Waarom gewild obesitasmedicijn niet voor iedereen beschikbaar komt: Zorginstituut in spagaat
Het afslankmedicijn Wegovy komt voorlopig niet in het basispakket. Het middel werkt, maar er zijn risico's voor 'zowel de gezondheid als voor het zorgbudget', oordeelt het Zorginstituut. Die spagaat laat volgens een expert zien hoe moeilijk het is om overgewicht in Nederland op te lossen.
Wáárom zou je een middel dat overgewicht verhelpt niet voor iedereen toegankelijk maken? "Het enige wat we van dit middel weten is dat het helpt bij afvallen", legt medisch adviseur bij het Zorginstituut Lonneke Timmers aan RTL Nieuws uit.
"Maar voordat we iets in het basispakket stoppen, willen we weten dat het ziektes voorkomt of de kwaliteit van leven verhoogt. Dit is nodig om de kosteneffectiviteit te bepalen."
'Miljoenen chronisch aan medicatie'
De zogenaamde kosteneffectiviteit - de verhouding tussen de effecten en de kosten van de behandeling - is volgens Timmers 'onvoldoende duidelijk'. In het slechtste geval kan het de Nederlandse staat 1,3 miljard euro per jaar kosten om 4,2 miljoen Nederlanders van Wegovy te voorzien.
"We moeten het ons als maatschappij simpelweg afvragen of we willen dat al die mensen chronisch medicatie gebruiken zonder dat we precies weten wat we ermee kunnen bereiken", zegt Timmers.
Voor patiënten is het teleurstellend dat het middel niet vergoed gaat worden, zegt Liesbeth van Rossum, hoogleraar obesitas aan het Erasmus MC. "Het middel is effectiever bij afvallen dan andere medicijnen en even duur."
"We zitten nou eenmaal met dit probleem, dat moet worden opgelost", zegt Van Rossum over obesitas. Ze vergelijkt de zeven miljoen Nederlanders met overgewicht met een grote badkuip.
'Obesitas behandelen we onvoldoende'
"Het allerbelangrijkste is dat de kraan wordt dichtgezet zodat het bad niet nog voller wordt. Dat is de taak van de overheid, met preventie moeten we ervoor zorgen dat er niet meer mensen bijkomen met overgewicht." Zo wil ze bijvoorbeeld gezondere producten in de supermarkten en minder reclames voor snoepgoed op tv.
"Maar het bad loopt niet vanzelf leeg", zegt Van Rossum over de miljoenen Nederlanders met overgewicht. "Dat betekent dat je effectieve behandelingen in moet zetten, en dit middel is daar één van. Als we ons alleen op preventie richten, blijven we straks over met een opgegeven generatie."
Alleen als we er in slagen om de kraan dicht te draaien én het bad te legen, kunnen we volgens de hoogleraar de 'obesitasepidemie' tegengaan. "Want obesitas is een ziekte. Nu behandelen we alleen massaal ziektes die ontstaan vanuit obesitas, overgewicht behandelen we onvoldoende."
"Je kunt obesitas niet alleen in het medische circuit oplossen", zegt een woordvoerder van het Zorginstituut.
Wat ook meespeelt bij de beslissing is dat er een wereldwijd tekort is aan semaglutide. "Daarom is het belangrijk om scherp te bepalen welke mensen het meeste baat hebben het geneesmiddel", benadrukt het Zorginstituut.
Het Zorginstituut Nederland, dat gaat over de vergoeding van medicatie, kwam vanochtend met de mededeling dat het middel Wegovy voorlopig niet in het basispakket van de zorgverzekering komt.
'Voorkomt het ziektes?'
Wegovy is een nieuw geneesmiddel dat bewezen effectief is om lichaamsgewicht te verlagen. De werkzame stof in Wegovy, semaglutide, zit ook in het populaire Ozempic. Dat is in principe alleen voor diabetespatiënten is, maar het wordt ook online verkocht.
Mensen die het buiten de zorgverzekering om kopen, betalen er tot honderden euro's per maand voor.