Bittere pil voor pechgeneratie: rentepercentage op studieschuld stijgt weer iets
Zo'n 200.000 ex-studenten krijgen vanaf aankomend jaar met een nieuw rentepercentage voor hun studieschuld te maken. Het grootste deel daarvan gaat 2,57 procent rente betalen. 2025 is het derde jaar op rij waarin de rente voor de groep die in 35 jaar mag afbetalen, stijgt. "Dit hoge rentepercentage betekent dat studenten boven op hun studieschuld meer dan de helft van hun studieschuld aan rente moeten betalen", zegt het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO).
Studenten die 35 jaar over het afbetalen van hun studieschuld mogen doen, betalen 2,57 procent per jaar. Dat is verreweg de grootste groep: volgens DUO mogen bijna alle studenten hun studieschuld in 35 jaar terugbetalen.
Voor hbo- en universitaire studenten die nog onder het oude stelsel studeerden (voor 2015) en een deel van de mbo-studenten geldt een aflostermijn van 15 jaar, schrijft DUO. Voor hen is het percentage gedaald van 2,95 procent naar 2,21 procent vanaf 2025. De rentepercentages staan 5 jaar vast.
Het vandaag bekendgemaakte percentage voor de groep die 35 jaar mag doen over de aflossing, is net iets hoger dan het percentage dat DUO vorig jaar bekendmaakte. Dat was toen 2,56 procent. DUO noemt het 'bijna gelijk gebleven'.
Het ISO heeft berekend dat bij een rente van 2,5 procent de totale rentelasten (over een termijn van 35 jaar) meer dan 50 procent van de oorspronkelijke studieschuld bedragen.
Meer dan de helft extra terugbetalen
Daarbij geeft voorzitter Mylou Miché het volgende voorbeeld: "Stel, je hebt een studieschuld van 30.000 euro en je doet er 35 jaar over om die af te lossen, dan betaal je bij een rentepercentage van 2,5 procent 15.044 euro aan rente."
Het percentage is voor het tweede jaar op rij nog net iets hoger dan 2,5 procent waardoor studenten dus meer dan de helft van hun totale schuld extra betalen. Dat is een bittere pil voor de 'pechgeneratie' die geen basisbeurs kreeg tijdens haar studie. Sinds studiejaar 2023-2024 is de basisbeurs weer ingevoerd.
Volgens het CBS hadden begin 2023 ruim 1,6 miljoen mensen een studieschuld. Ruim 330.000 daarvan hadden in 2023 een studieschuld van meer dan 30.000 euro.
Blijft stijgen
Het percentage dat DUO hanteert, is al een paar jaar aan het stijgen voor de groep die 35 jaar over de aflossing mag doen. Waar die (ex-)studenten jaren geleden nog 0 procent rente betaalden, steeg dat naar 0,46 in 2022. Vorig jaar maakte DUO bekend dat het rentepercentage voor 2024 vijf keer zo hoog werd, namelijk 2,56 procent. DUO stelt dat de rente is gekoppeld aan de rente die de overheid moet betalen voor haar leningen.
(Oud-)studenten hebben al meermaals boos gereageerd op de verhoging van de rentepercentages. Studenten gingen vorig jaar naar het kantoor van DUO in Groningen. Dat bekogelden ze met dildo's om de uitvoeringsdienst 'terug te naaien'. RTL Nieuws sprak vorig jaar met Tabitha. Zij noemde de rente boven de 2,5 procent 'een klap' in het gezicht van studenten. "Wij móésten lenen", zei ze.
Nieuw groep
Wat het nieuwe rentepercentage ingewikkeld maakt, is dat het niet voor álle (oud-)studenten die afbetalen geldt. Dat zit zo: de rentepercentages die DUO hanteert, staan steeds vijf jaar vast.
Oud-studenten die in 2024 voor het laatst studiefinanciering krijgen én terugbetalers bij wie de rentevaste periode van 5 jaar afloopt op 31 december 2024, krijgen te maken met het nieuwe rentepercentage van 2,57 procent (als ze 35 jaar mogen doen over aflossing). Volgens DUO gaat het om zo'n 200.000 oud-studenten.
In totaal zijn volgens een DUO-woordvoerder 1 miljoen studenten aan het terugbetalen. Binnen die groep betalen verschillende groepen (oud-)studenten dus een verschillend percentage.
Minimale compensatie
"Dit nieuwe percentage is, naast de langstudeerboete en het stopzetten van de koopkrachtmaatregel, opnieuw een financiële tegenslag voor studenten die met nog meer geldzorgen te maken krijgen", zegt ISO-voorzitter Mylou Miché.
Een kleine troost: vanaf 2025 gaat DUO de studenten die tijdens het leenstelsel één of meerdere jaren hebben gestudeerd en toen geen basisbeurs kregen, compenseren. De tegemoetkoming is € 34,17 per maand en geldt alleen voor de officiële duur van de studie. Het totaal komt neer op zo'n 2.000 euro per oud-student. Dat is in veel gevallen slechts een fractie van de schuld.
Het nieuwe kabinet heeft nog eens 1,4 miljard euro uitgetrokken om de compensatie te verhogen. "Maar het is voor ons nog niet helemaal duidelijk hoe dat bedrag wordt ingezet", zegt Miché van ISO. "We vinden het vooral jammer dat het laag uitvalt, want dit is een druppel op een gloeiende plaat."