Roken vanaf vandaag weer duurder, grootste prijsstijging ooit
De accijns op tabak is vandaag flink verhoogd. Een pakje sigaretten kost nu gemiddeld 11,10 euro, een verhoging van ruim 2 euro. Een pakje shag van 50 gram kost inmiddels gemiddeld 24,62 euro. De accijnsverhoging zorgt volgens tabaksfabrikanten voor de grootste prijsstijging ooit. Omdat winkeliers nog voorraad hebben, kan het even duren voordat consumenten die hogere prijs betalen.
De maatregelen van de overheid zijn bedoeld om in 2040 een 'rookvrije generatie' te creëren. De doelstelling is dat tegen die tijd nog maar maximaal 5 procent van de bevolking rookt, en dat jongeren dan helemaal niet meer roken. Dat voornemen staat in het Nationaal Preventieakkoord uit 2018.
Steun en kritiek
De Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds zijn blij met de prijsverhoging. Ze wijzen erop dat het duurder maken van tabak de meeste effectieve maatregel tegen roken is.
Kritiek op de maatregelen is er ook, van tabaksfabrikanten en winkeliers die tabak verkopen. Jan Hein Sträter, directeur van de Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten (VSK) zegt tegen BNR te vrezen dat Nederlanders hun shag, sigaretten en sigaren voortaan in het buitenland kopen. "Nu al is een kwart van de sigaretten die in Nederland wordt gerookt afkomstig uit het buitenland. Bij shag gaat het zelfs al om 37 procent. Dat zal alleen maar toenemen."
Volgens Sträter is een pakje sigaretten in Duitsland nu 3,80 euro goedkoper en shag 15 euro goedkoper.
Onderzoek heeft aangetoond dat het duurder maken van tabak goed werkt om roken te ontmoedigen. Daarom heeft de overheid de prijs de afgelopen jaren flink opgevoerd. In 2017 kostte een pakje van 20 sigaretten nog gemiddeld 6,19 euro. De populariteit van roken wordt daarnaast bestreden door en verbod op reclame voor roken, en het verplicht stellen van afschrikwekkende foto's op pakjes van ziektes die door roken veroorzaakt worden.
Jaarlijkse verhoging
Marc Willemsen, bijzonder hoogleraar tabaksontmoediging aan de Universiteit Maastricht, zegt in de Volkskrant dat 'jaarlijkse verhogingen van ten minste 10 procent' goed werken tegen roken. Bij een verhoging van 10 procent daalt het aantal rokers met 4 procent, zegt hij. "Die vermindering komt voor de ene helft door mensen die stoppen met roken door de prijsverhoging, en voor de andere helft door mensen die er vanwege de hogere prijs niet aan beginnen."
Volgens de Gezondheidsenquête van het Trimbos Instituut rookte in 2022 nog 18,9 procent van de Nederlanders. In 2014 was dat nog 25,7 procent. In 2018 stak nog 22,4 procent van de bevolking geregeld een rokertje op. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft becijferd dat jaarlijks 20.000 mensen in Nederland overlijden als gevolg van roken.
Vapen
Onlangs publiceerde het Trimbos Instituut nog cijfers die het zelf 'alarmerend' noemde, over jongeren die niet alleen tabak roken, maar ook vapes gebruiken: "21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt. Bijna een derde (27,4 procent) heeft sigaretten gerookt. En 69,1 procent van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten."