Ex-coffeeshopbaas die jarenlang vastzat in Thaise cel eist miljoenen schadevergoeding: 'Ik ben geen crimineel'
Ruim vijf jaar zat oud-coffeeshopbaas Johan van Laarhoven vast in een Thaise cel, mede door toedoen van de Nederlandse overheid. Het Openbaar Ministerie (OM) zette na zijn vrijlating het strafonderzoek door, maar met een schikking komt daar nu een einde aan. Met grote tegenzin heeft hij daarmee ingestemd, zegt hij in een exclusief interview met RTL Nieuws. "Ik ben absoluut geen crimineel." Hij stapt nu zelf naar de rechter om miljoenen euro's schadevergoeding te eisen voor de jaren dat hij in de Thaise cel zat.
Jarenlang heeft hij gezwegen. Nu de strafzaak achter de rug is, wil Van Laarhoven één keer zijn verhaal doen. "Ik wil mijn recht halen. Ik wil iedereen laten weten dat ik onschuldig ben. Tot mijn laatste adem zal ik vechten voor mijn gelijk. Ik ben een taaie flikker, en dat zullen ze weten."
Liever geen deal
Liever had hij geen deal met justitie gesloten. "In de schikking staat zwart op wit dat het geen schuldbekentenis is", benadrukt Van Laarhoven. Maar dan had de zaak nog jaren voortgesleept. Van Laarhoven weet niet of hij dat aan had gekund. Bovendien wilde hij dat de andere betrokkenen in deze zaak niet aandoen. Ook zij zouden dan nog jaren in onzekerheid hebben gezeten.
Met boetes, taakstraffen en betaling van 7,75 miljoen euro aan inkomsten die zouden zijn verdiend met criminele activiteiten kochten Van Laarhoven en een aantal medeverdachten verdere vervolging af. De schikking is vandaag bekrachtigd door de rechtbank in Breda. Maar daarmee is de kous zeker nog niet af, zegt Van Laarhoven.
Schadeclaim
Samen met zijn advocaten werkt hij aan een stevige schadeclaim van miljoenen euro's tegen de Staat voor alle berokkende schade en leed dat hem is aangedaan. "Ik wil dat de Staat me teruggeeft wat ze me hebben afgepakt. Ik heb dertig jaar een coffeeshop gehad. Ik heb daar hard voor gewerkt en dat is ook rendabel geweest. Dat is nu allemaal weg."
Tegelijkertijd beseft hij: alle leed daar kan geen geldbedrag tegenop. "Hoe moet ik een bedrag hangen aan een leven wat kapot is gemaakt? Mijn lichaam is kapot, mijn longen zijn kapot, mijn knieën, mijn maag, hoe kun je dat goedmaken? Er bestaat geen goed einde. Mijn gezin is kapot, mijn gezinsleden zijn psychisch kapot. Mijn lichaam is kapot. Al geef je me een miljard, is het dan over?"
Ruim tien jaar zijn verstreken sinds Van Laarhoven in Thailand werd opgepakt. Dat gebeurt na een rechtshulpverzoek van het Nederlandse OM, dat wil dat er financiële beslagen worden gelegd in Thailand in verband met vermeende belastingfraude bij zijn coffeeshops in Nederland.
Rechtshulpverzoek
Als Thailand daar geen gehoor aan geeft, opperen de Nederlandse autoriteiten dat Bangkok ook zelf vervolging kan instellen. Zo geschiedde. Handel in wiet is illegaal in Thailand en alle opbrengst die daarmee is verkregen is dus crimineel geld, zo redeneren de Thai. Van Laarhoven wordt in hoger beroep veroordeeld tot 75 jaar cel vanwege witwassen, waarvan hij er twintig moet uitzitten.
Ruim vijf jaar zit Van Laarhoven in de beruchte Klong Premgevangenis, die niet voor niets de bijnaam 'de hel van Bangkok' heeft. Overvolle cellen, weinig hygiëne, slechte voeding, veel geweld. Het zijn vijf loodzware jaren. "Dat kun je niet beschrijven. Daar zijn geen woorden voor. Toch hebben ze me niet kapot gekregen."
De situatie lijkt uitzichtloos. Daar komt in 2019 verandering in na een vernietigend rapport van de Nationale Ombudsman over de gang van zaken. Politie en justitie hebben 'onzorgvuldig gehandeld' en zich onvoldoende afgevraagd of de ingezette actie 'zorgvuldig, effectief en proportioneel was', zo luidt het harde oordeel.
Grapperhaus
Dit brengt dingen in beweging. D66-Kamerlid Vera Bergkamp trekt zich het lot van Van Laarhoven aan en vraagt in Den Haag aandacht voor de zaak-Van Laarhoven. Justitieminister Grapperhaus zegt dat hij zich de kritiek van de Ombudsman aantrekt en belooft zijn best te doen om Van Laarhoven naar Nederland te halen.
In augustus 2019 reist Grapperhaus naar Thailand om daar hoogstpersoonlijk te pleiten voor de overlevering van Van Laarhoven. Met succes. Enkele maanden later is het zover. De afspraak is wel dat Van Laarhoven een deel van de opgelegde straf nog in Nederland moet uitzitten.
Het onderzoek in Nederland naar de verdenking van fraude en witwassen gaat al die tijd door. Wel komen nadat Van Laarhoven zijn Thaise straf heeft uitgezeten gesprekken op gang over een mogelijke schikking.
Het waren geen gemakkelijke gesprekken, zegt de officier van justitie tijdens de rechtszitting twee weken geleden. En er blijven onoverbrugbare verschillen van mening bestaan over de vraag of Van Laarhoven iets fout heeft gedaan. Maar vervolging zou nog vele jaren duren. Daarom is gekozen voor een andere afdoening van de zaak.
Gerechtigheid
"Ik ben blij dat het over is", zegt Van Laarhoven. "Niet zozeer voor mezelf. Maar voor mijn familie, voor mijn broer, mijn kinderen, en voor Marco de Jong die de coffeeshops al in 2011 heeft gekocht. Voor hen allemaal ben ik erg blij. Voor mezelf zeg ik: oorlog until I die. Omdat ik gerechtigheid wil."
Bekijk hier het hele interview met de oud-coffeeshop:
