Eet geen eieren van particulieren, adviseert RIVM na nieuw onderzoek naar PFAS
Het RIVM adviseert geen eieren meer te eten van kippen die worden gehouden door particulieren. Het instituut onderzocht hobbykippeneieren door het hele land en kwam erachter dat overal de kans te groot is dat de eieren te veel PFAS bevatten. Vorig jaar adviseerde het Voedingscentrum de eieren nog af te wisselen met die uit de supermarkt.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wilde met het onderzoek een duidelijk beeld krijgen over hoe het is gesteld met de PFAS in eieren van hobbyboeren. Op de meeste van de 60 onderzochte locaties zijn hoge concentraties van PFAS in de eieren gevonden. Bij 31 locaties, die verspreid liggen over het hele land, zat zelfs zoveel PFAS in de eieren, dat de maximale grenswaarde al bereikt werd bij het eten van 1 ei per week.
Toelaatbare wekelijkse inname
De EFSA heeft een 'toelaatbare wekelijkse inname' voor PFAS bepaald. Het gaat om 4,4 nanogram per kilo lichaamsgewicht per week voor alle soorten PFAS bij elkaar. Op dit moment komen vier PFAS-soorten het meest voor in de mens: PFOA. PFOS, PFNA en PFHxS.
De ene PFAS-soort is giftiger dan de andere. Het RIVM heeft een rekenmethode ontwikkeld zodat een gemeten concentratie PFAS in voedsel, zoals in een ei, kan worden vergeleken met deze EFSA-grenswaarde. Hierbij wordt per PFAS-soort gekeken naar de toxiciteit en die bij elkaar opgeteld. Zo moet bijvoorbeeld de gemeten waarde van PFAS-soort PFNA met een factor 10 worden vermenigvuldigd.
Omdat aan de buitenkant van een ei niet is te zien hoeveel PFAS erin zit, geeft het RIVM het algemene advies om geen particuliere eieren te eten.
Ook in drinkwater
Het instituut vult nog aan dat we in Nederland sowieso al veel PFAS binnenkrijgen via andere voedingsmiddelen en drinkwater. De hoeveelheid die mensen via particuliere eieren binnenkrijgen, komt daar bovenop. Door geen particuliere eieren meer te eten, kan een veel hogere PFAS-inname vermeden worden, is de gedachte.
In commerciële eieren uit een winkel of van de markt zit veel minder PFAS. Deze kunnen wel worden gegeten, zegt het RIVM.
Het RIVM gaat onderzoeken hoe de PFAS in de eieren komt van de hobbykippenhouders. De resultaten van dit onderzoek worden pas eind dit jaar verwacht.
Mogelijk zijn regenwormen de oorzaak. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat wormen in de grond hoge PFAS-waarden bevatten. Kippen eten de wormen, waardoor PFAS, vooral de stof PFOS, in de eieren terechtkomt. Dit vertelde vorige week een onderzoeker van de Antea Group, die PFAS-studies doet voor diverse overheden. Hij zei ook al: "Het blijkt dat hoe meer kippen vrij rondlopen, hoe hoger de concentraties PFAS in de eieren."
Jacob de Boer, hoogleraar Milieuchemie en Toxicologie aan de Vrije Universiteit, legde uit waarom PFAS in je bloed ongewenst is. "Het tast het immuunsysteem aan. Mensen met veel PFAS in hun bloed hebben vaker last van leverschade en problemen met de schildklierfunctie."
Laten testen
Voor particulieren is het mogelijk om eieren tegen betaling te laten testen. Op die manier kun je erachter komen of je de eieren veilig kunt eten. Vorig jaar lieten vele eigenaren dit doen. 40 procent bleek toen boven de norm.
Een woordvoerder van het RIVM geeft aan dat het laten testen van de eieren inderdaad een optie is. "Vaak is dat wel een dure grap. Maar ik begrijp wel dat mensen dat doen."
Gezondheidseffecten PFAS
Als mensen voor een langere tijd meer PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde, kan dat schadelijk zijn voor de gezondheid. PFAS kan effect hebben op het immuunsysteem, de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind.
Ook kan PFAS effect hebben op cholesterol in bloed, op de lever, en kan het nier- en teelbalkanker veroorzaken. Het is daarom belangrijk om zo min mogelijk PFAS binnen te krijgen.
Bron: RIVM
PFAS: handig en giftig
PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) is een verzamelnaam voor een groep chemische stoffen. PFAS hebben handige eigenschappen: ze hebben een water- en vetafstotende werking. Ze worden verwerkt in bijvoorbeeld blusschuim, pannen met een antiaanbaklaag of regenkleding.
Nadeel: PFAS breken niet of nauwelijks af in het milieu. Door milieuvervuiling kunnen ze in voedsel en drinkwater terechtkomen. Zo kunnen mensen ze binnenkrijgen en kunnen de stoffen zich langzaam ophopen in het lichaam.
PFAS zit overal. In de lucht, in de weilanden en in het oppervlaktewater, zoals ook wordt uitgelegd in deze video:
