AIVD waarschuwt: criminele organisaties hebben eigen 'inlichtingendienst'
Sommige criminele organisaties beschikken over een eigen 'inlichtingendienst'. Zij hebben 'vergaande capaciteiten om inlichtingenonderzoek te doen naar personen die zij als dreiging zien', zoals officieren van justitie, rechters, journalisten of politici. Dat meldt de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in het jaarverslag van 2024.
De criminele inlichtingenteams gaan professioneel te werk. Met behulp van eigen volgteams en volgapparatuur brengen ze adressen en sociale netwerken van hun doelwitten in kaart.
Verder halen ze informatie uit databanken van de overheid of bedrijven waarin persoonsgegevens staan. Ze worden een soort mini-inlichtingendiensten, die mensen omkopen of onder druk zetten.
Infiltratie
Dat criminelen in Nederland zich daarin hebben kunnen specialiseren komt door de omvang van de drugssmokkel via Nederland, schrijft de AIVD. De criminelen infiltreren ook in overheidsorganisaties, om aan informatie te komen. De dienst ziet dit als een dreiging tegen de nationale veiligheid omdat ze zo heel veel mogelijkheden creëren om geweld te gebruiken tegen politici, bestuurders, journalisten en anderen die ze zien als doelwit.
Ze maken ook gebruik van de media. Ze zorgen ervoor dat criminele concurrenten in de publiciteit komen, in de hoop dat ze daarmee op de radar komen van politie en justitie. Landen die hier willen spioneren of aanslagen willen plegen maken graag gebruik van dat soort criminele netwerken.
Verschillende dreigingen
Ook constateert de AIVD dat de wereld steeds openlijker in conflict is en dat dat grote risico's voor Nederland met zich meebrengt. Nederland heeft te maken met verschillende dreigingen, waaronder spionage, cyberaanvallen en sabotage. Daarnaast zijn er zorgen over polarisatie in eigen land.
"We leven niet meer in een tijd waarin veiligheid iets is waar we nauwelijks over nadenken", zegt de baas van de AIVD Erik Akerboom. "Onzekerheid is de nieuwe norm. Waar landen vroeger vooral diplomatiek met elkaar omgingen, worden nu spionage, nepnieuws en digitale aanvallen ingezet om elkaar onder druk te zetten."
Rusland en China oefenen druk uit
Rusland speelt daarin een hoofdrol. Volgens de AIVD is het regime agressiever dan ooit. Het land zou zelfs bezig zijn met sabotage-acties in Europa, waaronder in Nederland. Die acties werden op tijd gestopt.
Ook wijst de dienst naar China. Vorig jaar werd voor het eerst een aanval op het Nederlandse leger gelinkt aan de Chinese staat.
Gaza-oorlog
De dreiging voor Nederland komt niet alleen vanuit landen als Rusland en China. Ook binnen ons land groeit het risico op geweld. De AVID wijst naar het effect van de Gaza-oorlog in Nederland. "Het legt druk op de sociale stabiliteit", schrijft de dienst. Als voorbeeld worden de rellen genoemd die ontstonden na de voetbalwedstrijd Ajax- Maccabi Tel Aviv.
Het geweld daar kwam niet van al bekende extremisten, maar van individuen die het heft in eigen hand namen. "De acties die ze pleegden werden gemotiveerd door een extremistisch ideologisch kader", staat in het jaarverslag.
Deze week vertelde de directeur van de MIVD dat Rusland heeft geprobeerd de stembusgang rond de Europese verkiezingen te verstoren, bekijk dat hier:
