Vanavond zeldzame 'planetenparade', vijf van de zeven met het blote oog te zien
Wie vanavond naar de hemel kijkt, kan met een beetje geluk vijf planeten zien. Heb je een telescoop of een heel goede verrekijker, dan kunnen het er zelfs zeven zijn. Het is een zeldzaam verschijnsel dat door astronomen een 'planetenparade' wordt genoemd.
Dat zeven planeten tegelijkertijd zichtbaar zijn, is 'vrij uniek', zegt Erik Blokland van Sterrenwacht Mercurius in Dordrecht. "Het gebeurt weleens dat er vier of vijf planeten tegelijkertijd te zien zijn, maar zeven is wel stoer."
Blote oog
De zeven zijn Saturnus, Mercurius, Neptunus, Venus, Uranus, Jupiter en Mars.
Saturnus, Mercurius, Venus, Jupiter en Mars zijn met een beetje geluk met het blote oog te zien, voor Neptunus en Uranus heb je een goede verrekijker of telescoop nodig, vertelt Buienradar-meteoroloog Magdel Erasmus.
Dat het fenomeen zo zeldzaam is, komt volgens Blokland doordat alle planeten op een ander tempo rond de zon draaien. "Neptunus doet zo'n 164 jaar over een rondje rond de zon, Mars twee jaar." Het komt dus zelden voor dat ze allemaal aan dezelfde kant van de zon staan – en zichtbaar zijn vanaf het noordelijk halfrond.
Begin van de avond
De planetenparade is een aantal dagen op rij te zien, maar vanavond is de kans erop het grootst, zeggen sterrenkundigen. Maar dan moet je wel aan het begin van de avond naar buiten gaan, adviseert Erasmus. "Later op de avond is er kans op mist, dan zijn de planeten niet meer goed te zien. Ook zijn Saturnus en Mercurius alleen aan het begin van de avond te zien, dicht bij de horizon. Het best kun je dan kort na zonsondergang – rond 18.20 uur – gaan kijken."
Ook is de kans om de planeten te zien vanavond het grootst in het zuiden en westen van het land. "En ga dan naar een plek buiten de stad, waar zo min mogelijk lichtvervuiling is", zegt Erasmus. Zij gaat zelf het liefst op een duin staan als er iets bijzonders te zien is in de hemel. "Iets hoger, en met vrij zicht zonder lampen."
Planeten herkennen
Dan is alleen nog de vraag: hoe herken je de planeten? "Mars is makkelijk", zegt Erasmus. "Die is duidelijk roder van kleur. En de felste is Venus. Ook Jupiter is vrij fel. Verder herken je de planeten doordat ze niet flikkeren, zoals sterren doen. Heb je er twee gevonden, dan kun je een denkbeeldige streep trekken en daaromheen de andere zien. Dat is het bijzondere van zo'n planetenparade: ze staan allemaal min of meer op één lijn."
Mis je de planeten vandaag, dan is er morgen ook nog een kans om ze te zien. Alleen Saturnus is dan al onder de horizon gezakt waardoor die niet meer zichtbaar is. En in het noordoosten zou het kunnen dat je zicht dan te veel geblokkeerd wordt door de mist of wat bewolking, verwacht Erasmus. "Wat wel goed is om je te realiseren: als het helder is, dan koelt het snel af. Dus ik zou zeggen, doe een jas aan en je sjaal om, dan kun je de tijd nemen om goed te kijken."
Vorige maand waren Mars, Jupiter, Saturnus en Venus met het blote oog te zien. EditieNL-verslaggever Eise Pulles spotte de planeten toen samen met planetariumdirecteur Adrie Warmenhoven vanaf de Afsluitdijk. Dat is te zien in deze video: