Lenen voor zonnepanelen levert vaak gratis geld op: 'Jammer dat mensen dit niet weten'
Je hebt een dak, maar geen geld voor zonnepanelen? Veel mensen weten niet dat er subsidies en leningen bestaan. Die zorgen er zelfs voor dat je per maand méér geld overhoudt, dan dat je moet betalen aan rente en aflossing. Investeren in duurzame energie is zo niet alleen voor de vermogende happy few. Of zit er een addertje onder het gras?
Zonnepanelen zijn in een rap tempo populairder geworden. Sinds de oorlog in Oekraïne en de gevolgde energiecrisis wordt er heel veel meer op gegoogeld en ook worden ze daadwerkelijk meer geplaatst. Dit alles ondanks dat de prijs vorig jaar voor het eerst in jaren steeg:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
10 panelen voor 5000 euro
Volgens voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal kostten 10 zonnepanelen inclusief installatie en omvormer in december zo'n 7500 euro. "Wat wij in de inventarisatie zagen, was een hele grote spreiding in de prijzen. Daarom geven we ook het advies om meerdere offertes op te vragen", laat Mariken Stolk van Milieu Centraal weten.
En dat klopt: er zijn nu aanbieders die veel lager uitkomen. Via Vereniging Eigen Huis wordt gesproken over een investering van 5078 euro voor 10 panelen (400 wattpiek). Ook onderzoeksbureau DNE Research verwacht dat zonnepanelen dit jaar weer wat goedkoper zullen worden, of gelijk blijven, door de dalende cel- en containerprijzen.
'Financieel ben je beter af'
Maar er zijn dus huizenbezitters die niet meedoen. Sterker nog: de meeste daken zijn nog zónder zonnepanelen. Het is natuurlijk ook een flinke klap geld en niet iedereen heeft dat klaarliggen. 'Je moet er maar het geld voor hebben', hoor je mensen weleens zeggen. Uit nog niet gepubliceerd onderzoek van Motivaction in opdracht van Milieu Centraal blijken 40 procent van de mensen een investering in verduurzaming van de woning 'te duur' te vinden.
Onterecht, zegt Mariken Stolk van Milieu Centraal. "Het is wel jammer want financieel ben je beter af als je investeert in zonnepanelen."
Voorbeeldberekening
Uit een voorbeeldberekening van RTL Nieuws blijkt inderdaad dat het voor een gemiddeld huishouden lucratief is. Het kan tientjes in de maand schelen. In het grijze kader lees je een voorbeeldberekening.
Stroomkosten: 83 euro per maand
Een gemiddeld huishouden verbruikt 2479 kWh aan stroom per jaar. Per maand betekent dat, bij een elektriciteitsprijs van 40 cent, dat je 83 euro betaalt aan de energiemaatschappij. Wanneer je tien zonnepanelen aanschaft (van 400 wattpiek) wek je bij een zonnig dak gericht op het zuiden zo'n 3600 kWh aan stroom op en verdwijnen die maandelijkse lasten omdat je mag salderen.
Salderen is dat je de gebruikte en zelf opgewekte stroom tegen elkaar kunt wegstrepen op de jaarrekening. Eerder schreven we daar al dit artikel over. Het salderen wordt vanaf 2025 langzaam afgebouwd, maar wie nu nog instapt kan daar nog gebruik van maken.
Voor het deel dat je niet (meer) mag salderen krijg je een vergoeding. Nu is die nog laag, maar minister Jetten van Klimaat en Energie zegt voornemens te zijn het wettelijk minimum vast te stellen op 80 procent van het kale leveringstarief.
Lening: 68 euro per maand
Die zonnepanelen zijn natuurlijk niet gratis. Als je het aanschafbedrag van 5000 euro wilt lenen, betekent dit dat je maandelijks moet aflossen en rente moet betalen. Dat kan bij het Warmtefonds, een overheidsregeling. De rente is daar 4,1 procent. Verdien je minder dan 60.000 euro, dan kom je binnenkort zelfs in aanmerking voor een renteloze lening (die grens is nu grens 48.625 euro). Sommige gemeentes en provincies geven nog korting op de rente.
Bij 4,1 procent komen je bruto maandlasten uit op 68 per maand, met een looptijd van 7 jaar. Een stuk minder dan je betaalt aan de energiemaatschappij voor de stroom. In dit voorbeeld ga je er maandelijks op vooruit, met zo'n 15 euro. Omdat je meer stroom opwekt dan je verbruikt, krijg je daar ook nog een vergoeding voor: op dit moment is dat slechts 9 cent, omgerekend 8 euro per maand. Samen is de winst dus 23 euro per maand.
Ook bij de Consumentenbond zijn ze ervan overtuigd dat het voor mensen zonder eigen vermogen interessant is om zonnepanelen aan te schaffen. "Zelfs als je alleen maar teruglevert en niks kunt salderen", zegt Gerard Spierenburg van de bond, wijzend op het vooruitzicht - of de hoop - dat het tarief voor terugleveren straks verbetert.
'Mensen hebben leenangst'
De vraag is: wat weerhoudt mensen zonder eigen geld om te investeren in zonnepanelen? In opdracht van Milieu Centraal heeft Motivaction onderzoek gedaan onder huiseigenaren van oudere woningen die hun woning niet hebben verduurzaamd. Wat bleek? 75 procent bleek er niet van op de hoogte dat er voor verduurzaming subsidies bestaan of leningen. Niet gek dus, dat veel consumenten de investering te duur vinden.
Toch is lenen voor veel mensen sowieso een drempel, zegt Mariken Stolk van Milieu Centraal. Een deel wil uit principe niet geld lenen. "De hoofdboodschap zou wat ons betreft zijn: mensen met onvoldoende geld om zonnepanelen te kopen, zijn met een energiebespaarlening goed af. Jammer genoeg is de lening onbekend en hebben mensen leenangst, zelfs als er 0 procent rente wordt gerekend."
'Wij juichen het toe'
Ook het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting Nibud ziet deze 'leenangst'. "Mensen lenen niet graag voor het verduurzamen van hun huis", zegt woordvoerder Max Pijnenburg. "Dat zagen wij ook in een onderzoek uit 2019. Investeren doet men het liefst met eigen spaargeld." Als het gebonden is aan het gebouw, bijvoorbeeld via de hypotheek, is er overigens wel interesse.
"Het verschil is ook dat je niet flexibel bent. Bij je energiemaatschappij kun je er voor kiezen minder stroom te gebruiken om je maandlasten te verlagen. Je betaalt met een lening altijd een vast bedrag per maand."
Het klinkt ook spannend: met geleend geld een investering doen. Toch is het Nibud er niet op tegen: "Mensen die via het Nationaal Warmtefonds gunstig kunnen lenen, dat juichen wij natuurlijk toe. Het klinkt alsof mensen het niet genoeg weten. Het fonds zou misschien meer reclame voor moeten maken."
Navraag bij het Warmtefonds leert dat vorig jaar zo'n 7000 mensen een lening hebben afgesloten voor zonnepanelen, deels in combinatie met andere duurzame investeringen.
Ingewikkeld
Naast onbekendheid en leenangst speelt ook dat mensen het allemaal best ingewikkeld vinden, denkt Pijnenburg. "Je zou eigenlijk een tooltje op de website willen waar je kunt invullen wat je nu kwijt bent aan elektriciteit, en wat je straks kwijt bent. Dat zou voor mensen meer inzicht bieden."
Is mijn dak geschikt? En hoe lang duurt het tot ik de investering heb terugverdiend?
Milieucentraal heeft daarvoor een handige tool ontwikkeld, rekening houdend met de afbouw van de salderinsgregeling.
Wat als het energienet het niet aankan?
Het komt bij 1 op de 20 eigenaren weleens voor dat zonnepanelen uitvallen door een overvol energienet. We schreven daar al dit uitlegverhaal over. Volgens de netbeheerders gaat het om bij elkaar 11 uur per jaar per klant die daar last van heeft. Dat is minder dan 1 procent van het gemiddelde aantal zonuren. Een vervelend probleem, maar het heeft geen groot effect op de energierekening. Om de kans te verkleinen dat je op die piekmomenten niet kunt terugleveren, kun je op die momenten elektrische apparaten gebruiken die je anders op andere momenten zou hebben aangezet, bijvoorbeeld een wasmachine.
Wat als ik mijn huis verkoop of als ik ga scheiden?
Bij verkoop van je huis wordt de lening afgelost uit de verkoop van het huis. Bij scheiding blijf je verantwoordelijk voor de lening en zullen er tijdens de scheiding afspraken gemaakt moeten worden.
Welke voorwaardes zijn er voor een lening bij het Warmtefonds?
Hoeveel geld je kunt lenen met de Energiebespaarlening en tegen welke voorwaarden is afhankelijk van je persoonlijke situatie. Op de website van het Warmtefonds lees je er meer over.