Vooral werkende moeders vaker economisch zelfstandig: 'Buitengewoon belangrijk'
Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid, luidde de overheidsslogan uit 1989. Bijna dertig jaar later lijken steeds meer vrouwen dit advies ter harte te nemen en kunnen ze hun eigen boontjes doppen. Maar we zijn er nog niet. "Het deeltijdverhaal blijft wel een ding."
In 2018 was bijna 65 procent van de vrouwen economisch zelfstandig, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is bijna twee procent meer dan het jaar daarvoor. In 2011 was dat 57 procent en in 1990 25 procent.
Iemand wordt economisch zelfstandig beschouwd als het netto-inkomen uit werk tenminste 70 procent van het minimumloon bedraagt. In 2018 lag deze grens op 960 euro per maand, aldus het CBS.
'Buitengewoon belangrijk'
Geen hoog bedrag, beaamt Janneke Plantenga, hoogleraar economie aan de Universiteit Utrecht. En qua maandinkomen komen vrouwen niet in de buurt van mannen, zegt zij. "Toch is economische zelfstandigheid buitengewoon belangrijk."
Plantenga somt op: "Op macro-niveau bijvoorbeeld vanwege de betaalbaarheid van de verzorgingsstaat en op individueel niveau van de vrouw vanwege de eigenwaarde en de ruimte die het kan geven."
Meer uren werken
De stijging van de economische zelfstandigheid is vooral toe te schrijven aan vrouwen met een partner en minderjarige kinderen. Volgens het CBS blijven moeders na de geboorte van hun eerste kind vaker werken en vaker evenveel uren.
De economische zelfstandigheid van samenwonende vrouwen zonder (thuiswonende) kinderen steeg eveneens, vooral bij 45-plussers. Voor deze groep geldt: ze werken vaker en meer uren.
Percentage bij mannen veel hoger
De arbeidsmarkt is dan ook gunstig. "We zijn in dertig jaar dan ook aardig opgeschoten", zegt hoogleraar Plantenga. Hoewel vrouwen een sterkere groei in economische zelfstandigheid laten zien, komen ze echter nog niet in de buurt van de mannen. Daar was ruim 80 procent vorig jaar economisch zelfstandig.
Bij mannen is het aandeel economisch zelfstandigen vooral onder 55‑plussers toegenomen. Dat heeft te maken met het overheidsbeleid dat er op gericht is mensen door te laten werken tot de AOW-gerechtigde leeftijd.
Potentieel voor parttimers
Gaan vrouwen ooit in de buurt komen van mannen qua economische zelfstandigheid? Plantenga denkt dat de stijgende trend wel doorzet maar mannen zullen wel meer blijven verdienen zolang Nederlandse vrouwen er voor kiezen in deeltijd te werken. Een heikele kwestie, beaamt zij.
"Kijk naar de tekorten in bepaalde beroepen. Daar ligt een enorm potentieel voor vrouwen die nu nog deeltijd werken." Een beter loon allen zal deze groep niet over de streep trekken. "Alles in Nederland is gericht op deeltijd werkende vrouwen, en dan met name moeder: scholen, de opvang, het hele systeem moet dan op z'n kop."