Marije keerde stressvolle baan de rug toe: ze is nu broodbakker in Spanje

"Mijn allereerste jeugdherinnering met betrekking tot bakken is de geur van verse speculaasjes." Op nog geen tweehonderd meter van haar geboortehuis in Zuidland vandaan, zat een bakkerij waar Marije als klein meisje de restjes van het speculaasdeeg mocht opsmikkelen. "Nog altijd heb ik een zwak voor speculaas: vooral op een versgebakken sneetje zuurdesembrood met boter. Je mag me er middenin de nacht voor wakker maken."

Op haar veertiende staat Marije zelf tussen de puddingbroodjes in een bakkerij. "Het was mijn eerste bijbaantje. Grappig is dat: als ik er nu aan terugdenk was de passie voor bakken er vroeger dus ook al."

Een wereld van verschil

Marije straalt vanachter haar beeldscherm. Rechtsachter haar staat een zilveren mixer. Trots tilt ze haar camera op om een glimp van haar bakkerij aan huis te laten zien, die uitkijkt op een weidse tuin met zwembad en bananenbomen. 

Het is een wereld van verschil met zeven jaar geleden: toen zaten Marije en haar man nog op driehoog achter middenin de bruisende drukte van Amsterdam. "Wij Nederlanders maken ons zo druk. Alles is gepland, op tijd en verzekerd. Als ik in Nederland kom, zie ik de vermoeidheid van vrienden terug in hun wallen. Terwijl ik vaak te horen krijg dat ik er zo ontspannen uitzie. Zo voel ik me ook echt. Vroeger vond ik het heel normaal dat ik twee keer per jaar flink ziek was. Dat heb ik nu niet meer."

De magie van het broodbakken 

Marije werkt al jarenlang in de productie en finance bij Tony’s Chocolonely en voor televisieprogramma’s zoals de Keuringsdienst van Waarde, als ze plotseling de magie van het broodbakken ontdekt. 

Op dat moment werkt ze aan de productie van het programma BROOD met Meester Boulanger Robèrt van Beckhoven, waarin hij heel Europa afreist om zich te laten inspireren door andere culturen en bakkers. "Op een gegeven moment kregen we met het team een cursus broodbakken van Robèrt."

"Terwijl anderen het als een lollig bedrijfsuitje zagen, raakte ik meer en meer geïntrigeerd. Dat je eigenlijk maar vier ingrediënten – water, meel, zout en gist of desem - nodig hebt om zoiets moois en voedzaams te creëren vond ik fascinerend. Ik stond gelijk helemaal aan."

Zeer geknede polsen

Marije besluit het thuis zelf ook te proberen. "Ik weet nog precies hoe ik me voelde toen ik mijn eerste zelfgebakken brood uit de oven haalde. Het was een misbaksel, maar ik dacht alleen maar: wauw, wat een kick. Dit heb ik zelf gemaakt."

Het bakken werkt ook als uitlaatklep als de man van Marije door een fietsongeluk met gebroken ribben in het ziekenhuis belandt. "Toen hij daar een nacht moest blijven, ben ik als een gek brood gaan bakken totdat ik mijn polsen voelde van al het gekneed. Ik moest iets met alle spanning in mijn lijf."

Het roer om

Als haar productieklussen zijn afgerond, besluit Marije een sabbatical te nemen en haar passie voor het bakken uitgebreider te onderzoeken. "Mijn laatste opdracht was een liveshow met een crew van zestig man waar ik productieleider van was. Dat was heel heftig, ik werd geleefd. Producties draaien is continu gasgeven."

Destijds had ze niet door hoe heftig dit eigenlijk was. "Als je iets leuk vindt en er wordt van je verwacht dat je doorgaat, dan doe je dat ook. Achteraf gezien had ik allerlei lichamelijke signalen die aangaven dat ik veel stress ervaarde. Ik had continu hoofdpijn, last van een spastische darm en massages nodig ter ontspanning."

Marije besluit daarom dat het tijd is om meer op zichzelf te focussen. "Ik had inmiddels veel contacten opgebouwd, dus klopte aan bij een aantal bakkers om te vragen of ik een tijdje met hen mee mocht lopen."

Fijne kneepjes

Zo leert ze de fijne kneepjes van het ambacht van de besten zoals Edwin Klaasen, Levine van Doorne en Gerard Hardeman. De laatste bracht haar de liefde voor biologisch bakken bij. "Ik kwam erachter dat het bakkersvak zwaar werk is. Ieder brood wordt met de hand gemaakt, dus ieder brood is ook uniek."

Een belangrijke handeling binnen het bakproces is het insnijden van het brood. Door het rijzen komt het deeg op spanning te staan. Snijd je deze aan de bovenkant niet in, dan scheurt het brood aan de zijkant open. "Ik vergeet nooit meer dat ik de eigenaar van Bakkerij As sommige broden twee en andere drie sneden zag geven. Toen ik vroeg waarom, zei hij dat hij per deeg bekijkt wat het nodig heeft. Dat vond ik zo bijzonder. Het is dus geen gedachteloos productieproces."

Vertrek naar Spanje

Tijdens dit tussenjaar borrelt ook langzaamaan het idee bij Marije en haar man op om naar het buitenland te verhuizen. "We kregen steeds meer behoefte aan ruimte en natuur om ons heen. Mijn man had al een tijd lang last van de met fijnstof gevulde lucht in de stad. Bovendien is hij een stukje ouder dan ik en bereikte hij bijna zijn pensioenleeftijd. We rekenden uit dat we vier jaar voorzichtig zouden kunnen overleven tot hij zijn pensioen zou krijgen."

Het stel huurt voor vijf maanden een huis in Spanje om te kijken hoe dit bevalt. Met een volgepakte Volvo en een thermoskan op schoot, vertrekt het koppel in 2017 naar het platteland van Andalusië. "Na twee weken voelden we allebei al: hier gaan we niet meer weg. We zijn gelijk op zoek gegaan naar een verblijf voor de lange termijn."

"Ik heb ons vertrek nooit als zo’n grote stap ervaren als het voor de buitenwereld misschien lijkt. Ik had mezelf al vaker opnieuw uitgevonden, dus zag het avontuur wel zitten. Familie en vrienden komen vaak voor langere perioden bij ons langs, wat juist extra bijzonder en gezellig is."

Brood als ruilmiddel

In Spanje gaat het broodbakken gewoon door. "Ik gaf af en toe een brood cadeau, omdat ik merkte dat mensen er zo blij mee waren. En ik verruilde brood ook voor andere dingen, zoals tomaten; een heel ouderwets betaalmiddel eigenlijk", lacht Marije. "In Nederland is dat ondenkbaar, maar je helpt elkaar en de beurs blijft dicht. Hoe mooi is dat?"

Ook gaat Marije af en toe met haar brood op de lokale markt staan. "Hier merkte ik dat veel geëmigreerde mensen snakken naar goed brood." Haar ondernemershart begint gelijk te kloppen en Marije besluit om bij haar thuis workshops ambachtelijk broodbakken te geven. "Ik zie bij iedereen die er meer over leert waardering en verwondering terug. Waardoor ze ook veel meer genieten van wat ze eten."

Wanneer Marije net haar nieuwe roeping gevonden blijkt te hebben, slaat corona toe en zit Spanje wekenlang op slot. "Ik heb eerst een tijd lang voor de voedselbank gebakken." Toen bleek dat het virus niet zomaar overwaaide, ging ze nadenken over andere mogelijkheden. "Zo kwam ik op het idee om online bakcursussen aan te bieden. Nederland heeft echt een broodcultuur, maar haast niemand weet wat we eigenlijk in onze mond stoppen."

Online broodbakschool

Fanatiek als Marije is, pakt ze ook dit idee gelijk professioneel aan. Samen met haar man – gepensioneerd regisseur – en een bevriend cameraman, neemt ze allerlei video’s op: van een basiscursus broodbakken, tot een cursus om desembrood te bereiden. Ze richt De Broodbakschool op waarin thuisbakkers kunnen leren hoe ze zelf ambachtelijk brood maken. "De smaak en structuur van zelfgebakken brood is niet te vergelijken met fabrieksbrood. Slechts met een handjevol goede ingrediënten, wat geduld en liefde zet je een heerlijk brood op tafel. Je moet alleen even de juiste kneepjes van het vak leren."

"Bakken werkt ook heel mindful. Je kan niet naar de klok kijken, het deeg vertelt je wat je moet doen: of het meer water nodig heeft, of misschien meer warmte of tijd om te rijzen. Dit brengt je helemaal terug naar het proces en naar jezelf."

Geen stress meer

Dit staat haaks op onze maatschappij, waar alles zo snel en effectief mogelijk gaat. "Het stressniveau in Nederland is heel hoog. We werken hard, hebben te maken met veel deadlines, sociale verplichtingen en voelen druk om alles te kunnen betalen. Het leven hier in Spanje doet echt en stapje terug en dat vind ik heerlijk."

"Toen we hier net woonden, vond ik het gekmakend als de loodgieter zei dat hij kwam wanneer het uitkwam. Nu denk ik: waarom zou ik me hier druk om maken als hij dat ook niet doet? Ik wil geen stress meer. Ik doe het nu ook op mijn manier en wanneer het me uitkomt."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar diegene bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.