Aanslagpleger kerstmarkt 'vat vol tegenstrijdigheden', dit weten we nu
De 50-jarige man die vrijdag dood en verderf zaaide op een kerstmarkt in het Duitse Maagdenburg, is geen onbekende van politie en justitie. Hij dreigde al vaker een misdrijf te plegen 'dat nog lang herinnerd zou worden'. "Dat hij gestoord is, is duidelijk", zegt correspondent Jeroen Akkermans.
Verschillende media hebben het leven van de Saoediër Taleb Al-A. onder de loep genomen. Het beeld dat daaruit naar voren komt: hij is extreem kritisch over de islam, verspreidt complottheorieën en is op z'n zachtst gezegd boos op de Duitse overheid.
Akkermans: "Een vat vol tegenstrijdigheden. Maar de tegenstrijdigheid die in deze man zit, vervalt op het moment dat hij gas geeft op de kerstmarkt. Daarmee laat hij duidelijk zien dat hij lukraak Duitsers wil doden."
Taleb Al-A. is een Saoedische staatsburger die als arts werkte, gespecialiseerd in psychiatrie en psychotherapie.
Duidelijk is dat de Saoediër vaker met politie en justitie in aanraking is geweest. Volgens weekblad Der Spiegel werd hij in 2013 al eens veroordeeld voor het dreigen met een aanslag. Hij was in die tijd bezig met een specialistenopleiding. Omdat hij het niet eens was met z'n examenresultaten, hing hij boos aan de telefoon.
Hij dreigde 'met daden die wereldwijd de aandacht zouden trekken': hij zou hebben verwezen naar de bomaanslag op de marathon van Boston, waarbij toen drie doden waren gevallen. De politie deed onderzoek, maar vond geen bewijs van voorbereidingen voor een aanslag.
Sinds 2006 in Duitsland
Taleb Al-A. komt uit de stad Al-Hofuf in het oosten van Saudi-Arabië. In 2006 vertrok hij naar Duitsland, naar eigen zeggen omdat hij werd vervolgd sinds hij zich van de islam had afgekeerd.
Hij woonde van 2011 tot 2016 in Stralsund en voltooide in die periode een deel van z'n specialistische opleiding. In dat jaar werd hij als vluchteling erkend, waardoor hij een permanente verblijfsvergunning verkreeg.
Uiteindelijk kreeg hij wel een boete aan z'n broek vanwege de bedreiging en het verstoren van de openbare orde. Vanwege de veroordeling belde Al-A. in 2015 naar een overheidskantoor om z'n beklag te doen. Hij zou de rechters racistisch hebben genoemd en hebben gezegd dat hij een pistool ging halen.
Ook in 2014 heeft hij bezoekje van de politie gehad, omdat hij bij een overheidskantoor bedreigingen zou hebben geuit, nadat hij tevergeefs om financiële steun had gevraagd.
In de media
Ondertussen hield de Saoediër zich ook bezig met wat er in z'n thuisland en de landen eromheen gebeurde. Zo beheerde hij een website die ex-moslims moest helpen te vluchten voor vervolging. In 2019 werd hij hierover geïnterviewd door de BBC.
De Frankfurter Allgemeine Zeitung heeft 'm destijds ook geïnterviewd, en daarin noemt hij zichzelf 'de meest agressieve criticus van de islam in de geschiedenis'.
De afgelopen tijd bleef de man zich op zijn X-account kritisch uiten over de islam en verspreidde hij complottheorieën: zo beschuldigt hij Duitsland ervan Europa te islamiseren en duidelijk is dat hij sympathiseert met de rechts-radicale partij Alternative für Deutschland (AfD).
De Saoedische overheid heeft Duitsland volgens de BBC een aantal keer gewaarschuwd voor de man vanwege zijn woorden op X. Wat er met die waarschuwing is gedaan, is vooralsnog onduidelijk.
'Duitsland zal prijs betalen'
Volgens correspondent Jeroen Akkermans heeft Al-A. vaker gezegd dat hij Duitsers wil doden, 'omdat hij niet vindt dat Duitsland genoeg doet met betrekking tot het asielvraagstuk'. "Hij was ook al kritisch op bondskanselier Angela Merkel, en heeft haar doodgewenst."
De Duitse krant Die Welt meldt dat de man in december 2023 op zijn X-account schreef dat de Duitse staat 'Saoedi-Arabische vluchtelingen vervolgde om hun levens te vernietigen'. Daarbij schreef hij ook: "Ik verzeker u dat er binnenkort 100 procent wraak zal komen. Ook al kost het mij mijn leven. Duitsland zal de prijs moeten betalen. Een enorme prijs."
Ook vlak voor de aanslag postte de dader video's waarin hij beweerde dat Duitse autoriteiten zijn post openden en spullen van hem stalen, waaronder een USB-stick.
Afgelopen vrijdag om 19.04 uur voerde de man zijn verschrikkelijke daad uit. Hij gaf flink gas toen hij in een zwarte BMW X3 over de kerstmarkt reed en richtte een bloedbad aan. Akkermans: "Hij heeft ervoor gekozen om een christelijk feest, op een moment van vrede en verzoening, te slopen met een gehuurde, zware auto."
Er vielen zeker vijf doden en 235 mensen raakten gewond, meldt het OM. Eerder was sprake van tweehonderd gewonden.
Om 19.07 uur verscheen er een filmpje op X dat hij eerder had opgenomen en vermoedelijk heeft ingepland op dat tijdstip. Daarin stelt hij zichzelf voor en legt hij uit waarom hij de Duitse staat medeverantwoordelijk acht voor de dood van de filosoof Socrates. Die werd in het oude Griekenland ter dood veroordeeld wegens zijn kritiek op het geloof.
Onveilig gevoel
Volgens Al-A. zou Duitsland mensen vervolgen die kritiek hebben op de islam. De hoofdofficier van Justitie Horst, Walter Nopens, zei over het motief van de dader dat het 'ontevredenheid over de omgang met Saoedische vluchtelingen in Duitsland zou kunnen zijn geweest'.
Hoe dan ook, deze aanslag zorgt voor een enorm gevoel van onveiligheid in Duitsland. "Er wordt tot op de bodem uitgezocht wat er mis is gegaan. Duitsers willen sinds de aanslag op de kerstmarkt van Berlijn 8 jaar geleden veiligheidsgaranties. Maar die veiligheid kun je niet garanderen. Maatregelen staan ook hoog op de agenda van de AfD. Die zullen hier garen bij spinnen, zij willen zich hiermee profileren."