Overweeg jij te stoppen met roken? Dit zijn de harde cijfers
Twijfel jij erover om mee te doen aan stoptober? Oktober is de traditiegetrouw de maand waarin organisaties extra aandacht vragen voor stoppen met roken. Vandaag zijn nieuwe cijfers bekend geworden over hoeveel mensen ziek zijn doordat zij roken of hebben gerookt. RTL Nieuws zet alle cijfers op een rijtje.
In totaal worden bijna 700.000 mensen ziek doordat zij roken of hebben gerookt, blijkt uit nieuw onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het is voor het eerst dat deze cijfers zijn berekend. Dit aantal is vergelijkbaar met alle inwoners van Rotterdam. Een top vijf van de meest voorkomende ziektes als gevolg van roken.
1: COPD
Van de Nederlanders die ziek worden door roken, krijgen de meeste mensen de longaandoening COPD. Het gaat om ruim 378.000 Nederlanders. Dit is een ziekte van de longen die niet kan genezen. Dit komt bijna altijd door roken.
Bij die patiënten ontstaat, meestal na de leeftijd van 40 jaar, benauwdheid of kortademigheid door een vernauwing van de luchtpijpvertakkingen, beter gekend als COPD (rokerslong). Hierdoor stapelt er zich in toenemende mate meer lucht op in de longen.
Andere klachten zijn hoesten, slijm, benauwd zijn of moe zijn. Een deel van de mensen is zo ziek, dat zij hier zelfs volledig op worden afgekeurd. Als je niet rookt of gerookt hebt, is de kans dat je COPD krijgt heel klein.
2. Hart- en vaatziekten
Op nummer twee staan hart- en vaatziekten. Denk bijvoorbeeld aan hartinfarcten. Er is dan sprake van plotselinge, hevige pijn op de borst die lang aanhoudt. Door een afsluiting krijgt een deel van de hartspier geen zuurstof meer en sterft af.
Het gaat ook om slagaderverkalking. Door vernauwing of blokkade van bloedvaten, ontstaat dan zuurstoftekort in de hartspier. Ongeveer 115.000 Nederlanders krijgen dit, doordat zij roken of hebben gerookt.
3. Suikerziekte
Mensen die roken denken vaak dat ze daardoor slanker blijven. Hun gewicht is inderdaad gemiddeld iets lager dan bij niet-rokers. Toch is er ongemerkt wat aan de hand: roken zorgt ervoor dat vet in het lichaam anders wordt opgeslagen. Het vet verzamelt zich bij rokers vooral rond de organen in de buik, zoals de lever. Buikvet is de gevaarlijkste soort lichaamsvet en het vergroot de kans op diabetes.
Rokers hebben bijna 40 procent meer kans om diabetes te krijgen. Ongeveer 62.000 Nederlanders hebben diabetes door roken.
4. Beroertes
Bepaalde slechte stoffen in tabaksrook maken de binnenkant van de bloedvaten kapot en ruw. Het lichaam reageert hierop hetzelfde als bij wondjes aan je huid. Er worden korstjes gemaakt. Door die korstjes raken de bloedvaten langzaam verstopt. Het bloed kan er niet meer goed door. De vaten zelf worden minder soepel en scheuren makkelijker. Als er een bloedvat in je hersenen scheurt, of verstopt raakt door een prop, heet dat een beroerte. Een beroerte geeft hersenschade. Hierdoor kunnen handicaps ontstaan. Bijvoorbeeld verlammingen, problemen met spreken vanwege een scheve mond en veranderingen in je karakter.
5. Longkanker
Ruim 28.000 Nederlanders hebben longkanker door roken. Bij vier op de vijf mensen is dit veroorzaakt door roken. Sigarettenrook verandert, beschadigt en irriteert de longcellen. De schadelijke bestanddelen, zoals teer, tasten de longen aan. Daardoor stijgt het risico op kanker in die geprikkelde cellen.
Dat roken longkanker kan veroorzaken weten de meeste mensen wel. Maar er zijn nog veel meer kankersoorten die worden veroorzaakt door roken. Zo verhoogt roken je kans op blaaskanker (12.000 gevallen zijn rookgerelateerd) en borstkanker (9300), de meestvoorkomende soort kanker bij vrouwen.
Ruim 8000 Nederlanders hebben dikkedarmkanker door roken. En de zeldzamere kankersoorten lip-, mondholte- en speekselklierkanker krijgen ruim 4000 mensen van het roken. Verder zijn ook strottenhoofdkanker (3400), slokdarmkanker (3200), nierkanker (2600), alvleesklierkanker en maagkanker (beiden 400) te wijten aan tabak.
Alvleesklierkanker wordt meestal laat ontdekt, omdat je pas laat klachten krijgt. Weinig mensen overleven die ziekte.
Jaarlijks sterven bijna 20.000 mensen aan roken
Uit eerder onderzoek was al duidelijk hoeveel mensen overlijden aan roken. In Nederland overlijden elk jaar bijna 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Een roker leeft gemiddeld 5 tot 10 jaar korter dan een niet-roker. Roken kan namelijk ook een ongunstig effect hebben op het verloop van een ziekte. Het versnelt bijvoorbeeld bij patiënten met multiple sclerose (MS) de overgang naar een volgende ziektefase.
In 2022 overleden naar schatting ruim duizend mensen als gevolg van meeroken, met name door longkanker, COPD en suikerziekte.
Stoppen met roken kan de levensduur tot 10 jaar verlengen. Ook mensen die tussen hun 60ste en 70ste levensjaar stoppen met roken, verlagen hun risico op sterfte.