Advies Gezondheidsraad: eet vaker paddenstoelen, minder biefstuk
Minder risico op hart- en vaatziekten, diabetes en kanker. Dat is wat een meer plantaardig voedingspatroon kan opleveren, stelt de Gezondheidsraad. Bovendien is een voedingspatroon met meer plantaardige en minder dierlijke eiwitten beter voor het milieu. Daarom is het verstandig om wat vaker een stukje vlees te vervangen door bijvoorbeeld peulvruchten.
Op dit moment heeft het voedingspatroon van de meeste mensen een verhouding van 60 procent dierlijke en 40 procent plantaardige eiwitten. Wat de Gezondheidsraad betreft moeten die percentages worden omgedraaid. Denk daarbij aan het eten van linzen, bruine bonen en kikkererwten in plaats van carpaccio.
Voedingswetenschapper Jaap Seidell van de VU Amsterdam erkent dat een biefstuk laten staan voor bonen en paddenstoelen voor veel mensen 'betuttelend' klinkt. "Toch zijn er best veel kleine veranderingen die mensen niet merken", stelt hij. "Als je de balletjes in de soep geleidelijk vervangt door plantaardige zal niemand daarover klagen"
Geen vlees meer
Het is niet zo dat dierlijke eiwitten niet ook belangrijk zijn in een voedingspatroon. Dat heeft volgens Seidell te maken met het verschil in aminozuren, hetgeen waar eiwitten uit bestaan. "Bij dierlijke eiwitten zitten alle aminozuren erin die je nodig hebt", zegt hij. "Bij plantaardige eiwitten moet je combineren om alle benodigde aminozuren binnen te krijgen. Zo kun je het beste verschillende plantaardige eiwitbronnen gebruiken zoals bonen, granen, zaden, noten en paddenstoelen."
Zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en mensen met een lage eiwit- en energie-inname moeten extra opletten bij de eiwittransitie, stelt de Gezondheidsraad. Deze groep moet zich volgens de raad goed laten informeren over de transitie naar meer plantaardig eten.
Goed voor milieu
Naast voordelen voor de gezondheid is de eiwittransitie ook goed voor het milieu. Door het minderen van dierlijke eiwitten en het consumeren van meer plantaardige eiwitten, kan de milieu-impact van onze voedselconsumptie volgens de raad met 25 procent worden verlaagd.
Het is daarbij wel belangrijk dat overconsumptie en voedselverspilling worden verminderd. De Gezondheidsraad adviseert om beleidsmaatregelen te nemen die verder gaan dan de verantwoordelijkheid van individuele consumenten.
Voedingswetenschapper Seidell stelt dat landbouwers ook moeten worden uitgedaagd om meer lekkere en gezonde producten te maken die kunnen concurreren met vlees. "Het gaat niet alleen om de schijf van vijf en voorlichting, maar ook om slim aanbieden. We weten dat het aanbod aanpassen uiteindelijk veel meer invloed heeft dan voorlichting."
Niet alle vleesvervangers zijn overigens even gezond. "Je hebt varianten met veel zout en vet en je hebt ze met B12, ijzer en een goede samenstelling van eiwitten", zegt Seidell. Het is daarom belangrijk om te blijven variëren. "Je hoeft niet altijd met een loep door de supermarkt, maar de eerste keer dat je iets koopt moet je wel even goed lezen."