Spanning rond onderwijsbegroting: coalitie overlegt met oppositie over bezuinigingen
De coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB hebben een voorstel voor aanpassingen van de bezuinigingen op onderwijs zoals die in het hoofdlijnenakkoord zijn afgesproken. Dat bleek na afloop van het overleg tussen coalitie en oppositie in de Tweede Kamer. Het alternatief is nodig omdat de oppositiepartijen, die in de Eerste Kamer een meerderheid hebben, dreigen de onderwijsbegroting weg te stemmen.
Als de begroting echt door de Eerste Kamer wordt weggestemd, vervallen alle nieuwe plannen en dat wil de coalitie ten allen tijde voorkomen.
Maatschappelijke diensttijd
In totaal wil de coalitie van PVV, VVD, NSC en de BBB tot wel 2 miljard euro bezuinigen op de onderwijsbegroting. Maar de oppositie is daar dus fel op tegen. Oppositiepartijen D66, CDA, JA21 en ChristenUnie hebben daarom een plan opgesteld om zo’n 1,3 miljard euro aan bezuinigingen anders in te vullen.
Deze partijen willen af van het plan dat studenten die meer dan twee jaar langer over hun studie doen extra collegegeld moeten betalen. In de volksmond ook wel langstudeerboete genoemd. Ook willen deze partijen dat de maatschappelijke diensttijd blijft bestaan. Dat is een soort stage voor jongeren om praktijkervaring op te doen.
Een andere wens is het stoppen van het korten op lerarensalarissen en het behouden van een verlengde schooldag voor kansarme kinderen.
Onder stoom en kokend water
De onderhandelingen vinden plaats onder stoom en kokend water omdat de Tweede Kamer morgen de behandeling van de onderwijsbegroting voor volgend jaar afrondt. Als er dan een compromis op tafel ligt, is de coalitie ook verzekerd van steun voor de plannen in de Eerste Kamer. Volgende week wordt er over de begroting gestemd.
"We hebben echt nog wel een aantal dagen dus we hebben de tijd om een aantal dingen uit te zoeken," zei CDA-leider Henri Bontenbal na afloop. "Ik denk dat er mogelijkheden zijn, anders zou ik het gesprek niet aangaan. Voor ons is veel bespreekbaar."
De inhoud van het alternatieve plan houden de onderhandelende partijen nog geheim. Ze willen het pas bekendmaken als er een akkoord ligt. Het voorstel is door de fractievoorzitters van de coalitiepartijen in elkaar gezet. Vanuit de oppositie valt te horen dat zij nog niet onder de indruk van het bod zijn. Volgens ingewijden is het nog niet eens voldoende om het schrappen van de langstudeerboete te bekostigen.
De bezuinigingen zorgen voor veel maatschappelijke onrust, ook onder studenten zo bleek afgelopen maandag bij een groot protest:
De vier coalitiepartijen kwamen vanmorgen voor de eerste keer bij elkaar hierover en werden het eens over een alternatief. Dat hebben ze vervolgens besproken met de Kamerleden die over onderwijs gaan.
Omdat coalitiepartij NSC nog wat aanvullingen had, kwamen de fractievoorzitters later die ochtend opnieuw bijeen en toen werden ze het eens. Vervolgens is contact gezocht met CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal om het alternatief met hem te bespreken.
Nog geen akkoord
Na een uurtje overleg op de kamer van Geert Wilders, de fractievoorzitter van de grootste regeringspartij, bleek dat er nog witte rook is. Wel hebben de partijen afgesproken om de komende dagen verder te onderhandelen. "De coalitie is bereid om het gesprek aan te gaan, en wij ook", aldus D66-leider Rob Jetten. De deadline om tot een akkoord te komen is 5 december, als de Tweede Kamer over de onderwijsbegroting moet stemmen.