Van 'verheugd' tot 'grote vrees': reacties vuurwerkverbod zijn verdeeld

Als roependen in de woestijn. Zo omschrijft oogarts Tjeerd de Faber zichzelf en zijn collega's toen zij in 2009 voor een algemeen vuurwerkverbod begonnen te pleiten, en dat vanaf toen jaar na jaar volhielden. En met succes: de afgelopen jaren is volgens De Faber 'de zwijgende massa toch in beweging gekomen'. 

'Geen oogletsel meer'

De oogarts verwacht dat niemand meer oogletsel zal oplopen rond de jaarwisseling, 'als het tenminste effectief wordt gehandhaafd'. 

Vandaag werd duidelijk dat NSC instemt met een verbod. De VVD ging eerder al om. Georganiseerde vuurwerkshows blijven, wat de politieke partijen betreft, wel mogelijk.

Politiek verslaggever Fons Lambie legt het taboe rondom het vuurwerkverbod uit:

'Compensatie van miljoenen'

De vuurwerkbranche gaf al eerder aan een forse compensatie te willen als het vuurwerkverbod er echt zou komen. Vuurwerkimporteur Leo Groeneveld, woordvoerder van de Belangenvereniging Pyrotechniek Nederland, spreekt van een bedrag van 895 miljoen. "Dat is extreem veel geld, maar zoveel is er geïnvesteerd", zei hij. "En zoveel kost het als bedrijven moeten stoppen met vuurwerk." 

Volgens Groeneveld halen veel bedrijven een groot deel van de jaaromzet uit vuurwerk. Bovendien houden bedrijven rekening met de inkomsten die ze uit de vuurwerkverkoop halen. Groeneveld zegt als organisatie te hadden afgesproken dat er een afbouwprogramma van vijf tot tien jaar zou komen. "Dat is nu niet gebeurd."

Ook Arno Bonte was zo'n roepende in de woestijn, net als oogarts De Faber. Maar dan aan de kant van de politiek. In 2007 begon zijn strijd als wethouder, toen bij de gemeente Rotterdam, tegen vuurwerkverkoop. "Ik ben heel blij", laat hij desgevraagd aan RTL Nieuws weten. "Eindelijk." 

'Een verrassing'

"Ik zag achttien jaar geleden al dat de vuurwerktraditie uit de hand liep in steden als Den Haag en Rotterdam. En het werd elk jaar erger. Het politieke draagvlak was er toen niet, een verbod was lang uit den boze, en nu, ineens, is het toch snel gegaan. Een verrassing."

De stichting Het Vuurwerk Liefhebbers Verbond (HVLV) noemt het vuurwerkverbod 'heel bizar'. "Ze hadden de illegale handelaren geen groter cadeau kunnen doen", zegt woordvoerder Jeffrey Peters. "Dit gaat helemaal niets oplossen."

De 12-jarige Pablo vertelt in onderstaande video over hoe hij gewond raakte door vuurwerk: 

HVLV verwachtte eerder al dat een verbod op legaal siervuurwerk de illegale vuurwerkmarkt zou stimuleren. Peters stelt dat op sociale media en vuurwerkfora inderdaad zo'n trend waarneembaar is sinds de VVD aankondigde de wet te steunen. "Voor jongeren met interesse in vuurwerk is de illegale markt er het hele jaar."

VeiligheidNL, het kenniscentrum voor letselpreventie, verwacht juist dat het verbod effectief zal zijn. Het centrum wijst erop dat het aantal letsels in coronatijd, toen er vanwege het virus geen vuurwerk werd afgestoken, fors lager lag. "De meeste impact werd bereikt toen bij de jaarwisseling van 2020-2021 ook in omringende landen een afsteekverbod gold."

'Heel helder'

De Koninklijke Hondenbescherming is 'ontzettend blij'. De organisatie pleit al langer voor een verbod: honden krijgen onder meer stress van de knallen en lichtflitsen en raken ervan in paniek. 

De Nederlandse Politie noemt een algeheel vuurwerkverbod 'een helder uitgangspunt', zo zegt Tolga Koklu, landelijk portefeuillehouder vuurwerk. "Met een verbod zeg je dat verkoop, bezit en afsteken verboden is. Dat is heel helder", aldus Koklu. Hij schetst de situatie dat nu in sommige gemeenten een vuurwerkverbod geldt terwijl de verkoop ondertussen doorgaat. Dat maakt het handhaven volgens hem ingewikkeld. 

Wat de vrees van HVLV betreft, zegt Koklu dat de politie verwacht dat een verbod zijn organisatie extra mogelijkheden geeft om illegale import, opslag en handel aan te pakken. Hij vindt dat er bij een verbod wel een alternatief moet komen, zoals een gemeentelijke vuurwerkshow. Hiermee zal de traditie uiteindelijk 'langzaam uitdoven', denkt hij. 

'Kwestie van wennen'

Wethouder Bonte zegt dat het voor de politie nu juist makkelijker wordt om illegaal vuurwerk aan te pakken: "Door dit verbod is de norm gezet. Dit is een belangrijke stap naar een veilig oud-en-nieuwfeestje." En het is voor Bonte zelf een bewijs: de aanhouder wint. "Soms moet een discussie gewoon héél lang gevoerd worden."