Een kijkje in een nagebouwd azc: 'Je hebt nul privacy, ik zou gek worden'

Hotel AZC is niet meer dan een nagebouwde kamer uit een noodopvanglocatie. Het doel is om bezoekers te confronteren met de dagelijkse realiteit van de 36.000 asielzoekers in Nederlandse (crisis)noodopvanglocaties. Het is een samenwerkingsverband van VluchtelingenWerk en Tosti Creative. Beide organisaties hopen op deze originele manier te laten zien hoe de opvang eruitziet. Het is eenmalig, Hotel AZC sluit nu de deuren weer.

Twee dagen lang konden bezoekers langslopen om met eigen ogen te zien onder welke omstandigheden asielzoekers leven. Vandaag werden de eerstejaars-verpleegkundestudenten van de Hogeschool van Amsterdam door hun mentor Miranda meegenomen om een kijkje te nemen in Hotel AZC – waar de rode loper voor alle bezoekers is uitgerold. 

Welkom in Nederland

Boven de deur hangt een bord: Welkom in Nederland. "Denk dat dit beter binnenkomt bij ze dan een powerpointpresentatie", zegt de docent.

Jort weet niet zo goed wat hij moet verwachten van het uitje. "Ik ben vooral heel benieuwd. Door er een beeld bij te hebben, krijg je toch een betere indruk", zegt hij. 

Het maatschappelijke debat dat op dit moment gevoerd wordt over asielzoekers houdt de jonge studenten wel bezig. Ze volgen het nieuws voornamelijk via sociale media. "Ik word er ook wel een beetje moe van. In het begin dacht ik nog 'oh wat zielig', maar nu denk ik ook soms: ze (asielzoekers) hebben tenminste een dak boven hun hoofd. Je weet het niet zo goed", zegt een van de studenten. Miranda vond dit een kans om wat bewustwording te creëren.

"We horen zo vaak 'die vluchtelingen zitten allemaal in luxe hotels'. Dat is gewoon niet waar, daarom hebben we gekozen voor Hotel AZC, om juist het contrast te laten zien. Het is alles behalve een luxe hotel", zegt campagneleider Fleur Mosterdijk van Vluchtelingenwerk. En ja, er zitten asielzoekers in hotels, maar dat is niet hetzelfde als de noodopvang, benadrukt Mosterdijk.

Asielzoekers in echte hotels

"De asielzoekers die wel een kamer toegewezen krijgen in een hotel, liggen daar echt niet in het zwembad, zoals vaak wel wordt gedacht. Ze zijn van de luxe afgesloten. Zij krijgen een ander soort catering. Het zijn nog steeds kleine ruimtes waar mensen met vreemden, met zijn vieren of zessen, in een kamer zitten. Hutje mutje bij elkaar en je hoopt maar dat de kamergenoten die je hebt een beetje aardig zijn en hetzelfde dag- en slaapritme als jij hebben."

Gemiddeld verblijven asielzoekers zo'n anderhalf jaar in de noodopvang. Daarna worden ze overgeplaatst naar een asielzoekerscentrum, dat meestal wat betere voorzieningen heeft dan de noodopvang. 

Veelgehoorde klachten van asielzoekers gaan over het gebrek aan privacy, de slechte hygiëne van de noodopvang en de voeding. In de nagebootste noodopvang aan de Stadhouderskade in Amsterdam hoor je constant geluiden. Een baby die huilt, kinderen die spelen, een telefoon die gaat, rammelgeluiden: het is er geen seconde rustig.

Geen rust

"Dit zijn nagebootste geluiden die je in de noodopvang hoort. Noodopvanglocaties zijn vaak gevestigd in grote hallen, zoals sportcomplexen of evenementenzalen, die niet ontworpen zijn voor langdurig verblijf. Het gebrek aan privacy en geluidsisolatie zorgt ervoor dat bewoners constant worden blootgesteld aan geluiden. Je hebt nooit echt rust", zegt Mosterdijk.

"Nu ik dit zo zie, besef ik pas dat je echt geen privacy hebt. Ik zou helemaal gek worden als ik constant al deze geluiden zou horen", zegt Jort. "Je doet zo toch geen oog dicht", vult Miranda aan. "Wat als je in een kamer ligt met iemand die snurkt en een baby die huilt die niet van jezelf is? Je zou er bijna agressief van worden."

Mosterdijk geeft aan dat veel asielzoekers kampen met psychische klachten. "De impact van al die geluiden is groot. Het geeft stress en maakt het moeilijk om te herstellen van trauma's. Mensen raken overprikkeld en kinderen hebben moeite om zich te concentreren op school of een spel."

Terwijl de studenten aandachtig de foto's op de muren bekijken en de hardheid van het matras uitproberen, probeert Miranda ze nog een boodschap mee te geven. "Beseffen jullie dat hier ook vaak jongeren verblijven die hier zonder ouders of familie zijn?" "Lijkt me heftig", zegt een van de leerlingen.

Ongeruste buurtbewoners

Ook Jort is onder de indruk van wat hij gezien heeft. "Ik ga nu toch anders naar huis. Ik kan niet doen alsof ik het niet gezien heb, dit komt echt binnen en maakt dat ik mijn eigen huis en ouders meer waardeer."

Hotel AZC van VluchtelingenWerk opende eenmalig haar deuren. "Vanmorgen hebben wat buurtbewoners zich gemeld bij de politie, dat ze ongerust waren dat hier echt een asielzoekershotel zou komen. Die mensen zijn door de agenten gerustgesteld. Zij kunnen weer rustig slapen", zegt de campagneleider van VluchtelingenWerk.