Vogelwering bij zonnepanelen om brandveiligheid niet altijd nodig: 'Bangmakerij'

"Dé oplossing tegen brandgevaar", "Brandgevaar door vogels die aan kabels knagen", "Bescherm je zonnepanelen tegen brand met vogelwering". Talloze aanbieders en installateurs van vogelwering adverteren met speciale roosters die ervoor zorgen dat vogels nesten gaan bouwen onder je panelen. Het voorkomen van brand wordt regelmatig als reden genoemd om de wering te installeren.

Een groot probleem, zou je op basis van dit soort reclameteksten kunnen denken. Toch zijn nauwelijks voorbeelden te vinden van branden die mede door nesten onder zonnepanelen zijn ontstaan. 

'Nog nooit zonnepanelenbrand door nesten meegemaakt'

"Nee, nog nooit meegemaakt", zegt Jeroen Keyser van Brandweer Nederland resoluut als RTL Nieuws hem ernaar vraagt. Hij is brandveiligheidexpert op het gebied van onder meer zonnepanelen. "Niet al te druk maken om die vogelnesten als je zonnepanelen hebt", zegt ook Ruud van Herpen, docent Fire Safety Engineering aan de TU Eindhoven. 

Het klopt dat vogelnesten brandbaar zijn, maar ze versnellen of veroorzaken zelden een dakbrand, leggen de twee uit. Zonnepanelenbranden ontstaan meestal door montagefouten, waarbij kortsluiting kan optreden. Brand door een oververhit vogelnest komt weinig voor.

Cijfers

Zowel Brandweer Nederland als het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV) hebben geen cijfers beschikbaar over branden die mede door nesten onder zonnepanelen zijn ontstaan. Omdat het niet met grote regelmaat lijkt voor te komen is er tot nu toe ook geen aanleiding geweest om dit verder te onderzoeken.

Natuurlijk zien ze ook bij Brandweer Nederland dat er soms complete vogelfamilies achter zonnepanelen zitten, vertelt Keyser. En ja, die vogels zitten ook wel eens aan de draden. "Daardoor kan ook kortsluiting en brand ontstaan. En dan kan ook een vogelnest in brand vliegen." Toch blijven dit soort branden vaak klein en is er weinig tot geen schade aan het huis. Daar is een goede reden voor.

Zelden brand bij zonnepanelen die óp het dak liggen

Vogelweringen worden met name aangeboden en verkocht voor zonnepanelen die óp een dak liggen. "Maar bij die systemen zien we zelden branden", zegt Keyser. 

"Bij een opdaksysteem heb je nog de dakpannen die beschermen tegen brand. De kunststof onderdelen van een zonnepaneel of de bekabeling van je panelen kan gaan branden, maar de brand slaat doorgaans niet naar binnen omdat de dakpannen dat tegenhouden." Een nest dat wel of niet vlam vat, maakt dan geen verschil, wil Keyser maar zeggen.

Panelen die ín een dak liggen, zijn brandgevaarlijker. Dan kan de brand zich makkelijker verspreiden tussen de panelen en de dakconstructie. Bovendien zijn dit soort branden lastiger te blussen. Maar gezien dan de panelen ín het dak liggen, is er geen ruimte voor vogels onder de platen. 

'Vogelnest bij zonnepanelen niet zo erg'

Investeren in vogelwering voor je zonnepanelen in het kader van brandveiligheid, is dus niet standaard nodig. "Je kunt voor alles wel maatregelen treffen, maar het is niet altijd nodig", zegt Keyser. "Gewoon regelmatig zelf kijken of er iets zit, kan al voldoende zijn."

Advies Brandweer Nederland

Brandweer Nederland adviseert niet om vogelwering te installeren bij je zonnepanelen. Wel is de tip: bekijk je panelen regelmatig en controleer of er iets zit. Als het nodig is, kun je dit vervolgens (laten) verwijderen. Zie je veel vogels bij je dak vliegen? Dan kan dit betekenen dat er een nest zit. 

Overigens mag je nesten waarin nog wordt gebroed niet zomaar weghalen. Die zijn namelijk beschermd. Je moet dus wachten tot het nest is verlaten.

"Ik vind het risico niet groot genoeg om daar maatregelen tegen te nemen", zegt ook brandexpert Van Herpen. Als er geen brandgevaar is door bijvoorbeeld een verkeerde montage, 'is dat vogelnestje helemaal niet zo erg'.

'Vogelwering zonnepanelen is puur voor schadebeperking'

Wat hem betreft zou je bij zonnepanelen óp je dak zelfs helemaal niet op nestjes hoeven controleren. "Je eigen veiligheid is dan niet in het geding omdat de brand de woning niet inkomt. Als je vogelwering wil, doe je dat puur voor schadebeperking, maar dan nog is het risico zo klein dat je daar eigenlijk geen maatregelen voor zou hoeven te treffen."

Van Herpen is dan ook kritisch op de marketing rondom de vogelwering voor zonnepanelen. "Mensen worden bang gemaakt zodat geld kan worden verdiend."

Daar denkt Marcel Heddes van Zwartgroen heel anders over. Het bedrijf uit Andijk verkoopt en installeert vogelwering voor zonnepanelen in binnen- en buitenland. 'Complete vuilnishopen', komen zijn mensen tegen onder zonnepanelen. "Dat zijn geen vogelnesten meer, maar hele bouwwerken." Heddes is van mening dat er wel degelijk een groot risico op brand is. 

'Vogelwering bij zonnepanelen moet wettelijk verplicht worden'

"Als je het mij vraagt, ik hoop dat het wettelijk verplicht wordt om zonnepanelen vogelnestvrij te houden. Kortsluiting als er een grote berg afval onder je zonnepanelen ligt, ik zou me daar niet veilig bij voelen."

Heddes zegt daarnaast dat vogelwering voor meer dan alleen brandveiligheid nuttig is. "Als er veel rotzooi onder je panelen ligt, heb je minder rendement omdat er te weinig ventilatie is. En natuurlijk is geluidsoverlast een grote reden. Een hele familie kauwen op je dak is geen pretje."

Keyser van Brandweer Nederland is het met dat laatste wel eens. "Als er bij jou in de wijk veel vogeloverlast is, kun je om die reden maatregelen treffen. Als het om brandveiligheid gaat, kun je zelf gewoon regelmatig je zonnepanelen controleren."

Er is veel te doen rondom zonnepanelen. Een grote groep mensen heeft zich aangesloten bij een massaclaim tegen de overheid omdat ze het niet eens zijn met het 'zwabberende beleid', zie je in onderstaande video: