Microsoft ziet foto van Marks 19-jarige vriendin als kinderporno: 'Zo kwaad'

Mark is één van de zeker honderden Nederlanders waarvan Microsoft de afgelopen jaren het account sloot, zonder te vertellen waarom. Gedupeerden die RTL Nieuws sprak maken bezwaar, maar Microsoft geeft elke keer geen uitleg: "Zoals in onze voorwaarden staat, kunnen we uw account niet opnieuw activeren, en ook geen details geven over waarom het werd gesloten."

Alleen mensen die net zoals Mark naar de rechter stappen, lijken kans te maken om hun e-mails en bestanden terug te krijgen. De rechter kan Microsoft dwingen het account terug te geven. Ook treft Microsoft schikkingen nadat mensen naar de rechter stappen. Mensen krijgen hun account terug, maar moeten daarbij ook een geheimhoudingsovereenkomst tekenen, blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws.

In één keer alles kwijt

Het is begin 2020 als Mark plots niet meer in zijn Microsoft-account kan. Zijn e-mails kan hij niet meer lezen en de bestanden die online zijn opgeslagen bij OneDrive zijn ontoegankelijk. "Ik had tienduizenden familie- en vakantiefoto's, waaronder van mijn net overleden opa", zegt hij tegen RTL Nieuws.

Ook verliest hij voor duizenden euro's aan Xbox-games, want ook die zijn gekoppeld aan zijn Microsoft-account. "Van de ene op de andere dag was ik alles kwijt."

Mark is op dat moment bezig met zijn afstudeerstage, de laatste fase van zijn studie tot vormgever. "Dat was opeens heel stressvol", zegt hij. "Ik kon niet meer bij allerlei bestanden en moest veel dingen opnieuw maken. Ik was heel prikkelbaar. Snel chagrijnig, kon slecht slapen, had veel ruzie met mijn vriendin. Allemaal een direct gevolg hiervan."

'Mijn leven stond stil'

Het lukt Mark toch om af te studeren. Het is augustus: Mark is zijn account dan al maanden kwijt. Hij wil graag een baan als vormgever, maar kan zijn portfolio niet laten zien, want zijn werk staat op OneDrive. "Ik wilde aan de slag, maar bij sollicitaties maakte ik geen kans. Mijn leven stond echt stil."

Ondertussen weet hij nog steeds niet waarom Microsoft zijn account heeft geblokkeerd. Het bedrijf verwijst naar een schending van de gedragscode. Daarin staan tien mogelijke overtredingen, maar Microsoft zegt niet om welke regel het gaat.

"Ik dacht: wat moet ik hiermee?", zegt Mark. "Vertel wat ik heb gedaan! Ik wist niet eens waar ik van werd beschuldigd. Je voelt je zo machteloos. Ik krijg niet de kans om mijn verhaal te doen."

Foto van meerderjarige vriendin: 'Kinderporno'

Omdat alle deuren dicht blijven, ziet Mark geen andere optie: in oktober stapt hij naar de rechter. Begin december, een paar dagen voor de rechtszaak in Utrecht, komt de aap uit de mouw. "Mijn advocaat belde: 'Microsoft zegt dat je een kinderpornografische foto op je OneDrive hebt staan'. Ik schrok me wezenloos."

Microsoft laat niet zien om welke foto het gaat, maar geeft wel een beschrijving: een halfnaakt pubermeisje met een Star Wars-shirt. "Toen ging bij mij het lampje branden", zegt Mark. "Dat is mijn ex."

Dat Microsoft hem heeft beschuldigd van het bezitten en verspreiden van kinderporno, is de reden dat Mark niet wil dat RTL Nieuws zijn echte naam publiceert. Hij wil elk verband met kindermisbruik voorkomen, ook al heeft de rechter vastgesteld dat zijn ex meerderjarig was toen zij de intieme foto's stuurde.

Hoe Microsoft kinderporno detecteert

Microsoft detecteert beelden van kindermisbruik met software die PhotoDNA heet. Deze software herkent beelden die eerder al zijn gemarkeerd als kinderpornografisch.

De achterliggende databases zijn in beheer van de Internet Watch Foundation en NCMEC, twee organisaties uit Engeland en de Verenigde Staten die de verspreiding van beelden van kindermisbruik proberen te stoppen.

PhotoDNA scant alleen afbeeldingen die Microsoft-klanten actief versturen (bijvoorbeeld via e-maildienst Outlook.com) of die mensen in een gedeelde map van opslagdienst OneDrive opslaan. Dat laatste is ook het geval bij een automatische back-up vanaf een smartphone.

Mark neemt contact op met zijn ex-vriendin, die de intieme foto's in Star Wars-kleding begin 2017 naar hem stuurde. Zij was toen 19 jaar oud. "Dat was geen fijn gesprek", zegt Mark. "Ik moest vertellen dat een vijf jaar oude foto van haar op mijn OneDrive door Microsoft is aangemerkt als kinderporno. Het is raar om je ex met dat verhaal te benaderen."

Zijn ex-vriendin deelt een kopie van haar paspoort en intieme foto's die voldoen aan Microsofts omschrijving met de rechtbank. "Ik herinner mij goed dat ik zulke foto's naar hem gestuurd heb", verklaart ze. "Ik weet 100 procent zeker dat ik op dat moment al volwassen was."

Geen vertrouwen meer

Ondanks Microsofts verweer oordeelt de rechter in Marks voordeel. Hij krijgt zijn account terug. "Ik heb gehuild en gejuicht toen ik dat hoorde", zegt hij. "Microsoft zet mij weg als iets wat ik niet ben. Ik was zo kwaad. Toen ik had gewonnen, viel er een last van mijn schouders."

Inmiddels maakt Mark geen gebruik meer van de online opslagdienst OneDrive. Zijn vertrouwen is door Microsoft zo geschaad, dat hij ook geen concurrerende dienst gebruikt. "Ik zet nu alles op een externe harde schijf. Een bedrijf kan je zo makkelijk van iets heftigs beschuldigen en dan ben je alles kwijt. Ik vertrouw ze niet meer."

Microsoft: 'Kindermisbruik tegengaan'

Microsoft gaat niet op Marks zaak of andere individuele gevallen in, maar laat in een reactie aan RTL Nieuws weten dat het bedrijf hard optreedt tegen klanten die beelden van kindermisbruik delen.

"Elke vorm van kindermisbruik, inclusief seksuele uitbuiting van kinderen online, is een gruwelijke misdaad. Microsoft zet zich al een lange tijd in om de verspreiding ervan tegen te gaan. Daarbij werken wij volgens de richtlijnen van de overheid en op basis van PhotoDNA."

"We begrijpen dat het opschorten van onze diensten ervoor kan zorgen dat klanten geen toegang hebben tot belangrijke persoonlijke of zakelijke informatie. Daarom nemen we deze beslissingen uiterst zorgvuldig en bieden we een proces aan om bezwaar aan te tekenen en het account op deze manier te herstellen."