachtoffers er zijn gevallen is niet bekend. Naast de Roebezj vuurde Rusland ook zeven kruisraketten af, waarvan zes zouden zijn onderschept. Lokale autoriteiten melden dat een industriegebouw en een centrum voor mensen met een beperking zijn geraakt. Mogelijk was het doelwit de Joezjmasj fabriek in Dnipro, waar vroeger onderdelen voor ruimteraketten werden gemaakt. 

Tijdens een persconferentie van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken kreeg woordvoerder Maria Zacharova vandaag een telefoontje. Microfoons pikten het gesprek op: "Masja, geef geen commentaar op de ballistische raketaanval op Joezjmasj", zei de stem aan de telefoon. Het is niet duidelijk of de fabriek daadwerkelijk is geraakt.

De Oekraïense luchtmacht noemt de Roebezj een 'intercontinentale raket', maar defensiedeskundige Peter Wijninga van het Haags Centrum voor Strategische Studies legt uit dat het gaat om een middellange afstandsraket. "Voor een intercontinentale raket moet je denken aan afstanden van meer dan tienduizend kilometer, maar dat is dit niet."

"Het is wel een riskante ontwikkeling", zegt Wijninga. "Deze raket kan meerdere ladingen bevatten, die allemaal individueel gestuurd op hun doel kunnen afvliegen. Daarnaast kan deze raket worden uitgerust met een kernkop, maar dat kan al op meerdere wapens die de Russen gebruiken in Oekraïne. Dus dat is geen nieuw dreigement."

"Analisten verwachten dat de raket niet al te nauwkeurig is", zegt Wijninga. "Dat betekent dat er een grote kans is op nevenschade en burgerslachtoffers."

Moeilijk te onderscheppen

Voor Oekraïne lijkt het moeilijk om zich tegen de Roebezj te verdedigen, zelfs met de geavanceerde Patriot-luchtafweersystemen waar het land over beschikt. "Patriots zijn eigenlijk bedoeld voor korte- tot middellange-afstandsraketten", vertelt Wijninga. "Als hij van tweeduizend kilometer wordt gelanceerd, dan zou de Patriot hem nog kunnen onderscheppen. Dan heeft deze raket namelijk een minder hoge baan."

"Maar als hij vanaf zesduizend kilometer wordt afgevuurd, dan heb je echt een ander wapensysteem nodig om jezelf te verdedigen. Bijvoorbeeld de Amerikaanse THAAD, wat onlangs in Israël is neergezet. Deze raket komt namelijk met een hele hoge snelheid vanuit de ruimte naar beneden. Ik zeg niet dat de Patriot helemaal kansloos is, maar het wordt wel lastig."

Voormalig commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif zegt dat de lancering te maken heeft met de toestemming van Amerika, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk om doelen diep binnen Rusland te raken met westerse raketten. De Russische aanval komt kort na berichten dat de Amerikaanse ATACMS en Britse Storm Shadow raketten diep binnen Rusland mogen worden gebruikt.

"Poetins strategie is angst zaaien. Hij probeert elke hulp aan Oekraïne te stoppen door middel van angst", zegt De Kruif. "Hiermee hoopt hij een nieuwe discussie aan te zwengelen in het Westen, of het wel verstandig is om Oekraïne bijvoorbeeld die Storm Shadow raketten te laten gebruiken."

Gisteren zou Oekraïne de zogeheten Storm Shadow raketten voor het eerst hebben ingezet op Russisch grondgebied, in de regio Koersk. Op sociale media gaat een video rond waarin de aanval te zien zou zijn, in de plaats Marino. Het precieze doelwit van de aanval is onduidelijk. Oekraïne heeft alleen toestemming om te schieten op militaire doelen.

Afgelopen dinsdag ondertekende Vladimir Poetin een wijziging in de nucleaire doctrine van Rusland. In het aangepaste document staat dat een grote aanval op Rusland met conventionele raketten, drones of vliegtuigen reden kan zijn om kernwapens te gebruiken.

De afgelopen jaren heeft Rusland al meerdere keren gedreigd met de inzet van kernwapens. "Maar Poetin gaat geen kernwapens gebruiken", is Mart de Kruif stellig. "Hij schuurt tegen de grenzen aan, maar hij gaat die grenzen niet over. Rusland heeft te maken met twee grootmachten, India en China, die hebben de Russen verboden om kernwapens te gebruiken. Daar zijn ze heel duidelijk over geweest."

"Poetin moet wel heel wanhopig zijn als hij de eerste persoon wordt die kernwapens laat gebruiken sinds de Tweede Wereldoorlog. Want hij weet ook wel dat dat het einde zou worden van zijn regime. Er zijn te veel redenen om geen kernwapens te gebruiken."