Mark laat met oude contactadvertenties zien: 'Mensen deden vroeger meer hun best voor de liefde'

Het is 'een beetje uit de hand gelopen', zegt Mark Traa over het aantal volgers op zijn Instagramaccount Liefde van Toen. "Blijkbaar slaat het aan."

Traa, journalist en communicatieadviseur, begon in 2016 met zijn account, nadat hij tijdens zijn werk bij toeval op een oude contactadvertentie was gestuit.

"Ik was voor een verhaal aan het zoeken in oude kranten, via Delpher.nl, een website van de Koninklijke Bibliotheek waar miljoenen krantenpagina's op staan. In een ooghoek zag ik een prachtige advertentietekst, waardoor ik werd gegrepen."

Wat er precies in die tekst stond, weet hij niet meer. "Maar het was een heel intiem inkijkje in het leven van iemand van vroeger. Dat zijn alle contactadvertenties: ze zijn geschreven op een heel kritiek moment in het leven, waarop mensen een partner zoeken, op een eerste date gaan. Daarvoor zetten ze zichzelf in de etalage. Dat vind ik heel mooi."

Romantisch? Nee dat waren ze niet per se. "Een huwelijk had in die tijd ook een heel andere insteek dan nu, het was veel meer een zakelijke overeenkomst. Vrouwen mochten niet werken, dus het was voor hen van belang om een man te vinden die financiële zekerheid gaf. In advertenties zie je dan ook dat gevraagd wordt om iemand met een bepaald inkomen, of met een bepaald aantal hectare grond. Wat iemands hobby's waren, stond er dan weer nooit in."

"Daarnaast deed het ertoe dat ze iemand vonden uit dezelfde sociale klasse, en met hetzelfde geloof, zodat ze diegene aan hun ouders konden voorstellen. Liefde, of een aardige partner, was destijds alleen maar een mooie bijkomstigheid."

Overspel

Het mooist vindt Mark de advertenties die met overspel te maken hebben. "Die zijn nog spannender dan alleen een afspraakje maken. 'Wat is het verhaal erachter?', vraag ik me dan af."

"Vroeger duurde het daten veel langer", zegt Mark. "Als een date niet kwam opdagen, dan stonden mensen oeverloos te wachten op perrons of de hoek van de straat tot de date arriveerde, totdat ze ervan overtuigd waren dat de date niet kwam. Een paar dagen later kwam er dan een advertentie in de krant met 'Ik stond op je te wachten, waar was je nou?' en weken later volgde er dan pas weer een nieuwe afspraak."

Ziel en zaligheid

Dat het tegenwoordig een stuk efficiënter gaat, is een voordeel, vindt Mark. "Maar ik heb wel het idee dat mensen destijds veel meer hun best deden om zich te presenteren op die paar vierkante centimeters. Je kunt het vergelijken met een datingprofiel op Tinder, maar die staan vol spelfouten en er staat weinig creatiefs in. Vroeger legden mensen hun ziel en zaligheid in zo'n advertentie. Die kostte ook een paar dubbeltjes, best veel geld in die tijd."

De droom van Mark is dat ooit iemand zich bij hem meldt met het verhaal hoe een contactadvertentie is afgelopen. "Dat iemand een bericht stuurt met: dit zijn mijn opa en oma. Maar dat is heel lastig, contactadvertenties waren anoniem, en er stond weinig in waaraan te achterhalen was wie ze had geschreven. Als ik een aanwijzinkje heb, dan ga ik er wel achteraan, maar vooralsnog heeft dat geen resultaat gehad."

Mark zoekt deze advertenties nu zo'n 8 tot 9 jaar. "En ik word nog steeds aangenaam verrast. Het gaat helemaal niet om zo heel lang geleden – ze komen uit de tijd van onze overgrootouders – maar de mores en alle afspraken rond relaties zijn sindsdien totaal veranderd. Dat intrigeert mij."

Het zorgt er wel voor dat hij zich ook weleens afvraagt hoe hij zichzelf zou presenteren in een contactadvertentie, zou hij niet al een relatie hebben. "Ik zou in elk geval echt mijn best hebben gedaan. Het is iets heel belangrijks, je potentiële partner kan afhaken omdat je iets net verkeerd verwoord hebt. Het is cruciaal dat je daar je best op doet, net zozeer nu op Tinder als destijds in een contactadvertentie."