Nauwelijks boetes opgelegd ondanks vuurwerkverbod: 'Verandering is proces van lange adem'
Het vuurwerkverbod dat afgelopen oud en nieuw gold in 19 gemeenten is nauwelijks gehandhaafd. De meeste gemeenten legden helemaal geen boetes op, in Alkmaar en Arnhem werden in totaal 24 bekeuringen uitgeschreven voor het overtreden van het verbod. Dat blijkt uit een rondgang door RTL Nieuws.
Van de 19 gemeenten met een algeheel vuurwerkverbod gaven alleen Arnhem en Alkmaar aan actief te hebben gehandhaafd. Twee gemeenten reageerden niet op vragen van RTL Nieuws, twee andere gemeenten konden nog geen antwoord geven op de vragen.
Ondanks het vuurwerkverbod in steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Eindhoven, werd in heel Nederland volop geknald tijdens de jaarwisseling – ook op plekken waar dat niet mocht.
Handen tekort
De meeste gemeenten geven aan dat het simpelweg onmogelijk is om het verbod te handhaven in de nieuwjaarsnacht, als de hulpdiensten sowieso al handen tekortkomen. "Het is ongelofelijk moeilijk te handhaven", zegt een woordvoerder van de gemeente Haarlem, waar ondanks het verbod ook veel vuurwerk werd afgestoken. "De politie had zijn handen vol."
Ook in Amsterdam werd het verbod niet gehandhaafd. Ook een woordvoerder van de gemeente Amsterdam stelt dat het handhaven geen prioriteit had: "Politie en andere hulpdiensten hebben wel wat beters te doen tijdens de nieuwjaarsnacht."
Volgens veel gemeenten is de kans klein dat het verbod echt nageleefd zal worden, zolang de verkoop en het bezit van vuurwerk blijven toegestaan. Nu is het alleen zo dat het afsteken verboden is, terwijl vuurwerk wel gewoon verkocht mag worden.
Gemeenten kunnen wel beslissen over een eventueel afsteekverbod, maar een verkoopverbod ligt in de handen van de landelijke politiek, en het huidige kabinet wil daar niet aan.
Landelijk verbod
"Het lokaal afsteekverbod is kansloos zolang de regering niets doet tegen de verkoop en consumenten daarmee een tegengesteld signaal geeft", zegt burgemeester Femke Halsema van Amsterdam. Ook burgemeester Harald Bergmann van Schiedam ziet meer in een landelijke aanpak. "We hebben vanuit de gemeente Schiedam al vaker gepleit voor een landelijk afsteek- en verkoopverbod. De situatie waarbij het afsteken van vuurwerk niet is toegestaan maar de verkoop ervan wel, zorgt voor onduidelijkheid."
In Arnhem en Alkmaar werden wél boetes uitgedeeld aan mensen die het vuurwerkverbod overtraden. In Arnhem deelden handhavers en politie acht boetes uit, in Alkmaar waren dat er zestien. De boete bedraagt 250 euro, in Alkmaar werden vier minderjarige overtreders doorverwezen naar Halt.
In de Noord-Hollandse stad vonden verder geen grote incidenten plaats, meldt de gemeente. "Er zijn enkele vernielingen en kleine brandjes geweest, maar ook dit was niet omvangrijker dan voorgaande jaarwisselingen. De wijkmoeders en buurtvaders in wijken zoals Overdie hebben zichtbaar bijgedragen aan het herstellen van de rust."
Lange adem
Volgens een woordvoerder van de gemeente Zutphen is het verbod op vuurwerk vooral bedoeld om een verandering in het denken over vuurwerk op gang te brengen. "Ons doel is gedragsverandering en cultuurverandering", zegt een woordvoerder. "Het verbod op roken in de kroeg is ook niet over één nacht ijs gegaan, het is een verandering van de lange adem."
Ook burgemeester Anja Schouten van Alkmaar gebruikt die woorden: "Het afsteekverbod is een proces van de lange adem dat vraagt om bewustwording en gedragsverandering. Dankzij de inzet van velen hebben we een goede eerste stap gezet."
Ook dit jaar werden op verschillende plekken hulpverleners belaagd tijdens de jaarwisseling: