Toch akkoord op klimaattop: vanaf 2035 jaarlijks 300 miljard dollar aan klimaatsteun
De moeizaam verlopen klimaattop in Bakoe heeft uiteindelijk toch tot een akkoord geleid over de klimaathulp aan ontwikkelingslanden. Er is afgesproken dat zij vanaf 2035 elk jaar minstens 300 miljard dollar aan leningen en giften krijgen om te verduurzamen en zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering, zoals hogere temperaturen en meer extreem weer. Eurocommissaris Wopke Hoekstra is erg positief, maar niet alle landen zijn gelukkig: India is woedend en verwerpt het akkoord zelfs.
Verslaggever Irene de Kruif en klimaatdeskundige Heleen Ekker vanuit Bakoe over het klimaatakkoord:
In de late uurtjes van zaterdagavond – in Bakoe was het zelfs al nacht – gingen de delegaties van de bijna tweehonderd landen op de COP29 uiteindelijk akkoord. Het toegezegde bedrag is ver onder de eis die de ontwikkelingslanden hadden gesteld: zij eisten aan het begin van de top een jaarlijks bedrag van 1300 miljard dollar. De ondergrens stond op 500 miljard dollar.
Het bedrag van 1300 miljard heeft de tekst wel gehaald, maar alleen als ambitie: in de vorm van een oproep aan 'alle betrokkenen' om dat bedrag aan klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden vrij te maken in 2035.
'Niet wat we wilden, maar een stap'
De kleine en arme landen waren tijdens de top ontevreden geweest over het financieringsvoorstel van 300 miljard, dat rijke landen zoals de Verenigde Staten en de Europese Unie boden vanaf 2035. De arme landen vonden dat ruim onvoldoende en zeiden elk jaar 1300 miljard dollar nodig te hebben.
Omdat de kloof zo groot was, leek een deal lange tijd uitgesloten. Nu blijken armere landen toch bereid dit te aanvaarden. RTL Nieuws sprak met de onderhandelaar van Panama, Monterrey Gomez, en die verklaart de acceptatie zo: "Het is niet wat we wilden, maar het is in elk geval een stap in de goede richting. Het is op dit late uur, realistisch gezien, het beste wat we eruit kunnen slepen."
Eerder toonde hij zich woedend voor onze camera. Dat zie je hier:
Direct nadat voorzitter Mukhtar Babayev van de top het besluit had afgehamerd, toonden Cuba en India zich zeer kritisch over de gang van zaken. De Indiase delegatie was woedend, onder meer omdat de voorzitter een verzoek van India had genegeerd om voorafgaand aan het besluit een verklaring af te leggen. "Het is niets meer dan een optische illusie", klonk het. "India is tegen het aannemen van dit document."
'Ze maken ons duizelig'
De Panamese onderhandelaar Gomez toonde zich eerder vandaag dus verontwaardigd over de manier waarop de gesprekken verliepen. "Dit is wat de ontwikkelde wereld altijd met ons doet", zei hij. "Ze duwen en duwen en duwen, en op het laatste moment maken ze ons moe, ze maken ons hongerig, ze maken ons duizelig."
De boosheid leidde ertoe dat verschillende delegaties van ontwikkelingslanden het overleg verlieten. "We zijn net weggelopen", zei Cedric Schuster, de voorzitter van de Alliantie van Kleine Eilandstaten. "We kwamen naar deze COP voor een eerlijke deal. We hebben het gevoel dat we niet gehoord worden."
"Ik voel hier woede", zei klimaatspecialist Heleen Ekker van RTL Nieuws daarover. "Wat meespeelt in de frustratie is dat de rijke landen jarenlang hun afspraken niet nakwamen. In 2009 beloofden ze: vanaf 2020 betalen we jaarlijks 100 miljard dollar. Maar dat bedrag werd pas voor het eerst gehaald in 2022. Dat heeft een zeker wantrouwen veroorzaakt."
Golfstaten betalen niet mee
Rijke landen willen vooral dat meer landen gaan meebetalen. Tot nu toe wordt het geld bij elkaar gebracht door enkele tientallen landen. Rijke Golfstaten betalen bijvoorbeeld niet mee.
Politiek verslaggever Irene de Kruif is voor RTL Nieuws bij de top. Zij sprak Eurocommissaris Wopke Hoekstra:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Norman Martin Casas van Oxfam International is niet onder de indruk van de beloftes van rijke landen: "We zien te weinig ambitie. Maar het is echt heel belangrijk. Want ontwikkelingslanden moeten ook hun uitstoot naar beneden brengen om te kunnen voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs."
Van een juichstemming is bij VN-klimaatchef Simon Stiell evenmin sprake: "Geen enkel land heeft alles gekregen wat ze wilde, en we verlaten Bakoe met nog een berg werk te doen", aldus Stiell in Azerbeidzjan.
Hoekstra wel positief
Eurocommissaris Wopke Hoekstra is stukken positiever, hij denkt dat de klimaattop in Bakoe herinnerd zal worden als 'een nieuw begin voor klimaatfinanciering'. De klimaatcommissaris noemt het 'echt uitzonderlijk' dat landen na moeilijke onderhandelingen hier alsnog een akkoord over hebben gesloten.
"We hebben hard gewerkt om ervoor te zorgen dat er veel meer geld op tafel komt", zei Hoekstra. Hij noemde het afgesproken bedrag van 300 miljard dollar in 2035 zowel ambitieus als realistisch. Een 'VN-stempel' zal er volgens Hoekstra zeker voor gaan zorgen dat meer privaat geld wordt geïnvesteerd.
In deze video beantwoorden politiek verslaggever Irene de Kruif en klimaatspecialist Heleen Ekker jullie meestgestelde vragen over de klimaattop: